Michał III Metystes

Michał III na rycinie

Cesarz bizantyński

Okres

od 842
do 867

Poprzednik

Teofil

Następca

Bazyli I Macedończyk

Dane biograficzne

Dynastia

amoryjska

Data i miejsce urodzenia

839 lub 840
Konstantynopol

Data i miejsce śmierci

23 lub 24 września 867
Konstantynopol

Ojciec

Teofil

Matka

Teodora

Żona

Eudokia Dekapolitissa

Multimedia w Wikimedia Commons

Michał III Metystes (gr. Μιχαήλ Γ΄, Mikhaēl III; ur. 839 lub 840 w Konstantynopolu, zm. 23 lub 24 września 867 tamże) – cesarz bizantyński od 842, ostatni z dynastii amoryjskiej.

Młodość

Drugi syn cesarza Teofila i cesarzowej Teodory. Koronowany w 842 roku, początkowo pozostawał bez rzeczywistego wpływu na sprawy państwowe, ponieważ regencję nad nim sprawowała jego matka Teodora.

Rządy

W roku 856 Michał wraz ze swoim wujem Bardasem przeprowadził przewrót pałacowy, w wyniku którego Teodora została wysłana do klasztoru, a Bardas zyskał znaczne wpływy, ostatecznie zostając mianowany współcesarzem w maju 862. W związku z zamiłowaniem Michała do pijatyk i innych rozrywek, to Bardas zajmował się zarządzaniem imperium. Z jego inicjatywy odnowiono uniwersytet w Konstantynopolu, przyczynił się on do odparcia najazdu Rusinów na Konstantynopol w roku 860. W 863 roku wysłał Cyryla i Metodego w misji chrystianizacyjnej na Morawy; umocnił wpływy Bizancjum na Bałkanach m.in. poprzez chrzest władcy Bułgarii w 864 roku^[a]. Właśnie działalność Bardasa, przypadająca na okres panowania Michała jest uznawana za początek^[1] tzw. renesansu macedońskiego, chociaż dopiero następny cesarz założył dynastię macedońską. Bardas został zamordowany przez kolejnego cesarskiego faworyta Bazylego w roku 866, podczas przygotowań do odbicia Krety spod panowania arabskiego.

Polityka zagraniczna

Praktycznie przez cały okres rządów, Michał III zmuszony był walczyć z zagrożeniem arabskim. Pomimo jego wysiłków, najeźdźcy opanowali Sycylię oraz wylądowali w południowej Italii. Równolegle walki z Arabami trwały w Azji Mniejszej. W roku 859 cesarz wraz z Bardasem kierował wyprawą na Samosatę, zakończoną powodzeniem^[2]. Za panowania tego władcy, po raz pierwszy Rusowie najechali na Konstantynopol (860 rok), zmuszając Michała do przerwania kampanii na wschodzie i kierowania obroną stolicy.

Zamach

Pijany cesarz został zamordowany w wyniku rewolucji pałacowej we wrześniu 867 roku. Jej efektem był upadek dynastii amoryjskiej, oraz dojście do władzy Bazylego I.

Życie rodzinne

Jego żoną była Eudokia Dekapolitissa, ale nie miał z nią żadnych dzieci.

Uwagi

↑ data ta nie jest pewna – istnieje dokument mówiący o roku 866

Przypisy

↑ Praca zbiorowa pod redakcją naukową Macieja Salamona: Wielka Historia Świata Tom 4 Kształtowanie średniowiecza. T. 4. Oficyna Wydawnicza FOGRA, 2005, s. 461. ISBN 83-85719-85-7.
↑ Georg Ostrogorski: Dzieje Bizancjum. Warszawa: PWN, 1968, s. 201.

