Okrężnica bagienna

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

wrzosowce

Rodzina

pierwiosnkowate

Rodzaj

okrężnica

Gatunek

okrężnica bagienna

Nazwa systematyczna

Hottonia palustris L.
Sp. pl. 145. 1753^[3]

Kategoria zagrożenia (CKGZ)^[4]

najmniejszej troski

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Okrężnica bagienna (Hottonia palustris L.) – gatunek roślin wodnych z rodziny pierwiosnkowatych. Występuje w Europie z wyjątkiem jej południowych i północnych krańców oraz na izolowanych stanowiskach w Azji Mniejszej i na Syberii^[3]. W Polsce gatunek rodzimy, pospolity na niżu, rzadszy na pogórzu i w niżej położonych obszarach górskich, wyżej w górach brak^[5].

Morfologia

Pokrój: Bylina wodna z czołgającymi się, zakorzenionym w dnie wód kłączem i wzniesionej łodydze wysokości do 80 cm.
Łodyga: Prosto wzniesiona, wysokości 15-50 (80) cm.
Liście: Liście łodygowe w okółkach, u nasady kwiatostanu zebrane w różyczkę. Liście podwodne grzebieniastosieczne, o odcinkach nitkowatych, połyskujące, nagie, długości 2-8(13) cm, szerokości 2,5-5,9 cm.
Kwiat: Kwiaty obupłciowe, zebrane w grona, długie do 30 cm, po 3-6 w okółkach, w kątach wąskich przysadek, białe, różowawe do liliowych, w gardzili żółte, różnosłupkowe. Kielich 5-krotny, o łatkach równowąskich, zrośniętych u nasady, długości 4-6 mm. Korona średnicy do 2 cm, lejkowata, o pięciu jajowatych płatkach, na szczycie słabo wyciętych, dołem zrośniętych w rurkę. Pręcików pięć, słupek jeden, zalążnia górna.
Owoc: Torebka długości 3-6 mm.

Biologia i ekologia

Bylina, hydrofit. Kwitnie w Polsce od maja do lipca. Liczba chromosomów 2n = 20^[6]. Występuje w żyznych wodach stojących, tworząc zwarte fitocenozy, głównie w starorzeczach, rowach, stawach i zbiornikach astatycznych. Zasiedla miejsca dość płytkie, do głębokości kilkunastu centymetrów. Preferuje podłoża muliste i torfowe. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla związku (All.) Hottonion^[7].

Zastosowanie

Jest uprawiana jako roślina ozdobna, w oczkach wodnych oraz akwariach zimnowodnych. Może być uprawiana w wodzie stojącej lub lekko płynącej. Rozmnaża się łatwo przez oddzielanie ukorzenionych fragmentów.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-12] (ang.).
↑ ^a ^b Hottonia palustris L., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-08-29] .
↑ Hottonia palustris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 298, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

Bibliografia

Stanisław Kłosowski, Grzegorz Kłosowski: Rośliny wodne i bagienne. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2007. ISBN 978-83-7073-248-6.
Jakub Mowszowicz: Pospolite rośliny naczyniowe Polski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983. ISBN 83-01-00129-1.
Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.