Pandemia

Pandemia (gr. pan „wszyscy”, demos „lud”) – nazwa epidemii o szczególnie dużych rozmiarach, na dużym obszarze, obejmującej kraje, a nawet kontynenty[1].

Członkowie amerykańskiego Czerwonego Krzyża przenoszą ciało zmarłego na grypę (grypa „hiszpanka”), która charakteryzowała się bardzo dużą śmiertelnością

Cechy choroby sprzyjające rozwojowi pandemii

  • niska śmiertelność zakażonych osób
  • wysoka zaraźliwość (Ro>>1)
  • długi okres zaraźliwości, w tym zaraźliwość w okresie bezobjawowego przebiegu choroby
  • brak naturalnej odporności populacji (biologiczny czynnik chorobotwórczy lub jego szczep niewystępujący od dawna lub nigdy przedtem)
  • choroba nie niszczy swoich nosicieli. Niegroźne objawy sprzyjają zlekceważeniu choroby.

Przykłady

  • Czeska para podczas pandemii COVID-19, w dopasowanych do tradycyjnego stroju maskach ochronnych
    grypa:
    • grypa hiszpanka (1918–1919) – ponad 50 mln zgonów na całym świecie
    • grypa azjatycka (1957) – ok. 1 mln zgonów na całym świecie
    • grypa Hong-Kong (1968) – ok. 1 mln zgonów na całym świecie
    • pandemia grypy A/H1N1 (2009–2010) – 150–580 tys. zgonów[2]
  • AIDS – masowe zachorowania; zwłaszcza na kontynencie afrykańskim
  • wirus SARS-CoV-2 – pandemia COVID-19 (epidemia od listopada 2019, jako pandemia od marca 2020) – na całym świecie ponad 257 mln zakażeń i ponad 5 mln zgonów na chorobę COVID-19 do 21 listopada 2021[3]

Pandemie a globalizacja

Według niektórych opinii przyczyną pandemii może być globalizacja, która znacznie ułatwia rozprzestrzenianie się chorób. Rządy państw starają się przeciwstawiać rozprzestrzenianiu się pandemii, ale są to z reguły działania doraźne, często niewystarczające. Wiąże się to np. z nakładami finansowymi, jak i z niemożliwością zahamowania migracji ludności. Jednocześnie globalizacja oznacza poprawę warunków bytowych ludzi i zmniejszenie ryzyka wystąpienia pandemii, w związku z podnoszeniem się jakości i dostępności opieki medycznej[4].

Zobacz też

Przypisy

  1. Pandemia, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2020-03-17] .
  2. CarrieC. Gann CarrieC., H1N1 Swine Flu May Have Killed 15 Times More Than First Said [online], news.yahoo.com, 25 czerwca 2012 [dostęp 2020-01-29] [zarchiwizowane z adresu 2012-06-29]  (ang.).
  3. COVID - Coronavirus Statistics - Worldometer [online], worldometers.info [dostęp 2024-04-24]  (ang.).
  4. Procesy globalizacji – wyzwania i zagrożenia. W: Jerzy Leowski: Polityka zdrowotna a zdrowie publiczne. Warszawa: CeDeWu, 2004. ISBN 83-87885-55-X.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Kontrola autorytatywna (epidemia):
  • LCCN: sh2021008231
  • GND: 4737034-8
  • BNCF: 68699
  • NKC: ph330262
  • J9U: 987010784288305171
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3953787
  • Britannica: science/pandemic
  • Catalana: 0129281
  • DSDE: pandemi