Otwór rezonansowy

Otwór rezonansowy – otwór w pudle rezonansowym (najczęściej w płycie rezonansowej) w niektórych instrumentach muzycznych z grupy chordofonów, którego zadaniami są: zwiększanie natężenia dźwięku, zmiana barwy dźwięku lub niekiedy zmiana wysokości dźwięku. Często pełni również funkcję dekoracyjną[1][2][3].

Liczba, kształt i umiejscowienie otworów rezonansowych w instrumentach są różne. Ich podstawową funkcją jest eksponowanie określonych tonów składowych. Własciwość tę opisuje zjawisko rezonansu Helmholtza(inne języki). Otwór rezonansowy jako nieciągłość w płycie rezonansowej nadaje jej również lokalnej elastyczności, co sprawia, że zamocowany w jego pobliżu podstawek skuteczniej przenosi drgania strun na pudło rezonansowe[2].

Chordofony szarpane wyposażone są najczęściej w jeden okrągły otwór rezonansowy; w chordofonach smyczkowych występuje najczęściej parami i ma kształt litery „f”, stąd nazywany jest „efem”. W instrumentach dawnych nadawano mu kształt języków ognia lub litery „C”[4]. Często dekorowany był rzeźbioną rozetką. Spotykany jest także w klawesynach i klawikordach, gdzie pełni funkcję bardziej dekoracyjną niż akustyczną[2].

Otwór rezonansowy – „ef” – w skrzypcach
Otwór rezonansowy z ołowianą rozetką w klawesynie zbudowanym przez Jeana Denisa II w Paryżu w 1648 roku
Otwór rezonansowy z inkrustowaną rozetką we współczesnej gitarze klasycznej wykonanej przez Andreę Tacchiego(inne języki)
Otwór rezonansowy z przestrzenną rozetką w gitarze wykonanej pod koniec XVII wieku przez Joachima Tielkego(inne języki)
Otwory rezonansowe w elektroakustycznej gitarze firmy Ovation(inne języki)
Otwór rezonansowy w psalterium z 1764 roku włoskiego lutnika Giambattisty Dall’Oliego(inne języki)

Przypisy

  1. ↑ Kennedy 2013 ↓, s. 801.
  2. ↑ a b c Boyden, Cooke i Weinreich 2001 ↓, 1. String instruments and acoustics.
  3. ↑ Sachs 2005 ↓, s. 446.
  4. ↑ Baculewski et al. 2006 ↓, s. 746.

Bibliografia

  • Krzysztof Baculewski et al.: Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-13410-0.
  • David D.D.D. Boyden David D.D.D., PeterP. Cooke PeterP., GabrielG. Weinreich GabrielG., Soundhole, [w:] Grove Music Online, Oxford University Press, 2001, DOI: 10.1093/gmo/9781561592630.article.26292 [dostęp 2024-05-23]  (ang.).
  • Michael Kennedy: The Oxford dictionary of music. Oksford: Oxford University Press, 2013. ISBN 978-0-19-957854-2.
  • Kurt Sachs: Historia instrumentów muzycznych. Stanisław Olędzki (tłum.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen, 2005. ISBN 83-7233-036-0.
Kontrola autorytatywna (część instrumentu muzycznego):
  • GND: 4272849-6