Płatonogowate

Płatonogowate

Pygopodidae
Boulenger, 1884[1]
Przedstawiciel rodziny – Delma molleri
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Rząd	łuskonośne
Nadrodzina	Gekkota
Rodzina	płatonogowate
Typ nomenklatoryczny
Pygopus Merrem, 1820
Rodzaje
7 rodzajów – zobacz opis w tekście
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Płatonogowate^[2], płatonogi (Pygopodidae) – rodzina jaszczurek zaliczanych do Gekkota z rzędu łuskonośnych (Squamata), blisko spokrewnionych z gekonami.

Zasięg występowania

Rodzina obejmuje gatunki występujące w Australii, a gatunki z rodzaju Lialis również we wschodniej Indonezji i Papui Nowej Gwinei^[3][4].

Charakterystyka

Długość od 15 do 80 cm. Głowa mała, z przodu ostro zakończona, przystosowana do rycia w ziemi, słabo oddzielona od walcowatego tułowia, pokryta dużymi i regularnymi tarczkami. Budowa ciała smukła i wężowata. Ciało pokryte jest małymi łuskami ułożonymi w skośne rzędy. Oczy z przezroczystymi „okularami”, utworzonymi ze zrośniętych powiek, i pionowymi źrenicami. Otwory uszne niewielkie lub brak ich wcale. Ubarwienie w różnych odcieniach brązu z ciemnymi plamkami lub paskami. Charakteryzują się brakiem przednich kończyn, namiastką kończyn tylnych są po obu stronach szpary kloakalnej szczątkowe tylne wyrostki przypominające płaty pokryte łuskami. U największych gatunków wynoszą one kilka milimetrów, a u małych są to niekiedy tylko dwie łuski z twardym kolcem.

Ekologia

Płatonogowate zamieszkują środowiska o umiarkowanej suchości, np. lasy. Żywią się owadami, pająkami, skorpionami i innymi małymi zwierzętami. Prowadzą nocny tryb życia. Ryją w ziemi korytarze. Są jajożyworodne. Samice większości gatunków składają 2 jaja.

Systematyka

Do rodziny zaliczane są następujące rodzaje^[3]:

• Aprasia Gray, 1839
• Delma Gray, 1831
• Lialis Gray, 1835
• Ophidiocephalus Lucas & Frost, 1897 – jedynym przedstawicielem jest Ophidiocephalus taeniatus Lucas & Frost, 1897
• Paradelma Kinghorn, 1926 – jedynym przedstawicielem jest Paradelma orientalis (Günther, 1876)
• Pletholax Cope, 1865
• Pygopus Merrem, 1820

Przypisy

Bibliografia

• Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 381. ISBN 83-01-14344-4.