Mlaski

Mlaski (głoski mlaszczące), rzadziej plaski, kliki (ang. clicks, niem. Schnalze[1]) – spółgłoski spotykane w językach mlaskowych, tj. językach rodziny khoisan, niektórych językach bantu (np. w zulu czy xhosa), kilku drobnych językach kuszyckich oraz w języku damin. Polegają na nagłym otwarciu zwarcia przy różnych położeniach warg i języka bez przepływu powietrza z płuc, co wywołuje charakterystyczny „cmokający” dźwięk[2].

W grafii zapisywane są w różny sposób, w zależności od ortografii danego języka – albo za pomocą zwykłych liter alfabetu łacińskiego, np. w języku xhosa „c”, „x” i „q”, albo przy pomocy dodatkowych znaków specjalnych np. „@” [ʘ] (mlask dwuwargowy), „#” czy „!” [ǃ] (mlask zadziąsłowy). W Polsce badaniem mlasków zajmował się przede wszystkim prof. Roman Stopa.

Wyróżnia się następujące rodzaje mlasków:

Mlaski występują również w językach europejskich, jako elementy komunikacji paralingwistycznej[1].

Przypisy

  1. a b JozefJ. Mistrík JozefJ., Encyklopédia jazykovedy, wyd. 1, Bratislava: Obzor, 1993, s. 278, ISBN 80-215-0250-9, OCLC 29200758  (słow.).
  2. Opis w języku rosyjskim.

Bibliografia

  • Alfred F.A.F. Majewicz Alfred F.A.F., Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655  (pol.).
  • African Phrasebook, Berlitz Publishing, Singapur 2005 (ang.)

Linki zewnętrzne

  • Pliki audio – język nama
  • Demonstracja mlasków w języku xhosa
  • Opis i demonstracja podstawowych mlasków
  • Demonstracja mlasków języka khoekhoewab
Kontrola autorytatywna (non-pulmonic consonant):
  • LCCN: sh85027020
  • GND: 4159117-3
  • J9U: 987007283938705171
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: topic/click-speech-sound
  • SNL: klikkelyd