Podział administracyjny Rosji

Rosja
Godło Rosji
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Rosji
Ustrój polityczny
Konstytucja
  • Konstytucja Federacji Rosyjskiej
Władza ustawodawcza
  • Zgromadzenie Federalne
Prezydent
Władza wykonawcza
Władza sądownicza
  • Wymiar sprawiedliwości
    • Sąd Konstytucyjny
    • Sąd Najwyższy
    • Naczelny Sąd Arbitrażowy Federacji Rosyjskiej
    • Prokurator Generalny Rosji
Kontrola państwowa
  • Kontrola państwowa
Samorząd terytorialny
  • Podział administracyjny
  • Samorząd terytorialny
Partie polityczne
Wybory
  • Wybory parlamentarne: 2021
  • Wybory prezydenckie: 2018
  • Referenda: 1993 (grudzień)
Polityka zagraniczna

Podział administracyjny Rosji – podział administracyjny Federacji Rosyjskiej na mniejsze jednostki, dokonany dla usprawnienia wykonywania zadań przez organy administracji publicznej oraz zapewnienia terytorialnej autonomii mniejszościom narodowym zamieszkującym zwarte obszary.

Obecnie według rosyjskiej konstytucji w skład Federacji Rosyjskiej wchodzi 85 podmiotów federalnych (w tym dwa nieuznawane przez większość państw za jej część):

W 2000 roku dokonano dodatkowego podziału, tworząc okręgi federalne, na czele których stoją gubernatorzy mianowani przez prezydenta Rosji. Jest 8 okręgów federalnych. Ponadto w celach gospodarczych i statystycznych używany jest także podział na 12 regionów ekonomicznych[1].

Aneksja Krymu

 Osobny artykuł: Aneksja Krymu przez Rosję.

18 marca 2014 Władimir Putin, Władimir Konstantinow, Siergiej Aksionow i Aleksiej Czały podpisali w Moskwie umowę o włączeniu Krymu i Sewastopola do Rosji jako nowych podmiotów federacji[2]. Umowa ta weszła w życie z dniem ratyfikacji[3], co nastąpiło 21 marca 2014[4]. Tego samego dnia dokonano zmian w Konstytucji Rosji, dopisując do niej dwa nowe podmioty federacji – Republikę Krymu i miasto federalnego znaczenia Sewastopol[5] – z których utworzono Krymski Okręg Federalny[6], istniejący do 28 lipca 2016[7].

Od lewej: Siergiej Aksionow, Aleksiej Czały, Władimir Putin i Władimir Konstantinow – podpisanie umowy o włączeniu Krymu i Sewastopola do Federacji Rosyjskiej (Kreml, 18 marca 2014)

De iure (w świetle prawa międzynarodowego) zaanektowane przez Federację Rosyjską Republika Autonomiczna Krymu i miasto o specjalnym statusie Sewastopol są częściami Ukrainy – terytorium okupowanym przez Rosję[8][9][10][11][12]. Pogląd ten podziela zdecydowana większość państw – rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ w sprawie integralności Ukrainy poparło 100 krajów, 11 było przeciw (Krym i Sewastopol za część Federacji Rosyjskiej uznały oficjalnie między innymi: Kuba[13], Nikaragua[14], Korea Północna[15], Syria[16] i Wenezuela[17]), 58 wstrzymało się od głosu, a 24 było nieobecnych[18].

W latach 2014–2016 istniał Krymski Okręg Federalny, złożony z obszaru Krymu i Sewastopola, który 28 lipca 2016, dekretem prezydenta Rosji, został zlikwidowany a jego teren przyłączony do Południowego Okręgu Federalnego[7][19].

