Mlaski
Mlaski (głoski mlaszczące), rzadziej plaski, kliki (ang. clicks, niem. Schnalze[1]) – spółgłoski spotykane w językach mlaskowych, tj. językach rodziny khoisan, niektórych językach bantu (np. w zulu czy xhosa), kilku drobnych językach kuszyckich oraz w języku damin. Polegają na nagłym otwarciu zwarcia przy różnych położeniach warg i języka bez przepływu powietrza z płuc, co wywołuje charakterystyczny „cmokający” dźwięk[2].
W grafii zapisywane są w różny sposób, w zależności od ortografii danego języka – albo za pomocą zwykłych liter alfabetu łacińskiego, np. w języku xhosa „c”, „x” i „q”, albo przy pomocy dodatkowych znaków specjalnych np. „@” [ʘ] (mlask dwuwargowy), „#” czy „!” [ǃ] (mlask zadziąsłowy). W Polsce badaniem mlasków zajmował się przede wszystkim prof. Roman Stopa.
Wyróżnia się następujące rodzaje mlasków:
- mlask zębowy;
- mlask boczny dziąsłowy;
- mlask zadziąsłowy;
- mlask podniebienny;
- mlask dwuwargowy.
Mlaski występują również w językach europejskich, jako elementy komunikacji paralingwistycznej[1].
Przypisy
Bibliografia
- Alfred F.A.F. Majewicz Alfred F.A.F., Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655 (pol.).
- African Phrasebook, Berlitz Publishing, Singapur 2005 (ang.)
Linki zewnętrzne
- Pliki audio – język nama
- Demonstracja mlasków w języku xhosa
- Opis i demonstracja podstawowych mlasków
- Demonstracja mlasków języka khoekhoewab
- p
- d
- e
Ze względu na rodzaj przegrody | |
---|---|
Ze względu na jamy kanału głosowego |
|
Ze względu na typ artykulacji ustnej |
|
Ze względu na mechanizm przepływu powietrza |
|
- Britannica: topic/click-speech-sound
- SNL: klikkelyd