Muhammad ibn Musa al-Chuwarizmi
 Pomnik Al-Chuwarizmiego w Chiwie | |||
| Państwo działania |
| ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | ~780 | ||
| Data śmierci | ~850 | ||
| matematyk, astronom, geograf, kartograf | |||
| |||
Muhammad ibn Musa al-Chuwarizmi (arab. محمد بن موسى الخوارزمي; ur. ok. 780 roku w Chorezmie, zm. ok. 850 roku) – perski uczony: matematyk, astronom, geograf i kartograf. Wymyślił definicje algorytmu.
Życiorys
Urodzony w Chorezmie, w latach 813–833 żył w Bagdadzie. Wszystkie jego dzieła zostały napisane po arabsku.
Dzięki jego pracom na Bliskim Wschodzie zaczęto stosować pochodzące z Indii dziesiętny system liczenia i pozycyjny system zapisu liczb, które wkrótce dotarły do Europy. Cyfry arabskie zajęły w Europie miejsce cyfr rzymskich. Jego prace pozwoliły też wprowadzić i wyjaśnić pojęcia zera, ułamków oraz funkcje trygonometryczne sinus i tangens.
Jako pierwszy ułożył tablice funkcji sinus i tangens, wprowadził elementy algebry. Termin algebra pochodzi z tytułu jego dzieła Al-kitab al-muchtasar fi hisab al-dżabr wa-al-mukabala (Krótka księga o rachowaniu przez dopełnianie i równoważenie)[1], zaś algorytm od zniekształconej wersji jego przydomka[2].
Upamiętnienie
Jego imieniem nazwano planetoidy (11156) Al-Khwarismi[3] i (13498) Al Chwarizmi[4] oraz krater Al-Khwarizmi na Księżycu[5].
Przypisy
- ↑ Donald E. Knuth: Sztuka programowania. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, 2002, s. 1. ISBN 83-204-2540-9.
- ↑ Chuwarizmi, Al- Muhammad Ibn Musa, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-07-29] .
- ↑ (11156) Al-Khwarismi w bazie Minor Planet Center (ang.)
- ↑ (13498) Al Chwarizmi w bazie Minor Planet Center (ang.)
- ↑ Al-Khwarizmi on Moon. [w:] Gazetteer of Planetary Nomenclature [on-line]. IAU, USGS Astrogeology Science Center, NASA. [dostęp 2022-09-09]. (ang.).
Linki zewnętrzne
John J. O'Connor; Edmund F. Robertson: Muhammad ibn Musa al-Chuwarizmi w MacTutor History of Mathematics archive (ang.)
Kontrola autorytatywna (osoba):
- ISNI: 0000000120304018, 0000000121416329, 0000000458424420
- VIAF: 365144782982270357614, 84026875, 163750387, 112147905071879090927
- LCCN: n84020660
- GND: 118676180
- LIBRIS: 1zcf8rck5jh8jzf
- BnF: 165923408
- SUDOC: 030896711
- NLA: 35538363
- NKC: ola2002161349
- BNE: XX4929767, XX4852944
- NTA: 067467911, 073780111
- BIBSYS: 97050758, 90616828
- CiNii: DA04656183
- Open Library: OL146571A, OL978076A
- PLWABN: 9810644503905606
- NUKAT: n98032969, n2010122715
- J9U: 987007263605905171
- CANTIC: a11021469
- LIH: LNB:Cyh0;=B0
- WorldCat: viaf-365144782982270357614, lccn-n84020660, viaf-163750387
Encyklopedia internetowa:
- PWN: 3886255
- Britannica: biography/al-Khwarizmi
- Treccani: muhammad-ibn-musa-al-khuwarizmi
- Universalis: al-khwarizmi, khuwarizmi-khwarizmi
- БРЭ: 4697037
- NE.se: muhammad-ibn-musa-al-khwarizmi
- SNL: Mohamed_Ibn_Musa_al-_Khwarizmî
- Catalana: 0033276
- identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 1724
Identyfikatory zewnętrzne:
- MacTutor: Al-Khwarizmi
