Pantera mglista

Pantera mglista
Neofelis nebulosa[1]
(Griffith, 1821)[2]
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

drapieżne

Podrząd

kotokształtne

Rodzina

kotowate

Podrodzina

pantery

Rodzaj

pantera

Gatunek

pantera mglista

Synonimy
  • Felis nebulosa Griffith, 1821[2]
  • Felis macrocelis[a] Tickell, 1843[3]
  • Felis macrosceloides[b] Hodgson, 1853[6]
  • Leopardus brachyurus[c] Swinhoe, 1862[8]
  • Felis (Neofelis) melli[d] Matschie, 1922[10]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[12]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Pantera mglista[13][14], pantera szara[14] (Neofelis nebulosa) – gatunek drapieżnego ssaka z podrodziny panter (Pantherinae) w obrębie rodziny kotowatych (Felidae).

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1821 brytyjski przyrodnik Edward Griffith nadając mu nazwę Felis nebulosa[2]. Oryginalne miejsce typowe nieznane; prawdopodobnie to Guangdong w Chińskiej Republice Ludowej[15][4]. Holotyp to zwierzę z Exeter ‘Change, w Londonie na które składała się skóra przerobiona na kapelusze, obecnie zaginiona[4]. Neotyp to mały ale dorosły samiec (płasko pofałdowana skóra oraz dobrze zachowana czaszka i żuchwa) o sygnaturze BM 1955.1644 z kolekcji sekcji teriologicznej w Muzeum Historii Naturalnej w Londynie; okaz typowy został zebrany przez brytyjskich zoologów Herberta Christophera Robinsona i Cecila Bodena Klossa w dniu 20 marca 1919 roku w małej wiosce rybackiej Taran (10°35′N 99°14′E/10,583333 99,233333), w prowincji Chumphon w Tajlandii[9][4].

Początkowo uważano, że pantery mgliste występują także na Sumatrze i Borneo. Jednak przeprowadzone w 2007 roku badania materiału genetycznego obu panter wykazały znaczne różnice i pantery żyjące na wyspach zostały uznane za odrębny gatunek, nazwany panterą sundajską (Neofelis diardi)[12][16]. Wyróżnienie podgatunków (nebulosa i macrosceloides) wymaga dodatkowych analiz[16]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy[16].

Etymologia

  • Neofelis: gr. νεος neos „nowy”; rodzaj Felis Linnaeus, 1758 (kot)[17].
  • nebulosa: łac. nebulosus „mglisty, pochmurny, ciemny”, od nebula „chmura, mgła”[18].

Zasięg występowania

Pantera mglista występuje w silnie rozdrobnionych populacjach w strefie subhimalajskiej w Nepalu przez północno-wschodnie Indie, południową Chińską Republikę Ludową i Indochiny[19][16].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 68,6–106,7 cm, długość ogona 61–84,2 cm; masa ciała 11–23 kg (dorosłe samice są mniejsze i lżejsze od dorosłych samców)[19]. Futro krótkie o barwie białoszarej, popielatej lub szarobrązowej. Czoło czarno cętkowane, prążki na policzkach, podłużne linie na karku i dwa czarne paski na grzbiecie. Na głowie, brzuchu i ogonie czarne plamy, koła, rozetki. Długa głowa i ogon, wielkie kły i krótkie kończyny.

Ekologia

Pokarm

Żywią się przeważnie małpami i ptakami.

Tryb życia

Gatunek aktywny zarówno w dzień, jak i w nocy. Przez większą część życia przebywa na drzewach.

Rozmnażanie

Pantery mgliste w okresie godowym łączą się w pary (na ogół są samotnikami). Ciąża samicy trwa 85-95 dni. W dziupli drzewa rodzi najczęściej jedno lub dwa młode, rzadziej do pięciu. Odstawienie po pięciu miesiącach.

Ochrona i życie w niewoli.

Z powodu kłusownictwa i wycinki lasów tropikalnych gatunek ten jest silnie zagrożony i chroniony prawem międzynarodowym m.in. przepisami konwencji waszyngtońskiej (CITES)

Pantery mgliste żyją w niewoli do 17 lat. W ogrodach zoologicznych na całym świecie znajduje się około 270 osobników[20].

Ciekawostki

Pantera mglista posiada proporcjonalnie najdłuższe kły spośród wszystkich żyjących kotowatych. Ich długość wynosi ok. 5,1 cm[21].

Pantera mglista i margaj są jedynymi przedstawicielami kotowatych, które potrafią schodzić z drzewa biegiem głową w dół[22].

W 2013 roku po blisko trzynastu latach poszukiwań, zespół tajwańskich zoologów potwierdził wymarcie gatunku w naturalnym środowisku na Tajwanie[23].

