Mikrodonacja

Mikrodonacja lub mikrodarowizna to forma filantropii, w której najczęściej osoby prywatne przekazują niewielkie kwoty pieniędzy na cele charytatywne, społeczne lub kulturalne. Ideą mikrodonacji jest umożliwienie różnym grupom społecznym wspierania projektów i organizacji, które podzielają ich wartości i cele, poprzez niski próg datku. Najczęściej jest on równowartością kilku złotych^[1].

Rodzaje mikrodonacji

Mikrodonacje mogą obejmować różne formy wsparcia, takie jak:

• Donacje internetowe - przekazywanie środków za pośrednictwem platform internetowych, w tym portali organizacji charytatywnych lub serwisów crowdfundingowych.
• Mikrodatki subskrypcyjne – regularne przekazywanie niewielkich, ustalonych kwot na cele charytatywne^[2].
• Crowdfunding – finansowe wsparcie projektu lub produkt w zamian za nagrody lub udziały^[3].
• Dodatek do rachunku za zakupy - dodanie datku do sumy rachunku w momencie płatności za zakupy stacjonarne bądź internetowe. Może to być zaokrąglenie ostatecznej kwoty płatności bądź ustalony procent. Klient decyduje o przekazaniu datku przed zrealizowaniem transakcji bezgotówkowej, zazwyczaj poprzez pytanie wyświetlone na terminalu płatniczym.
• Zbiórki publiczne - organizowane przez społeczność akcje zbierania środków na określone cele^[4].

Historia

Koncepcja mikrodonacji wywodzi się z idei, że niewielkie wkłady finansowe od wielu osób mogą skumulować się i stworzyć istotne źródło finansowania dla organizacji charytatywnych i projektów społecznych. Jej początki sięgają lat 70. XX wieku, kiedy to Children's Miracle Network Hospitals i United Way zaczęły promować regularne, małe wpłaty od darczyńców.

Children's Miracle Network rozpoczęła działalność w 1983 roku jako telethon, czyli transmitowana w telewizji zbiórka pieniędzy. Pierwszy telethon zebrał 4,8 miliona dolarów, które przekazano dla 22 szpitali. Działanie organizacji w dalszym ciągu jest oparte o mikrodarowizny.

United Way zbiera fundusze głównie poprzez kampanie w miejscu pracy, w ramach których pracownicy mogą wnioskować o automatyczne potrącenie części wynagrodzenia na rzecz organizacji charytatywnej^[5].

Do Polski idea mikrodonacji dotarła po 2013 roku. Wtedy też pojawiły się pierwsze platformy crowdfundingowe do zbierania datków^[6]. W 2020 roku popularne stały się datkomaty, czyli wyposażone w ekran dotykowy, samoobsługowe automaty, które umożliwiają przekazywanie zbliżeniowo bezgotówkowych donacji^[7]. W tym samym roku na rynku polskim pojawiły się cyfrowe puszki^[8].

Popularność zyskują również programy własne poszczególnych marek, które przeznaczają np. procent od marży każdego produktu na cele społeczne^[9].

Technologia wspierająca

Współczesna mikrodonacja jest silnie związana z wykorzystaniem technologii internetowych i platform crowdfundingowych.

Globalnie istnieje już wiele rozwiązań, które umożliwiają przekazywanie bezgotówkowych mikrodatków. Amazon utorował drogę mikrodarowiznom poprzez Amazon Smile, za pośrednictwem którego klienci tej firmy^[10] mieli możliwość oddania 0,5 proc. całkowitej kwoty na rzecz wybranej przez siebie organizacji nonprofit. W ciągu 10 lat działalności programu Smile, firma przekazała na działania filantropijne prawie pół miliona dolarów^[11].

Na polskim rynku również są dostępne narzędzia do kompleksowej obsługi mikrodatków. Funkcjonują one w formie oprogramowania wdrożonego na terminalach, PIN Padach^[12] i w internetowych bramkach płatniczych16. Z aplikacjami tego typu można spotkać się najczęściej podczas płatności za zakupy^[13].

Istniejące rozwiązania^[14] umożliwiają użytkownikom wybieranie projektów lub organizacji, które chcą wesprzeć. W ramach ich działania datek dodawany jest do rachunku, a wskazana kwota trafia bezpośrednio na konto fundacji. W przypadku płatności internetowych, kupujący przed dokonaniem opłaty pytany jest o chęć przekazania drobnej kwoty na wsparcie wskazanej fundacji^[15]. Po zaakceptowaniu, suma zostaje doliczona do rachunku.

Zaangażowanie społeczeństwa

Od początku pandemii COVID-19 darowizny internetowe wzrosły o 42 proc. Szacuje się, że prawie 30 proc. wszystkich wpłat internetowych wykonano za pomocą urządzenia mobilnego^[16].

Aktualnie pokolenie Y woli korzystać z nowoczesnych technologii, chce zrozumieć wpływ, jaki wywiera^[17], a przede wszystkim nie jest na tym samym poziomie finansowym, co poprzednie generacje^[18]. W efekcie, młodzi ludzie każdego roku przekazują organizacjom non-profit znacznie mniej, niż starsze osoby - przeciętny Millenials ofiaruje blisko 580 dolarów rocznie na cele charytatywne, co jest niską kwotą w porównaniu z 1365 dolarów od Baby Boomers^[19].

Nieco inaczej funkcjonuje generacja Z. To nadchodząca generacja darczyńców, chociaż obecnie nie są w stanie przekazywać dużych kwot. Szacunkowo, 32 proc. pokolenia Z wpłaca na fundacje własne pieniądze, a 26 proc. regularnie angażuje się w wolontariat^[20].

Przypisy