Powiat hrubieszowski

Powiat hrubieszowski
powiat
ilustracja
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Data powstania

1 stycznia 1999 roku

TERC

0604

Siedziba

Hrubieszów

Starosta

Józef Kuropatwa
(od 2023)

Powierzchnia

1269,45 km²

Populacja (31.12.2020)
• liczba ludności


62 009[1]

• gęstość

49,5 os./km²

Urbanizacja

26,86%

Tablice rejestracyjne

LHR

Adres urzędu:
ul. Narutowicza 34
22-500 Hrubieszów
Szczegółowy podział administracyjny
Plan powiatu hrubieszowskiego
Liczba gmin miejskich

1

Liczba gmin wiejskich

7

Położenie na mapie województwa
Położenie na mapie województwa
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Powiat hrubieszowski – powiat w Polsce (województwo lubelskie), utworzony w 1429[2], w obecnej formie istnieje dopiero od przeprowadzonej w 1999 reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Hrubieszów.

W skład powiatu wchodzą:

  • gminy miejskie: Hrubieszów
  • gminy wiejskie: Dołhobyczów, Horodło, Hrubieszów, Mircze, Trzeszczany, Uchanie, Werbkowice
  • miasto: Hrubieszów

Historia

Pod okupacją niemiecką powiat hrubieszowski wszedł w skład do dystryktu lubelskiego Generalnego Gubernatorstwa. Przyłączono wówczas do powiatu hrubieszowskiego[3]:

  • ze zniesionego powiatu tomaszowskiego (do 1939 woj. lubelskie): gminy Poturzyn i Telatyn
  • ze zniesionego powiatu sokalskiego (do 1939 woj. lwowskie): gminy Bełz, Chorobrów, Krystynopol i Waręż
  • z powiatu rawskiego (do 1939 woj. lwowskie): gminę Tarnoszyn

Równocześnie pozbawiono praw miejskich Bełz i Dubienkę[4]; Bełz włączono do gminy Bełz, a z Dubienki oraz części gminy Białopole[5] utworzono nową gminę Dubienka, nieistniejącą przed wojną.

Na mocy dekretu PKWN z 21 sierpnia 1944 (Art. 12) uchylono podział administracyjny wprowadzony przez okupanta[6]. Tak więc gminy Poturzyn i Telatyn powróciły do powiatu tomaszowskiego. Jednakże, ponieważ przedwojenne powiaty sokalski i rawski przestały istnieć (po przejęciu większej części ich obszarów przez ZSRR, a granicą państwową polsko-radziecką została na tym terenie granica niemiecko-radziecka z lat 1939–1941), gminy tych powiatów powróciły do powiatu hrubieszowskiego. Korekta dotyczyła tylko gminy Tarnoszyn; z powodu dużo bliższego położenia gminy względem Tomaszowa Lubelskiego niż Hrubieszowa, władze polskie przeniosły 9 sierpnia 1945 roku gminę do powiatu tomaszowskiego (woj. lubelskie)[7]; w skład gminy Tarnoszyn wszedł także pas przedzielonej granicą gminy Bruckenthal. Po wojnie nie przywrócono też praw miejskich Bełzowi i Dubience, zachowując równocześnie utworzoną przez Niemców gminę Dubienka.

Na mocy umowy o zmianie granic z 15 lutego 1951, Polska odstąpiła ZSRR fragment województwa lubelskiego z miejscowościami Bełz (obecnie Белз), Uhnów (Угнів), Krystynopol (Червоноград), Waręż (Варяж), Chorobrów (Хоробрів) oraz lewobrzeżną część Sokala – Żwirkę (Жвирка), wraz z linią kolejową Rawa Ruska – Krystynopol. Obecnie miasta te znajdują się na terenie rejonu sokalskiego w obwodzie lwowskim (Сокальський район, Львівська область). Korekta dotyczyła 7 gmin: Bełz, Chorobrów, Dołhobyczów, Krystynopol, Uhnów, Tarnoszyn i Waręż, z których tylko gmina Krystynopol została włączona w całości do ZSRR[8].

Do 1975 r. w skład powiatu wchodziły również gminy: Białopole, Dubienka (obecnie powiat chełmski) oraz Grabowiec i Miączyn (obecnie powiat zamojski).

Demografia

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2005):

  Ogółem Kobiety Mężczyźni
  osób % osób % osób %
Ogółem 69 240 100 35 215 50,86 34 025 49,14
Miasto 18 668 26,96 9775 14,12 8893 12,84
Wieś 50 572 73,04 25 440 36,74 25 132 36,30
  • Piramida wieku mieszkańców powiatu hrubieszowskiego w 2014 roku[9].


Według danych z 31 grudnia 2019 roku[10] powiat zamieszkiwało 62 847 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwały 62 473 osoby[11].

Stopa bezrobocia

We wrześniu 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych wynosiła 3300 osób, a stopa bezrobocia 12,2%[12]

Starostowie hrubieszowscy

Na podstawie źródła[13]:

  • Zdzisław Kosakowski (1 stycznia 1999 – 7 grudnia 2002)
  • Marian Grabik (7 grudnia 2002 – 27 lutego 2004)
  • Józef Kuropatwa (27 kwietnia 2004 – 21 listopada 2018)
  • Maryla Symczuk (21 listopada 2018 – 16 czerwca 2020)
  • Aneta Karpiuk (16 czerwca 2020 – 28 grudnia 2023)
  • Józef Kuropatwa (28 grudnia 2023 – nadal)[14]