Uwagi

  1. ↑ Młodszy homonim Felis macrocelis Horsfield, 1825.
  2. ↑ Miejsce typowe: Nepal; holotyp: skóra i czaszka (sygn. BMNH 1845.1.8.211b)[4]; etymologia: epitet gatunkowy Felis macrocelis Horsfield, 1825; gr. -οιδης -oidēs „przypominający” [5].
  3. ↑ Miejsce typowe: Tajwan; holotyp: skóra i czaszka (sygn. BMNH 1862.12.24.25)[4]; etymologia: gr. βραχυς brakhus krótki; -ουρος -ouros „-ogonowy”, od ουρα oura „ogon”[7].
  4. ↑ Miejsce typowe: Kanton, Chińska Republika Ludowa; holotyp: skóra kupiona na targu[9]; etymologia: dr Rudolf Emil Mell (1878–1970), niemiecki entomolog, kolekcjoner, pedagog w Chinach[10][11].

Przypisy

  1. ↑ Neofelis nebulosa, [w:] Integrated Taxonomic Information System  (ang.).
  2. ↑ a b c E. Griffith: General and particular descriptions of the vertebrated animals: arranged conformably to the modern discoveries and improvements in zoology. Order Carnivora. London: Printed for Baldwin, Cradock, and Joy, 1821, s. 37. (ang.).
  3. ↑ S.R. Tickell. Notes on a curious species of Tiger or Jaguar, killed near the Snowy Range, north of Darjeeling. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 12 (2), s. 815, 1843. (ang.). 
  4. ↑ a b c d e A.C. Kitchener, C. Breitenmoser-Würsten, E. Eizirik, A. Gentry, L. Werdelin, LA. Wilting, N. Yamaguchi, A.V. Abramov, P. Christiansen, C. Driscoll, J.W. Duckworth, W.E. Johnson, S.J. Luo, E. Meijaard, P O’Donoghue, J. Sanderson, K. Seymour, M. Bruford, C. Groves, M. Hoffmann, K. Nowell, Z. Timmons & S. Tobe. A revised taxonomy of the Felidae : The final report of the Cat Classification Task Force of the IUCN Cat Specialist Group. „Cat News”. Special Issue (80), s. 64, 2017. (ang.). 
  5. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 152.
  6. ↑ J.E. Gray. Observations on some rare Indian Animals. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 21, s. 192, ryc. xxxviii, 1853. (ang.). 
  7. ↑ The Key to Scientific Names ↓, brachyurus [dostęp 2022-11-29] .
  8. ↑ R. Swinhoe. On the Mammals of the Island of Formosa (China). „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1862, s. 352, ryc. 43, 1862. (ang.). 
  9. ↑ a b P. Christiansen & A.C. Kitchener. A neotype of the clouded leopard (Neofelis nebulosa Griffith 1821). „Mammalian Biology”. 76, s. 325–331, 2010. DOI: 10.1016/j.mambio.2010.05.002. (ang.). 
  10. ↑ a b R. Mell. Beiträge zur Fauna Sinica. i. Die Vertebraten Südchinas; Feldlisten und Feldnoten der Säuger, Vögel, Reptilien, Batrachier. „Archiv für Naturgeschichte”. Abteilung A. 88 (10), s. 35, 1922. (niem.). 
  11. ↑ The Key to Scientific Names ↓, melli [dostęp 2022-11-29] .
  12. ↑ a b L.L. Grassman L.L. i inni, Neofelis nebulosa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2022-1 [dostęp 2022-03-24]  (ang.).
  13. ↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 138. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  14. ↑ a b K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 253, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
  15. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Neofelis nebulosa. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-03-24].
  16. ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 398. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  17. ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 453, 1904. (ang.). 
  18. ↑ The Key to Scientific Names ↓, nebulosa [dostęp 2022-03-24] .
  19. ↑ a b M.E. & F.C. Sunquist: Family Felidae (Cats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).
  20. ↑ Clouded Leopard Project
  21. ↑ Garman, A. (1997) Clouded Leopard. Big Cats On Line online
  22. ↑ GenevièveG. Warnau GenevièveG., Encyklopedia zwierząt, GrzegorzG. Wójcik, ElżbietaE. Kiernicka (tłum.), Zielona Góra: Elżbieta Jarmołkiewicz, 2003, ISBN 83-7117-638-4, OCLC 749604677 .
  23. ↑ n, Zagrożony wyginięciem gatunek a 4 sierpnia – co ich łączy? [online] [dostęp 2021-08-04]  (pol.).

Bibliografia

  • Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256, OCLC 637083062  (ang.).
  • The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca  (ang.).
Kontrola autorytatywna (takson):
  • J9U: 987007283918405171
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: animal/clouded-leopard
  • SNL: treleopard
Identyfikatory zewnętrzne:
  • BioLib: 2002
  • EoL: 328675
  • GBIF: 2435079
  • identyfikator iNaturalist: 41972
  • ITIS: 183809
  • NCBI: 61452
  • identyfikator taksonu Fossilworks: 224099