Pomnik Tym co za polskość Gdańska
 | |||
| Państwo |
| ||
|---|---|---|---|
| Miejscowość | Gdańsk | ||
| Miejsce | Podwale Staromiejskie | ||
| Typ obiektu | pomnik | ||
| Projektant | Wawrzyniec Samp | ||
| Data odsłonięcia | 28 grudnia 1969[1] | ||
Położenie na mapie Gdańska  | |||
Położenie na mapie Polski  | |||
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |||
 54°21′12″N 18°39′24″E/54,353333 18,656667 | |||
| |||
Pomnik Tym co za polskość Gdańska – pomnik upamiętniający poległych za polskość Gdańska w okresie od rzezi gdańskiej w 1308 do końca II wojny światowej, odsłonięty 28 grudnia 1969 na placu przy ulicy Podwale Staromiejskie. Monument w kształcie betonowych bloków ozdobionych reliefami symbolizujący wbity w ziemię topór, zbudowano według wizji Wawrzyńca Sampa oraz Wiesława Pietronia[2].
W maju 2008 z inicjatywy Koła Polonii Gdańskiej i Towarzystwa Przyjaciół Gdańska odsłonięto tablicę pamiątkową o treści:
Pamięci Polaków gdańskich, którzy zginęli za polskość Gdańska w niemieckich więzieniach, obozach koncentracyjnych i innych miejscach kaźni w latach 1939-1945.
Pod tablicą znajduje się napisany złotymi literami fragment z Pieśni XII Jana Kochanowskiego:
A jeśli komu droga otwarta do nieba - Tym, co służą ojczyźnie.
Nie jest prawdą, jakoby mieszczanie gdańscy zamordowani w czasie rzezi gdańskiej przez Krzyżaków wykazywali postawy propolskie. Miasto było oblegane przez wojska polskie i krzyżackie, działające w porozumieniu. Dopiero po zerwaniu sojuszu polsko-krzyżackiego (wskutek niewywiązania się z jego postanowień przez stronę polską) i zaniechaniu przez Polaków oblężenia nastąpiło wtargnięcie Krzyżaków i rzeź mieszczan. Przypisanie przez pomysłodawców i twórców pomnika w 1969 roku pomordowanym gdańskim mieszczanom polonofilskich zachowań, co jakoby miało być powodem ich śmierci, jest manipulacją propagandową, odpowiadającą tendencjom panującym podówczas wśród polskich historyków[3].
Przy pomniku odbywają się uroczystości upamiętniające zakończenie II wojny światowej w Europie[4].
Zobacz też
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Akademia Rzygaczy: O pomniku w artykule Rzeź Gdańska
- Encyklopedia Gdańska: Pomnik Tym co za polskość Gdańska
- Zarząd Dróg i Zieleni w Gdańsku: Pomnik Tym co za polskość Gdańska