Sąsiednie powiaty

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20] .
  2. ↑ 590 lat Powiatu Hrubieszowskiego 1429 – 2019. Historia Polski w historię powiatu wpisana – spacerkiem po powiecie hrubieszowskim – wycieczka tematyczna. starostwo.hrubieszow.pl, 2019-06-26.
  3. ↑ Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG.
  4. ↑ Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej: Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948, s. 84.
  5. ↑ Janostrów, Jasienica, Józefów, Kajetanówka, Krynica, Mateuszowo, Nowo-Kajetanówka, Rogatka, Skryhiczyn, Stanisławówka, Starosiele, Tursko, Uhańka.
  6. ↑ Dz.U. z 1944 r. nr 2, poz. 8.
  7. ↑ Dz.U. z 1945 r. nr 26, poz. 160.
  8. ↑ Andrzej Gawryszewski: Ludność Polski w XX wieku (rozdział II – Terytorium i podział administracyjny). Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania, 2005.
  9. ↑ Powiat hrubieszowski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  10. ↑ l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019 .
  11. ↑ GUS, TABL. II. Ludność, ruch naturalny oraz migracje ludności według powiatów w pierwszym półroczu 2020 r.., 30 czerwca 2020 .
  12. ↑ GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu września 2019 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2019-11-27]  (pol.).
  13. ↑ Rafał Rudka (red.): Słownik biograficzny współczesnych starostów. T. III: Starostowie województwa lubelskiego. Warszawa: Związek Powiatów Polskich, 2023, s. 16. ISBN 978-83-62251-82-7. [dostęp 2023-08-29].
  14. ↑ Hrubieszów: Aneta Karpiuk odwołana | lubiehrubie.pl [online], lubiehrubie.pl, 28 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-28]  (pol.).
  • p
  • d
  • e
Powiat hrubieszowski
Miasta
Gminy miejskie
Gminy wiejskie
  • Dołhobyczów
  • Horodło
  • Hrubieszów
  • Mircze
  • Trzeszczany
  • Uchanie
  • Werbkowice

Herb powiatu hrubieszowskiego

  • p
  • d
  • e
Powiat hrubieszowski (1867–1975)
Przynależność wojewódzka
Miasta
Gminy wiejskie
(1867−1954 i 1973−75)
  • Bełz (← 1940−51[C])
  • Białopole (od 1877)
  • Chłopiatyn (1951−54)
  • Chorobrów (← 1940−51 →)
  • Dołhobyczów (← od 1905)
  • Dubienka (od 1939)
  • Dziekanów (1918−1936)
  • Grabowiec
  • Horodło (od 1877)
  • Hrubieszów (do 1918)
  • Hrubieszów (od 1973)
  • Hulcze (1951−54)
  • Jarosławiec (do 1925)
  • Kozodawy (do 1877)
  • Kryłów (do 1954)
  • Krystynopol (← 1940−51 →)
  • Miączyn
  • Mieniany (1877−1954)
  • Miętkie (do 1954)
  • Mircze (do 1936 i od 1973)
  • Mołodiatycze (do 1954)
  • Moniatycze (do 1954)
  • Ornatowice (do 1868)
  • Poturzyn ← 1940–44 →
  • Strzelce (do 1877)
  • Strzyżów (do 1877)
  • Tarnoszyn (← 1940–45 →)
  • Telatyn ← 1940–44 →
  • Trzeszczany (od 1973)
  • Uchanie (od 1925)
  • Waręż (← 1940−51[C])
  • Werbkowice
Gromady
(1954−72)
  • Białopole (1954−72)
  • Chłopiatyn (1954−61)
  • Czerniczyn (1954−72)
  • Dołhobyczów (1954−72)
  • Drohiczany (1954−59)
  • Dubienka (1954−72)
  • Dziekanów (1954−72)
  • Gdeszyn (1954−61)
  • Gozdów (1954−68)
  • Grabowiec (1954−72)
  • Horodło (1954−72)
  • Horyszów (1954−61)
  • Hostynne (1954−72)
  • Hulcze (1954−72)
  • Jarosławiec (1954−61)
  • Kopyłów (1954−61)
  • Kozodawy (1954−59)
  • Kryłów (1954−72)
  • Małków (1956−59)
  • Matcze (1954−59)
  • Miączyn (1954−72)
  • Miętkie (1954−61)
  • Mircze (1954−72)
  • Modryń (1954−59)
  • Mojsławice (1954−59)
  • Mołodiatycze (1954−68)
  • Mołożów (1956−61)
  • Moniatycze (1954−72)
  • Nieledew (1954−68)
  • Oszczów (1954−59)
  • Raciborowice (1954−61)
  • Rogatka (1954−59)
  • Siedliszcze (1954−61)
  • Skomorochy Małe (1954−68)
  • Skryhiczyn (1954−61)
  • Stara Wieś (1962−72)
  • Stefankowice (1954−68)
  • Strzyżów (1954−72)
  • Szychowice (1954−56)
  • Szystowice (1954−59)
  • Ślipcze (1954−61)
  • Świdniki (1954−61)
  • Teptiuków (1954−61)
  • Teratyn (1954−68)
  • Terebiniec (1954−59)
  • Trzeszczany (1954−61)
  • Trzeszczany (1969−72)
  • Tuczapy (1954−56)
  • Tuczępy (1954−59)
  • Turkowice (1954−72)
  • Uchanie (1954−72)
  • Werbkowice (1954−72)
  • Wiszniów (1954−61)
  • Zawalów (1954−59)
  • Zosin (1954−59)
  • Żniatyn (1954−59)
  1. ↑ a b w 1940 pozbawione praw miejskich przez okupanta, w 1945 nie uznane za miasto przez władze polskie
  2. ↑ od 1951 w ZSRR
  3. ↑ a b większa część przeszła do ZSRR
Kontrola autorytatywna (powiat):
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3912954