Orzech szary

Orzech szary
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bukowce

Rodzina

orzechowate

Rodzaj

orzech

Gatunek

orzech szary

Nazwa systematyczna
Juglans cinerea L.
Syst. nat. ed. 10, 2:1273. 1759
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg
Mapa zasięgu
Multimedia w Wikimedia Commons

Orzech szary (Juglans cinerea L.) – gatunek drzewa należący do rodziny orzechowatych. Występuje naturalnie we wschodniej części Ameryki Północnej – od Minnesoty aż do Georgii[4]. W Polsce uprawiany, czasami dziczeje i uważany jest za gatunek lokalnie zadomowiony (jako kenofit)[5].

Morfologia

Pokrój
Pokrój jest smukły. Dorasta do 24 m wysokości[4].
Kora: Kora ma popielatoszarą barwę. Jest podobna do kory orzecha włoskiego, lecz nieco ciemniejsza. Jest szorstka i głęboko spękana[4].
Pędy
Młode pędy są pokryte lepkim, długim kutnerem, który ma czerwoną barwę. Ściera się po upływie jednego roku[4].
Pąki: Mają różowo-białą barwę[4].
Liście
Liście osiągają do 70 cm długości. Są złożone z 11—17 listków. Listki są cienkie, szerokie i mają jasnozieloną barwę. Młode listki są owłosione z wierzchu, lecz później stają się nagie. Od spodu są szare i gruczołowato owłosione. Ogonek liściowy również jest pokryty lepkimi i czerwonymi włoskami. Liście wydzielają silny, słodki aromat[4].
Kwiaty
Kwiaty zebrane są w kwiatostany zwane kotkami[4].
Owoce
Owocami są pestkowce, zebrane w grona składające się z 3-5 sztuk. Okrywa otaczająca owoc pokryta jest lepkimi włoskami. Zdrewniała owocnia jest zwykle z obu stron zaostrzona. Nasiona są jadalne. Mają słodki i maślany smak[4].

Zastosowanie

Dawniej w Ameryce Północnej liście i kora orzecha szarego były wykorzystywane jako naturalny środek przeczyszczający[4].

  • Pokrój
    Pokrój
  • Kwiatostan męski
    Kwiatostan męski
  • Owoc
    Owoc

Przypisy

  1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20]  (ang.).
  2. Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-08]  (ang.).
  3. Juglans cinerea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species  (ang.).
  4. a b c d e f g h i Johnson O., More D.: Drzewa. Warszawa: Multico, 2009, s. 180. ISBN 978-83-7073-643-9.
  5. B. Tokarska-Guzik, Z. Dajdok, M. Zając, A. Zając, A. Urbisz, W. Danielewicz: Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. Warszawa: Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, 2012. ISBN 978-83-62940-34-9.
Encyklopedia internetowa (takson):
Identyfikatory zewnętrzne:
  • BioLib: 38444
  • EoL: 596229
  • EUNIS: 173151
  • Flora of North America: 233500716
  • GBIF: 3054352
  • identyfikator iNaturalist: 54792
  • IPNI: 442334-1
  • ITIS: 19250
  • NCBI: 91214
  • Plant Finder: 281347
  • identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2331793
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:442334-1
  • identyfikator Tropicos: 16700001
  • USDA PLANTS: JUCI