Podmioty federalne

Mapa podziału administracyjnego Rosji (stan na 1 marca 2008)
Nazwa polska Nazwa rosyjska Kod podmiotu Kod ISO 3166-2
Republika Adygei (Adygeja) Республика Адыгея (Адыгея) 01 RU-AD
Republika Ałtaju Республика Алтай 04 RU-AL
Republika Baszkortostanu Республика Башкортостан 02, 102 RU-BA
Republika Buriacji Республика Бурятия 03 RU-BU
Republika Chakasji Республика Хакасия 19 RU-KK
Republika Czeczeńska Чеченская Республика 20, 95 RU-CE
Republika Czuwaska Чувашская Республика — Чувашия 21, 121 RU-CU
Republika Dagestanu Республика Дагестан 05 RU-DA
Republika Inguszetii Республика Ингушетия 06 RU-IN
Republika Sachy (Jakucji) Республика Саха (Якутия) 14 RU-SA
Republika Kabardyjsko-Bałkarska Кабардино-Балкарская Республика 07 RU-KB
Republika Kałmucji Республика Калмыкия 08 RU-KL
Republika Karaczajsko-Czerkieska Карачаево-Черкесская Республика 09 RU-KC
Republika Karelii Республика Карелия 10 RU-KR
Republika Komi Республика Коми 11 RU-KO
Republika Krymu Республика Крым
Republika Mari El Республика Марий Эл 12 RU-ME
Republika Mordowii Республика Мордовия 13, 113 RU-MO
Republika Osetii Północnej – Alania Республика Северная Осетия — Алания 15 RU-SE
Republika Tatarstanu Республика Татарстан (Татарстан) 16, 116 RU-TA
Republika Tuwy Республика Тыва 17 RU-TY
Republika Udmurcka Удмуртская Республика 18 RU-UD
Kraj Ałtajski Алтайский край 22 RU-ALT
Kraj Chabarowski Хабаровский край 27 RU-KHA
Kraj Kamczacki Камчатский край 41, 82 RU-KAM
Kraj Krasnodarski Краснодарский край 23, 93, 123 RU-KDA
Kraj Krasnojarski Красноярский край 24, 84, 88, 124 RU-KIA
Kraj Nadmorski Приморский край 25, 125 RU-PRI
Kraj Permski Пермский край 59, 81, 159 RU-RER
Kraj Stawropolski Ставропольский край 26 RU-STA
Kraj Zabajkalski Забайкальский край 75, 80 RU-ZAB
Obwód amurski Амурская область 28 RU-AMU
Obwód archangielski Архангельская область 29 RU-ARK
Obwód astrachański Астраханская область 30 RU-AST
Obwód biełgorodzki Белгородская область 31 RU-BEL
Obwód briański Брянская область 32 RU-BRY
Obwód czelabiński Челябинская область 74, 174 RU-CHE
Obwód irkucki Иркутская область 38, 85 RU-IRK
Obwód iwanowski Ивановская область 37 RU-IVA
Obwód jarosławski Ярославская область 76 RU-YAR
Obwód kałuski Калужская область 40 RU-KLU
Obwód kemerowski Кемеровская область 42, 142 RU-KEM
Obwód kirowski Кировская область 43 RU-KIR
Obwód kostromski Костромская область 44 RU-KOS
Obwód królewiecki Калининградская область 39, 91 RU-KGD
Obwód kurgański Курганская область 45 RU-KGN
Obwód kurski Курская область 46 RU-KRS
Obwód leningradzki Ленинградская область 47 RU-LEN
Obwód lipiecki Липецкая область 48 RU-LIP
Obwód magadański Магаданская область 49 RU-MAG
Obwód moskiewski Московская область 50, 90, 150, 190 RU-MOS
Obwód murmański Мурманская область 51 RU-MUR
Obwód niżnonowogrodzki Нижегородская область 52, 152 RU-NIZ
Obwód nowogrodzki Новгородская область 53 RU-NGR
Obwód nowosybirski Новосибирская область 54, 154 RU-NVS
Obwód omski Омская область 55 RU-OMS
Obwód orenburski Оренбургская область 56 RU-ORE
Obwód orłowski Орловская область 57 RU-ORL
Obwód penzeński Пензенская область 58 RU-PNZ
Obwód pskowski Псковская область 60 RU-PSK
Obwód riazański Рязанская область 62 RU-RYA
Obwód rostowski Ростовская область 61, 161 RU-ROS
Obwód sachaliński Сахалинская область 65 RU-SAK
Obwód samarski Самарская область 63, 163 RU-SAM
Obwód saratowski Саратовская область 64, 164 RU-SAR
Obwód smoleński Смоленская область 67 RU-SMO
Obwód swierdłowski Свердловская область 66, 96 RU-SVE
Obwód tambowski Тамбовская область 68 RU-TAM
Obwód tiumeński Тюменская область 72 RU-TYU
Obwód tomski Томская область 70 RU-TOM
Obwód tulski Тульская область 71 RU-TUL
Obwód twerski Тверская область 69 RU-TVE
Obwód uljanowski Ульяновская область 73, 173 RU-ULY
Obwód włodzimierski Владимирская область 33 RU-VLA
Obwód wołgogradzki Волгоградская область 34 RU-VGG
Obwód wołogodzki Вологодская область 35 RU-VLG
Obwód woroneski Воронежская область 36, 136 RU-VOR
Moskwa Miasto Moskwa г. Москва 77, 97, 99, 177, 197, 199 RU-MOW
Miasto Petersburg г. Санкт-Петербург 78, 98, 178 RU-SPE
Miasto Sewastopol г. Севастополь
Żydowski Obwód Autonomiczny Еврейская автономная область 79 RU-YEV
Nieniecki Okręg Autonomiczny Ненецкий автономный округ 83 RU-NEN
Chanty-Mansyjski Okręg Autonomiczny – Jugra Ханты-Мансийский автономный округ — Югра 86 RU-KHM
Czukocki Okręg Autonomiczny Чукотский автономный округ 87 RU-CHU
Jamalsko-Nieniecki Okręg Autonomiczny Ямало-Ненецкий автономный округ 89 RU-YAN
Terytoria poza granicami Federacji Rosyjskiej, podlegające Ministerstwu Spraw Wewnętrznych Rosji (Bajkonur, stacje polarne w Antarktyce) Территории, находящиеся за пределами РФ, обслуживаемые органами внутренних дел Российской Федерации
(Байконур, антарктические станции) 		84 —

