Paoliidae

Paoliidae
Handlirsch, 1906
Okres istnienia: karbon–perm
PreꞒ
O
S
D
C
P
T
J
K
Pg
N
Q
358.9/251.902
358.9/251.902
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Podtyp

sześcionogi

Gromada

owady

Podgromada

owady uskrzydlone

Rząd

Paoliida

Rodzina

Paoliidae

Synonimy
  • Ideliidae Zalessky, 1928
  • Herbstialidae Schmidt, 1953

Paoliidae – wymarła rodzina owadów z rzędu Paoliida. W zapisie kopalnym przedstawiciele są znani z karbonu i permu. Ich skamieniałości odnajdywano na terenie Europy, Azji, Afryki Południowej i Ameryki Północnej[1][2].

Opis

Były to owady dość dużych rozmiarów. Miały smukłe, nitkowate czułki, zbudowane z długich członów oraz dłuższe od ciała, niezmodyfikowane odnóża. Na przedpleczu nie występowały paranota. Obie pary skrzydeł miały prawie jednakową budowę, ale tylne były szersze u nasady, co nadawało im bliższy trójkątnemu kształt. Składane były w pozycji spoczynkowej dachowato nad ciałem. Obie pary cechował zredukowany wachlarz analny. Przednia żyłka radialna i przednia kubitalna wypukła, a tylna radialna dość wklęsła. Obie żyłki kubitalne miały dość długi wspólny trzon u nasady, a pole pomiędzy przednią i tylną z nich było bardzo szerokie i wyposażone w liczne drobne żyłki. Przednią żyłkę kubitalną łączył z żyłką medialną wypukły arculus. Liczba odgałęzień tylnej żyłki radialnej była mniejsza niż u pokrewnych Blattinopsidae[3].

Taksonomia

Takson ten wprowadzony został w 1906 roku przez Antona Handlirscha[4]. Aleksandr Szarow w 1966 umieścił go w monotypowym rzędzie Protoptera, uznając, że może być on wspólnym przodkiem pierwotnoskrzydłych i nowoskrzydłych[5]. Frank Morton Carpenter umieszczał w 1992 Paoliidae wśród Protorthoptera[6], a David Grimaldi i Michael Engel uznawali je za przodków nowoskrzydłych[7]. Według prac Jarmily Kukalovej-Peck i Carstena Brauckmanna z 1992 stanowiły one wraz z pokrewnymi rodzinami przodków pluskwiaków[8]. W 2013 Jakub Prokop dokonał rewizji rodziny i wraz z Blattinopsidae uznał je za grupę siostrzaną Dictyoptera[3].

Po rewizji Prokopa do rodziny tej zalicza się następujące rodzaje[3]:

  • Acropermula Aristov & Storozhenko, 2011
  • Aenigmidelia Sharov, 1961
  • Archidelia Sharov, 1961
  • Darekia Prokop et al., 2012
  • Herbstiala Schmidt 1952
  • Holasicia Kukalová, 1958
  • Kemperala Brauckmann, 1984
  • Kochopteron Brauckmann, 1984
  • Mertovia Prokop et Nel, 2007
  • Micaidelia Aristov, 2004
  • Mongoloidelia Storozhenko, 1992
  • Olinka Kukalová 1958
  • Paolekia Riek 1976
  • Paolia Smith, 1871
  • Paoliola Handlirsch 1919
  • Protoblattina Meunier 1909
  • Pseudofouquea Handlirsch 1906
  • Silesiapteron Prokop et al., 2013
  • Sojanidelia Storozhenko, 1992
  • Stenaropodites Martynov, 1928
  • Sylvidelia Martynov, 1940
  • Zdenekia Prokop et al., 2012

Przypisy

  1. †family Paoliidae Handlirsch 1906. [w:] Fossilworks. Gateway to the Paleobiology Database [on-line]. [dostęp 2017-08-13].
  2. David Penney, James E. Jepson: Fossil Insects: An introduction to palaeoentomology. Manchester: Siri Scientific Press, 2014, s. 115.
  3. a b c Jakub Prokop, Wieslaw Krzeminski, Ewa Krzeminska, Thomas Hörnschemeyer, Jan-Michael Ilger, Carsten Brauckmann, Philippe Grandcolas, Andre Nel. Late Palaeozoic Paoliida is the sister group of Dictyoptera (Insecta: Neoptera). „Journal of Systematic Palaeontology”, 2013. DOI: 10.1080/14772019.2013.823468. 
  4. Anton Handlirsch. Revision of American Paleozoic insects.. „Proceedings of the United States National Museum, Washington”. 29, s. 661–820, 1906. 
  5. Aleksandr Grigorjewicz Szarow: Basic Arthropoda stock with special reference to insects. Oxford: Pergamon Press,, 1966.
  6. F.M. Carpenter: Arthropoda 4, Superclass Hexapoda. W: Treatise on Invertebrate Paleontology. R.C. Moore, R.L. Kaesler (red.). Boulder, Colorado: The Geological Society of America and the University of Kansas, 1992.
  7. David Grimaldi, Michael S.Engel: Evolution of the Insects. Cambridge University Press., 2005. ISBN 978-1-107-26877-7.
  8. J. Kukalová-Peck, C. Brauckmann. Most Paleozoic Protorthoptera are ancestral hemipteroids: major wing braces as clues to a new phylogeny of Neoptera (Insecta). „Canadian Journal of Zoology”. 70, s. 2452–2473, 1992.