Prąd Zatokowy

Prąd zatokowy
Temperatura powierzchni północno-zachodniego Atlantyku. Ameryka Północna ma kolor czarny i ciemnogranatowy, a Prąd Zatokowy – czerwony

Prąd Zatokowy (także Golfsztrom, Golfstrom) – ciepły podpowierzchniowy prąd morski, który płynie wzdłuż wschodniego wybrzeża Ameryki w kierunku Europy.

System Prądu Zatokowego jest wyjątkowo skomplikowany, co utrudnia jego precyzyjne opisanie. Golfsztrom stanowi sieć prądów, których położenie może się zmieniać i które mogą pojawiać się i znikać z upływem czasu[1]. W wąskim znaczeniu, Golfsztrom bierze początek z połączenia Prądu Florydzkiego z Prądem Antylskim u wschodnich wybrzeży Stanów Zjednoczonych, w pobliżu przylądka Hatteras w Karolinie Północnej i płynie z prędkością około 9 km/h łukiem w kierunku północno-wschodnim do wybrzeży Nowej Fundlandii w Kanadzie, które omija z południowego wschodu. W tym rejonie zwanym deltą Golfsztromu bifurkuje. Główna część wód Golfsztromu kieruje się na południowy wschód, część zaś jako Prąd Północnoatlantycki płynie w kierunku Wielkiej Brytanii. Tam wody Prądu Północnoatlantyckiego oddają ciepło atmosferze, ogrzewając Europę (także jako np. Prąd Norweski).

Niektóre źródła twierdzą, że Prąd Zatokowy ma początek w Zatoce Meksykańskiej. Czasami Golfsztrom definiuje się jeszcze szerzej jako połączenie prądów: Florydzkiego, Zatokowego, Północnoatlantyckiego i Norweskiego – stąd powszechne mniemanie, że Golfsztrom jest prądem ciepłym.

Golfsztrom ma znaczący wpływ na klimat terenów lądowych w jego pobliżu[2]. Transportuje ciepłe wody, które potem z Prądem Północnoatlantyckim dostają się w okolice Europy. Zimą powietrze nad oceanem na zachód od wybrzeży Norwegii jest średnio o ponad 4,4 °C cieplejsze niż powietrze na podobnych szerokościach geograficznych, co jest jedną z największych anomalii tego typu[2].

Przypisy

  1. Gulf Stream, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-10-06]  (ang.).
  2. a b Gulf Stream, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-10-06]  (ang.).

Bibliografia

  • Prądy Morskie, Akademia Morska w Gdyni
  • Gyory J., et al. The Gulf Stream, Ocean Surface Currents
  • p
  • d
  • e
Ocean Arktyczny
Ocean Atlantycki
Ocean Indyjski
Ocean Spokojny
Ocean Południowy
  • Prądy morskie
    Prądy morskie
Kontrola autorytatywna (prąd morski):
  • VIAF: 316598257
  • GND: 4021572-6
  • NDL: 00567579
  • SUDOC: 102364575
  • BNE: XX5252021
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 4000596
  • Britannica: place/Gulf-Stream
  • Universalis: decouverte-du-gulf-stream
  • БРЭ: 2368417
  • SNL: Golfstrømmen
  • Catalana: 0030373
  • DSDE: Golfstrømmen