Bibliografia

AleksanderA. Krawczuk AleksanderA., Poczet Cesarzy Bizantyjskich, Warszawa: Iskry, 2006, ISBN 83-244-0025-7, ISBN 978-83-244-0025-6, OCLC 749138189 .
Georg Ostrogorski: Dzieje Bizancjum. Warszawa: PWN, 1968.
BenedyktB. Zientara BenedyktB., Historia Powszechna Średniowiecza, Wyd. 9, Warszawa: TRIO, 2006, ISBN 978-83-7436-092-0, OCLC 749298073 .
Historia Świata 800-1000-Furia Normanów tekst Stephen G. Hyslop; Warszawa Amber 1999 ISBN 83-7169-904-2

Cesarze bizantyńscy

gwiazdką^*oznaczono monarchów nienależących do dynastii

Dynastia teodozjańska 395–457	Arkadiusz (395–408) Teodozjusz II (408–450) Pulcheria Marcjan (450–457)
Dynastia leońska 457–518	Leon I (457–474) Leon II (474) Zenon Izauryjczyk (474–491) Bazyliskus (475–476)^* Anastazjusz I (491–518)
Dynastia justyniańska 518–602	Justyn I (518–527) Justynian I Wielki (527–565) Justyn II (565–578) Tyberiusz II Konstantyn (578–582) Maurycjusz (582–602) Fokas (602–610)^*
Dynastia heraklijska 610–711	Herakliusz (610–641) Konstantyn III (641) Herakleonas (641) Konstans II (641–668) Konstantyn IV (668–685) Justynian II Rhinotmetos (685–695) Leoncjusz II (695–698)^* Tyberiusz III (698–705)^* Justynian II Rhinotmetos (705–711) Filipikos Bardanes (711–713)^* Anastazjusz II (713–715)^* Teodozjusz III (715–717)^*
Dynastia izauryjska 717–802	Leon III Izauryjczyk (717–741) Artabasdes (741–743) Konstantyn V Kopronim (741–775) Leon IV Chazar (775–780) Konstantyn VI (780–797) Irena (797–802)
Dynastia Niceforów 802–813	Nicefor I Genik (802–811) Staurakios (811) Michał I Rangabe (811–813) Leon V Armeńczyk (813–820)^*
Dynastia amoryjska 820–867	Michał II Amoryjczyk (820–829) Teofil (829–842) Michał III Metystes (842–867)
Dynastia macedońska 867–1057	Bazyli I (867–886) Leon VI Filozof (886–912) Aleksander (912–913) Konstantyn VII Porfirogeneta (913–959) Roman I Lekapen (920–944) Roman II (959–963) Nicefor II Fokas (963–969) Jan I Tzimiskes (969–976) Bazyli II Bułgarobójca (976–1025) Konstantyn VIII (1025–1028) Roman III Argyros (1028–1034) Michał IV Paflagończyk (1034–1041) Michał V Kalafates (1041–1042) Zoe (1042) Konstantyn IX Monomach (1042–1055) Teodora (1055–1056) Michał VI Stratiotikos (1056–1057) Izaak I Komnen (1057–1059)^*
Dynastia Dukasów 1059–1081	Konstantyn X Dukas (1059–1067) Roman IV Diogenes (1068–1071) Michał VII Dukas (1071–1078) Nicefor III Botaniates (1078–1081)
Dynastia Komnenów 1081–1185	Aleksy I Komnen (1081–1118) Jan II Komnen (1118–1143) Manuel I Komnen (1143–1180) Aleksy II Komnen (1180–1183) Andronik I Komnen (1183–1185)
Dynastia Angelosów 1185–1204	Izaak II Angelos (1185–1195 i 1203–1204) Aleksy III Angelos (1195–1203) Aleksy IV Angelos (1203–1204) Mikołaj Kanabos (1204)* Aleksy V Murzuflos (1204)*
Dynastia Laskarysów 1204–1261	Teodor I Laskarys (1204–1221) Jan III Dukas Watatzes (1221–1254) Teodor II Laskarys (1254–1258) Jan IV Laskarys (1258–1261)
Dynastia Paleologów 1259–1453	Michał VIII Paleolog (1259–1282) Andronik II Paleolog (1282–1328) Andronik III Paleolog (1328–1341) Jan V Paleolog (1341–1391) Jan VI Kantakuzen (1347–1354)* Mateusz Kantakuzen (1353–1357)* Andronik IV Paleolog (1376–1379) Jan VII Paleolog (1390) Manuel II Paleolog (1391–1425) Jan VIII Paleolog (1425–1448) Konstantyn XI Paleolog (1448–1453)