Morchella

Smardz

Smardz jadalny
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	kustrzebniaki
Rząd	kustrzebkowce
Rodzina	smardzowate
Rodzaj	smardz
Nazwa systematyczna
Morchella Dill. ex Pers. Neues Mag. Bot.: 116 (1794)
Typ nomenklatoryczny
Morchella esculenta (L.) Pers.
Multimedia w Wikimedia Commons

Zobacz w Wikiźródłach przepisy na potrawy ze smardzów

Morchella Dill. ex Pers. (smardz) – rodzaj grzybów należący do rodziny smardzowatych (Morchellaceae)^[1]. W Polsce według publikacji M. A. Chmiel występuje 5 gatunków z tego rodzaju^[2].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Morchellaceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi^[1].

Synonimy nazwy naukowej: Boletus Tourn. ex Adans., Boletus Tourn., Eromitra Lév., Mitrophora Lév., Morchella sect. Mitrophorae (Lév.) S. Imai, Morilla Quél., Phalloboletus Adans^[3].

Nazwa polska według M. A. Chmiel^[2].

Charakterystyka

Naziemne grzyby saprotroficzne. Wytwarzają owocniki zbudowane z kulistych, jajowatych lub stożkowatych główek osadzonych na pustym wewnątrz trzonie. Hymenofor w postaci warstwy hymenialnej wewnątrz wnęk (alweoli) rozmieszczonych na całej ich powierzchni. Zarodniki smardzów są eliptyczne, gładkie, a ich wysyp jest kremowy^[4][5].

Niektóre gatunki

Najnowsze badania wykazują, że obecna oparta na morfologii systematyka gatunków jest niewłaściwa, i należy ją zastąpić nową opartą na genetyce. Sprawia to, że wiele gatunków zostaje włączonych w obręb innych, a część zniesiona całkowicie^[6].

• Morchella americana Clowez & C. Matherly 2012
• Morchella anatolica Işıloğlu, Spooner, Allı & Solak 2010
• Morchella angusticeps Peck 1887
• Morchella anteridiformis R. Heim 1966
• Morchella apicata Smotl. 1921
• Morchella bicostata Ji Y. Chen & P.G. Liu 2005
• Morchella brunneorosea Clowez & Ant. Rodr. 2012
• Morchella conicopapyracea Jacquet. 1985
• Morchella costata (Vent.) Pers. 1801
• Morchella crassipes (Vent.) Pers. 1801 – smardz grubonogi
• Morchella deliciosa Fr. 1822
• Morchella deqinensis Shu H. Li, Y.C. Zhao, H.M. Chai & M.H. Zhong 2006
• Morchella dunensis (Castañera & G. Moreno) Clowez 1997
• Morchella esculenta (L.) Pers. 1849– smardz jadalny
• Morchella elata Fr. 1822 – smardz wyniosły
• Morchella eximia Boud. 1910
• Morchella eximioides Jacquet. 1985
• Morchella semilibera DC. 1805 – smardz półwolny
• Morchella guatemalensis Guzmán, M.F. Torres & Logem. 1985
• Morchella herediana L.D. Gómez 1971
• Morchella hetieri Boud. 1903
• Morchella hortensis Boud. 1897
• Morchella hungarica Bánhegyi 1941
• Morchella importuna M. Kuo, O’Donnell & T.J. Volk 2012 – smardz parastożkowaty
• Morchella lepida Clowez & F. Petit 2012
• Morchella meiliensis Y.C. Zhao, Shu H. Li, H.M. Chai & M.H. Zhong 2006
• Morchella miyabeana S. Imai 1932
• Morchella neuwirthii Velen. 192
• Morchella norvegiensis Jacquet. 1985
• Morchella patagonica Speg. 1909
• Morchella patula Pers. 1801
• Morchella populina Clowez & R. Lebeuf 2012
• Morchella pragensis Smotl. 1952
• Morchella pseudoumbrina Jacquet. 1985
• Morchella pseudoviridis Jacquet. 1985
• Morchella punctipes Peck 1903
• Morchella quercus-ilicis Clowez, Ballester & L. Romero 2012
• Morchella rielana Boud. 1907
• Morchella rigidoides R. Heim 1966
• Morchella rufobrunnea Guzmán & F. Tapia 1998
• Morchella smithiana Cooke 1878
• Morchella steppicola Zerova 1941
• Morchella sulcata Velen. 1925
• Morchella tasmanica Ramsb. 1920
• Morchella tatari Velen. 1925
• Morchella tibetica M. Zang 1987
• Morchella tomentosa M. Kuo 2008
• Morchella umbrinovelutipes Jacquet. 1985
• Morchella vaporaria Brond. 1830
• Morchella varisiensis Ruini 2000

Wykaz gatunków i nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum. Obejmuje on wszystkie gatunki występujące w Polsce i niektóre inne. Uwzględniono tylko gatunki zweryfikowane o potwierdzonym statusie^[7]. Nazwy polskie według M.A. Chmiel^[2], B. Gumińskiej i W. Wojewody^[5] oraz rekomendacji Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów przy Polskim Towarzystwie Mykologicznym^[8].

Przypisy