Ngola Ana Nzinga Mbande

Ngola Ana Nzinga Mbande

Data urodzenia	1583
Data śmierci	1663
Multimedia w Wikimedia Commons

Ngola Ana Nzinga Mbande (ur. 1583, zm. 1663) – królowa państwa Ndongo (1624–1663) położonego na terenie dzisiejszej północnej Angoli.

Życiorys

Urodziła się w 1582 roku^[1], była córką króla Mbande a Ngola (władcy Ndongo przyjmowali tytuł Ngola)^[2]. Ojciec traktował ją ze szczególną sympatią, pozwalał jej brać udział w naradach wojskowych i politycznych^[3].

W młodości brała udział w wojnie, którą jej brat toczył z Luísem Mendesem de Vasconcellos, portugalskim gubernatorem Angoli. Vasconcellos zamierzał dokonać podboju Ndongo. Dowodziła oddziałami na terenie wschodniego Ndongo i w okolicach Matamby^[4].

W 1622 roku była liderką delegacji dyplomatycznej, którą jej brat, król Ndongo Ngola Mbande, wysłał do Luandy w celu rozpoczęcia negocjacji pokojowych z Portugalczykami^[5]. Podczas wielomiesięcznego pobytu w Luandzie przygotowywała się do chrztu, uczyła się katechizmu, w końcu przyjęła chrzest i imię Ana da Sousa^[6]. Pomimo chrztu nigdy nie odrzuciła tradycyjnych wierzeń ludów Mbundu (w tym takich jak ofiary z ludzi czy przechowywanie kości członków rodziny, co oburzało portugalskich misjonarzy)^[6].

W 1624 roku, po śmierci brata, objęła władzę w Ndongo^[7]. Po wstąpieniu na tron krwawo rozliczyła się z potencjalnymi rywalami, zamordowała m.in. swojego kuzyna^[7].

Podczas rządów prowadziła nieustanne walki z portugalskimi gubernatorami Angoli, którzy próbowali podporządkować sobie jej królestwo^[8].

W kulturze popularnej

W 2023 Netflix wyemitował pierwszy sezon serialu Afrykańskie królowe, którego bohaterką jest Nzinga. Producentką wykonawczą serialu i narratorką jest Jada Pinkett Smith^[9][10][11].

Upamiętnienie

W Luandzie znajduje się jej pomnik. Jej imieniem nazwano szkołę capoeiry w Brazylii^[12].

Przypisy

Bibliografia

• Linda Heywood: Njinga of Angola Africa's warrior queen. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, 2019. ISBN 978-0-674-23744-5. (ang.).