Okręgi federalne

Nr Nazwa polska Nazwa rosyjska Stolica
1 Centralny Okręg Federalny Центральный федеральный округ Moskwa
2 Południowy Okręg Federalny Южный федеральный округ Rostów nad Donem
3 Północno-Zachodni Okręg Federalny Северо-Западный федеральный округ Petersburg
4 Dalekowschodni Okręg Federalny Дальневосточный федеральный округ Władywostok[20]
5 Syberyjski Okręg Federalny Сибирский федеральный округ Nowosybirsk
6 Uralski Okręg Federalny Уральский федеральный округ Jekaterynburg
7 Nadwołżański Okręg Federalny Приволжский федеральный округ Niżny Nowogród
8 Północnokaukaski Okręg Federalny Северо-Кавказский федеральный округ Piatigorsk

Regiony ekonomiczne

 Osobny artykuł: Regiony ekonomiczne Rosji.
Nr Nazwa polska Nazwa rosyjska
1 Centralny region ekonomiczny Центральный экономический район
2 Centralno-Czarnoziemny region ekonomiczny Центральночернозёмный экономический район
3 Wschodniosyberyjski region ekonomiczny Восточносибирский экономический район
4 Dalekowschodni region ekonomiczny Дальневосточный экономический район
5 Północny region ekonomiczny Северный экономический район
6 Północnokaukaski region ekonomiczny Северокавказский экономический район
7 Północno-Zachodni region ekonomiczny Северозападный экономический район
8 Powołżański region ekonomiczny Приволжский экономический район
9 Uralski region ekonomiczny Уральский экономический район
10 Wołżańsko-Wiacki region ekonomiczny Волго-Вятский экономический район
11 Zachodniosyberyjski region ekonomiczny Западносибирский экономический район
12 Królewiecki region ekonomiczny (SSE) Калининградский экономический район

