Nerecznica krótkoostna

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

telomowe

Gromada

naczyniowe

Klasa

paprocie

Podklasa

paprotkowe

Rząd

paprotkowce

Rodzina

nerecznicowate

Rodzaj

nerecznica

Gatunek

nerecznica krótkoostna

Nazwa systematyczna

Dryopteris carthusiana (Vill.) H.P.Fuchs
Bull. Soc. Bot. France 105: 339 (1959)^[3]

Synonimy

Lastrea spinosa Newm.
Lastrea spinulosa C.Presl
Aspidium callipteris Wilms
Aspidium spinulosum (O.F.Müll.) Sw.
Dryopteris austriaca var. spinulosa (O.F.Müll.) Fiori
Dryopteris eu-spinulosa (Asch.) Fomin
Dryopteris spinulosa (O.F.Müll.) Kuntze
Filix spinulosa (O.F.Müll.) Farw.
Filix-mas spinulosa Farw.
Lophodium spinosum Newman
Nephrodium jordanii Rouy
Nephrodium spinulosum (O.F.Müll.) Strempel
Polypodium carthusianum Vill.
Polypodium spinosum Schrank
Polypodium spinulosum O.F.Müll.
Polypodium tanacetifolium Hoffm.
Polystichum angustatum Schumach.
Polystichum callipteris Bernh.
Polystichum coniifolium Schumach.
Polystichum mulleri Schumach.
Polystichum pseudocristatum Schur
Polystichum spinosum Roth
Polystichum spinulosum Lam. & DC.^[3]

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Nerecznica krótkoostna^[4], nerecznica ciernista, paprotnik ciernisty^[5] (Dryopteris carthusiana (Vill.) H. P. Fuchs) – gatunek rośliny należący do rodziny nerecznicowatych. Szeroko rozprzestrzeniony na półkuli północnej w strefie umiarkowanej^[3]. W Polsce w całym kraju pospolity^[6].

Morfologia

Pokrój: Paproć o wysokości zwykle od 20 do 60 cm, rzadko liście nieco wyższe. Kłącze rośnie mniej więcej poziomo^[7].
Liście: O blaszkach w zarysie trójkątnie jajowatych lub podługowatojajowatych, 2-krotnie pierzastych, spodem nagich, długoogonkowych, pokrytych jasnobrunatnymi łuskami. Odcinki drugiego rzędu gęste, podługowate, tępe, karbowanopiłkowane lub piłkowano-wcinane. Długość dolnego odcinka drugiego rzędu ok. 1,5 raza przewyższa długość stojącego nad nim ze strony górnej. Kupki drobne, nie dotykające się.
Gatunki podobne: Inne gatunki nerecznic mają liście podzielone pojedynczo lub 3–4-krotnie, te o liściach mocniej podzielonych mają łuski na ogonkach wyraźnie ciemniejsze w środkowej części, blaszki ogruczolone, kłącze wznoszące się^[7].

Biologia i ekologia

Występuje w cienistych, wilgotnych i świeżych iglastych i mieszanych borach. Jest to trująca roślina.

Zastosowanie

Kłącze nerecznicy krótkoostnej (Rhizoma Filicis spinulosi) zawiera floroglucydy (aspidyna, dezaspidyna), niekiedy stosowana jak nerecznica samcza (Dryopteris filis-mas).

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
↑ The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229.
↑ ^a ^b ^c Dryopteris carthusiana (Vill.) H.P.Fuchs. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-01-03].
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
↑ Jakub Mowszowicz: Pospolite rośliny naczyniowe Polski. Wyd. czwarte. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 75. ISBN 83-01-00129-1.
↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 202, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
↑ ^a ^b Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin Polski niżowej. Wyd. drugie poprawione i unowocześnione. Warszawa: Wydawnictwo naukowe PWN, 2013, s. 43. ISBN 978-83-01-14342-8.

Bibliografia

Bolesław Broda, Jakub Mowszowicz: Przewodnik do oznaczania roślin leczniczych, trujących i użytkowych. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1973.

Encyklopedia internetowa (takson):