Paweł Kochański

Paweł Kochański

Data i miejsce urodzenia	14 września 1887 Odessa
Pochodzenie	żydowskie
Data i miejsce śmierci	12 stycznia 1934 Nowy Jork
Instrumenty	skrzypce
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	skrzypek, dyrygent
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Paweł Kochański (ur. 14 września 1887 w Odessie, zm. 12 stycznia 1934 w Nowym Jorku) – polski skrzypek i dyrygent żydowskiego pochodzenia.

Życiorys

Pochodził z biednej żydowskiej rodziny. Jego rodzicami byli Josue Kahan i Chana Smoljenicka^[1]. Wraz z bratem Elim (późniejszym wiolonczelistą, koncertmistrzem Filharmonii Warszawskiej i profesorem Warszawskiego Konserwatorium) od 1894 uczył się u Emila Młynarskiego w Odessie i Warszawie. Od 1901 do 1903 był koncertmistrzem w nowo powstałej orkiestrze Filharmonii Warszawskiej. Od 1903 uczył się u Césara Thomsona w brukselskim konserwatorium, które ukończył z najwyższym odznaczeniem. Następnie wyjechał w podróż koncertową po Europie. W 1907 powrócił do Warszawy i objął stanowisko profesora gry na skrzypcach w Konserwatorium. Odbył też kolejne podróże koncertowe, m.in. do Berlina, Lipska, Wiednia, Glasgow, Edynburga, Londynu i Sankt Petersburga^[2].

Od 1916 do 1918 był profesorem konserwatorium w Petersburgu. Jesienią 1918 przeniósł się do Kijowa, w którym dał prawie 90 koncertów. Pod koniec 1919 powrócił do kraju; koncertował w Warszawie, Krakowie i Lwowie. Z Polski wyjechał w maju 1920. Po krótkim pobycie w Paryżu, Londynie i Brukseli, w styczniu 1921 udał się na występy do Stanów Zjednoczonych, gdzie w 1924 osiadł na stałe. Został profesorem Juilliard School of Music w Nowym Jorku^[2].

„Piękność dźwięku Kochańskiego była wprost wyjątkowa” – opisywał jego grę Borys Rowicki, który przez pewien czas był uczniem Kochańskiego. – „Niezwykła miękkość timbru, głębokie ciepło i ujmująca czułość, zwłaszcza w górnym rejestrze. Siłą i potęgą dźwięku Kochański ustępował wielu skrzypkom. Jednak dzięki mistrzowskiemu władaniu paletą dynamiczną, kunsztownemu wykorzystywaniu gradacji brzmienia, oszałamiającej rozmaitości niuansów (ogromna rozmaitość odcieni w piano) umiał sprawiać wrażenie wielkiej siły dźwięku... [...] Słuchacze [po koncertach Kochańskiego] często rozchodzili się milcząc. Po tym pogrążeniu w muzykę, jakie otwierał przed nami ten zdumiewający artysta, nie miało się ochoty rozmawiać”^[3].

Repertuar Pawła Kochańskiego obejmował prawie całą literaturę skrzypcową - od utworów dawnych do najnowszych. Był autorem transkrypcji skrzypcowych utworów, m.in. Karola Szymanowskiego, Georges’a Bizeta, Manuela de Falli, Maurice’a Ravela, Fryderyka Chopina, Franza Schuberta i Aleksandra Skriabina.

Utwory skrzypcowe Karola Szymanowskiego powstawały przy wydatnej pomocy Kochańskiego, który wtajemniczał kompozytora-pianistę w możliwości techniki skrzypcowej.

Jako kameralista występował m.in. z Arturem Rubinsteinem, Karolem Szymanowskim i Pablo Casalsem.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (30 kwietnia 1927)^[4][5]

Przypisy

Bibliografia

• Leon Tadeusz Błaszczyk: Żydzi w kulturze muzycznej ziem polskich w XIX I XX wieku. Słownik biograficzny. Warszawa: Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce, 2014, s. 136. ISBN 978-83-939735-1-4. (pol.).

Linki zewnętrzne

• Paweł Kochański, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-21] .
• Pawel (Paul) Kochanski w bazie AllMusic (ang.)
• Paweł Kochański – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
• Dyskografia Pawła Kochańskiego w bazie MusicBrainz (ang.)
• Paweł Kochański w bazie Discogs.com (ang.)
• Fotografie Pawła Kochańskiego w zbiorach Biblioteki Narodowej - Polona.pl