Zobacz też

Zobacz galerię związaną z tematem: Podział administracyjny Rosji

Przypisy

  1. ↑ «Общероссийский классификатор экономических регионов. ОК 024-95» (утв. Постановлением Госстандарта России от 27.12.1995 N 640). consultant.ru.
  2. ↑ Подписан Договор о принятии Республики Крым в Российскую Федерацию. Администрация Президента РФ.. [dostęp 2014-03-19].
  3. ↑ Договор между Российской Федерацией и Республикой Крым о принятии в Российскую Федерацию Республики Крым и образовании в составе Российской Федерации новых субъектов. Администрация Президента РФ.. [dostęp 2014-03-19].
  4. ↑ Федеральный закон «О ратификации Договора между Российской Федерацией и Республикой Крым о принятии в Российскую Федерацию Республики Крым и образовании в составе Российской Федерации новых субъектов». Администрация Президента РФ, 2014-03-21. [dostęp 2014-03-21].
  5. ↑ Федеральный конституционный закон «О принятии в Российскую Федерацию Республики Крым и образовании в составе Российской Федерации новых субъектов – Республики Крым и города федерального значения Севастополя». Администрация Президента РФ, 2014-03-21. [dostęp 2014-03-21].
  6. ↑ Указ Президента Российской федерации «Об образовании Крымского федерального округа». Администрация Президента РФ, 2014-03-21. [dostęp 2014-03-21].
  7. ↑ a b Uniwersytet Wrocławski, Studium Europy Wschodniej: Putin likwiduje Krymski Okręg Federalny i przetasowuje kadry. 2016-07-29.
  8. ↑ Zgromadzenie Ogólne ONZ potępia aneksję Krymu
  9. ↑ Backing Ukraine’s territorial integrity, UN Assembly declares Crimea referendum invalid, UN News Centre, 27 marca 2014
  10. ↑ MSZ RP: Przyłączenie Krymu do Rosji w świetle prawa międzynarodowego. msz.gov.pl, 2014-08-08. [dostęp 2019-01-20].
  11. ↑ Polskie Radio: Rada Bezpieczeństwa ONZ o Krymie. Aneksja jest nielegalna.. 2018-03-16. [dostęp 2019-01-20].
  12. ↑ MSZ RP: Deklaracja w sprawie nieuznania aneksji Krymu. msz.gov.pl, 2018-07-25. [dostęp 2019-01-20].
  13. ↑ Visiting Russia, Fidel Castro’s Son Scoffs at U.S. Sanctions Over Crimea.
  14. ↑ Nicaragua recognizes Crimea as part of Russia.
  15. ↑ КНДР одобрила присоединение Крыма к России.
  16. ↑ Gunmen Seize Government Buildings in Crimea.
  17. ↑ Afganistan poparł aneksję Krymu. Kto jeszcze uznaje przynależność półwyspu do Rosji?, gazeta.pl, 24 marca 2014
  18. ↑ Territorial integrity of Ukraine: resolution adopted by the General Assembly
  19. ↑ Krym wchłonięty. Putin zlikwidował Krymski Okręg Federalny. kresy24.pl, 2016-07-29.
  20. ↑ Центр Дальневосточного федерального округа перенесён во Владивосток [online], Президент России [dostęp 2018-12-26]  (ros.).

Linki zewnętrzne

  • Terytorialny ustrój Rosji
  • Tablice rejestracyjne w Rosji. rosjanin.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-22)].


Encyklopedia internetowa (jednostka podziału administracyjnego pojedynczego państwa):