Pieczarka słomkowożółta

Pieczarka słomkowożółta

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	pieczarkowate
Rodzaj	pieczarka
Gatunek	pieczarka słomkowożółta
Nazwa systematyczna
Agaricus urinascens (Jul. Schäff. & F.H. Møller) Singer Lilloa 22: 431 (1951)
Multimedia w Wikimedia Commons

Pieczarka słomkowożółta (Agaricus urinascens (Jul. Schäff. & F.H. Møller) Singer) – gatunek grzybów z rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae)^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozowali w 1938 r. Jul. Schäff. i F.H. Møller nadając mu nazwę Psalliota urinascens. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1951 r. Rolf Singer^[1].

Niektóre synonimy naukowe:

Polską nazwę zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r. (dla synonimu Agaricus stramineus (Jul. Schäff. & F.H. Møller) Singer)^[3]. Gatunek ten opisywany był także jako pieczarka słomkowa^[4][5]. W niektórych opracowaniach (m.in. w checklist W. Wojewody) opisywany jest jako pieczarka wielkozarodnikowa (Agaricus macrosporus (F.H. Møller & Jul. Schäff.) Pilát)^[3], jednak według Index Fungorum jest to synonim Agaricus urinascens^[2].

Morfologia

Kapelusz

Za młodu półkulisty, później wypukły do płaskiego; biały, mięsisty, przy nacisku powoli przebarwiający się na żółto; z wierzchu delikatnie jedwabisto-łuseczkowaty. Średnicy 15–25 cm, a nawet do 50 cm^[5][6].

Blaszki

Początkowo szare potem purpurowobrązowe; gęste, nie przyrośnięte do trzonu^[5].

Trzon

Mocny i bardzo gruby, dosyć krótki, z delikatnie kosmkowatą powierzchnią; z pierścieniem bardzo szerokim, grubym, początkowo odstającym poziomo, o ząbkowanym brzegu; niżej żółtawy.

Miąższ

Biały, na przekroju w trzonie wolno przebarwia się na pomarańczowo lub czerwonawo; smak łagodny, słaby zapach anyżku^[5].

Wysyp zarodników

Ciemny, purpurowobrązowy. Zarodniki eliptyczne, gładkie, o rozmiarach 8,5–12,5 × 5,5–6,5 µm, bez pory rostkowej^[5].

Gatunki podobne

Może być mylony ze śmiertelnie trującymi muchomorami, na przykład z muchomorem zielonawym, czyli sromotnikowym (Amanita phalloides), czy też z muchomorem wiosennym (Amanita verna) bądź z muchomorem jadowitym (Amanita virosa). Podobna jest również blisko spokrewniona, jadalna pieczarka biaława (Agaricus arvensis), która ma mniejsze zarodniki oraz trująca pieczarka karbolowa (Agaricus xanthoderma)^[5].

Występowanie i siedlisko

Występuje w Ameryce Północnej, Europie i na Nowej Zelandii^[7]. Jest dość rzadki, miejscami rozpowszechniony^[5]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych^[8]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Belgii i Norwegii^[3].

Naziemny grzyb saprotroficzny. ROwocniki od sierpnia do października, przeważnie na skrajach lasów, w miejscach trawiastych (na łąkach, pastwiskach), zwłaszcza w średnich górach i w Alpach^[5].

Znaczenie

Grzyb jadalny i bardzo wydajny^[5].

Przypisy