Niezapominajka piaskowa

Niezapominajka piaskowa

Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rodzina	ogórecznikowate
Rodzaj	niezapominajka
Gatunek	niezapominajka piaskowa
Nazwa systematyczna
Myosotis stricta Link ex Roem. & Schult. Syst. Veg., ed. 15 bis 4: 104 (1819)[3]
Synonimy Lithospermum tenellum Raf. Myosotis arenaria Schrad. Myosotis hispida K.Koch Myosotis joannae Sennen[3] Myosotis micrantha auct. Plur. non Pall. ex. Lehm.[4] Myosotis nuriae Sennen Myosotis rigida Pomel Myosotis triasii Sennen Myosotis verna Opiz Myosotis vestita Velen[3].
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Niezapominajka piaskowa (Myosotis stricta Link ex Roem. & Schult.) – gatunek rośliny należący do rodziny ogórecznikowatych. Występuje w całej Europie, w północnej Afryce, na Bliskim Wschodzie, w Iranie i zachodnich Himalajach oraz na Syberii^[3][4]. W Polsce gatunek jest pospolity z wyjątkiem Karpat i północno-wschodniej części kraju, gdzie jest rzadki lub lokalnie go brak^[5] (w polskich górach rośnie do ok. 400 m n.p.m.)^[6]. Jest to drobna roślina roczna rosnąca w miejscach suchych i piaszczystych^[6].

Morfologia

Pokrój

Roślina z rozgałęziającymi się, prosto wzniesionymi łodygami^[6] osiągającymi od kilku do 20, rzadko do 30 cm wysokości^[7]. Cała roślina pokryta odstającymi włoskami o nierównej długości, osiągającymi do 0,5 mm^[6][4].

Liście

Podługowato-eliptyczne, siedzące. Liście odziomkowe zebrane w przyziemną rozetę, na szczycie zaokrąglone, osiągają do 12 mm długości i 5 mm szerokości. Liście łodygowe osiągają do 15 mm długości i 6 mm szerokości, na szczycie tępe lub zaokrąglone^[6]. Ku górze liście malejące^[4]. Liście z obu stron pokryte są włoskami długości do 1 mm, przy czym z góry włoski są gęstsze^[4]. Od dołu na liściach (i poniżej ich nasady na łodygach) występują także włoski haczykowate^[6].

Kwiaty

Zebrane w sierpik, początkowo gęsty i krótki, ale po przekwitnieniu wydłużający się i w końcu dłuższy od ulistnionej części łodygi^[6], osiągający do 18 cm długości^[4]. W dolnej części kwiatostanu kwiaty wsparte są liściastymi przysadkami^[7][6]. Szypułka kwiatowa odstająco owłosiona i tylko 1 mm długości^[7], w czasie owocowania osiągająca maksymalnie do 2,5 mm^[4]. Zarówno w czasie kwitnienia, jak i owocowania, szypułki są wzniesione^[6]. Działki kielicha od 2 do 4 mm długości, do połowy lub głębiej rozcięte, pokryte włoskami haczykowatymi. Korona kwiatu niebieska, z rurką krótszą od kielicha, osiąga do 2 mm średnicy^[6].

Owoce

W kwiatach powstają po cztery jajowate rozłupki o długości ok. 1 mm, błyszczące^[6], po dojrzeniu ciemnobrązowe^[7]. Owoce dojrzewają w zamkniętym kielichu^[7].

• 
  Dolny kwiat z przysadką
• 
  Kwiaty
• 
  Owoc zamknięty w kielichu
• 
  Owoc odsłonięty
• 
  Rozłupki

Gatunki podobne

W Europie Środkowej drobne kwiaty rozwijające się na szypułkach krótszych od kielicha mają dwa gatunki odróżniające się od niezapominajki piaskowej brakiem liści w obrębie kwiatostanów – niezapominajka różnobarwna M. discolor i niezapominajka pagórkowa M. ramosissima. Ta pierwsza ma kwiaty początkowo żółte lub kremowe, a starsze niebieskie o rurce dłuższej od kielicha. Druga ma kwiaty podobnie jak piaskowa cały czas niebieskie i o krótkiej rurce, wyróżnia się dodatkowo przylegająco owłosionymi szypułkami. W czasie owocowania szypułki odstają, a nie są wzniesione, a kielichy są otwarte, a nie zamknięte jak u niezapominajki piaskowej^[7].

Biologia i ekologia

Roślina jednoroczna. Rośnie w miejscach suchych i nasłonecznionych, w murawach, na wrzosowiskach, piaszczystych odłogach i polach^[6]. Kwitnie od kwietnia do czerwca^[6][7].

Liczba chromosomów 2n = 48^[7].

Przypisy