Premczand

Premczand

Imię i nazwisko	Dhanpat Rai Shrivastav
Data i miejsce urodzenia	31 lipca 1880 Lamahi koło Varanasi
Data i miejsce śmierci	8 października 1936 Indie
Dziedzina sztuki	literatura
Epoka	realizm krytyczny

Premczand, Munshi Premchand, Premchand, prawdziwe nazwisko: Dhanpat Rai Shrivastav, hindi: मुंशी प्रेमचंद urdu: منشی پدیم چنر (ur. 31 lipca 1880 w Lamahi koło Varanasi, zm. 8 października 1936) – pisarz indyjski, tworzący w hindi i urdu.

W realistyczny sposób pisał o problemach społeczno-obyczajowych opisując życie wsi indyjskiej i klas średnich. Przedstawiał je w opowiadaniach, powieściach, esejach, listach i sztukach teatralnych. Wywarł decydujący wpływ na literaturę w hindi. Uznawany za jej klasyka^[1]. Jego ostatnia powieść Godaan (Dar krowy) uchodzi za jedną z najlepszych powieści napisanych w hindi^[2]. Tłumaczył też literaturę Lwa Tołstoja, Anatole’a France’a, czy Johna Galsworthy’ego.

Życiorys

Pochodził ze wsi. Syn urzędnika poczty. Jego rodzina borykała się z kłopotami finansowymi. Stracił matkę mając 7 lat, ojca będąc na studiach. Przejął wówczas opiekę nad swoją macochą i przyrodnim rodzeństwem^[3]. Wykształcił się dzięki wyrzeczeniu i ciężkiej pracy. 30 lat pracował w zawodzie nauczyciela^[4].

Twórczość literacka

Wybrane opowiadania

Wiele z nich przetłumaczono na angielski i rosyjski.

• Pańska studnia
• Partia szachów Shatranj ke khiladi (शतरंज के ख़िलाडी), sfilmowane pod tym samym tytułem przez Satyajit Raya
• Całun – Kafan (कफ़न)
• Spełniony obowiązek (नशा)
• Godność zawodu
• Wymówienie
• Sati
• Cierpienie ubogich
• Stary Sudżan
• Stracone pole
• Mój pierwszy utwór
• Jak ceni się mleko
• Dawne zdarzenie
• Mój starszy brat
• Posiew zbrodni
• Przykre wspomnienie
• Księżna Sarandha

Powieści

• Gaban (गबन)
• Seva-sadan lub Bazaar-e-Husn (hindi: सेवासदन) i (urdu :بازارٍ حسن) – pierwsza większa powieść napisana pierwotnie w urdu (pt. Bazaar-e-Husn), ale wydana po raz pierwszy w hindi w 1919 roku pt. Seva-sadan, tzn. Dom usług^[5].
• Godaan (गोदान) – Dar krowy
• Ofiara (świat wsi) – napisana tuż przed śmiercią, przerażenie losem wsi, rozczarowanie gandhyzmem
• Arena (powieść chłopska)
• Przytułek 1918 (historia pięknej młodej dziewczyny, która staje się prostytutką)
• Karmabhoomi (कर्मभूमि)
• Kaayakalp (कायाकल्प)
• Manorama (मनोरमा)
• Mangalsootra (मंगलसूत्र), nieskończona
• Nirmala (lang-hi|निर्मला) – z 1923 roku – tragiczny los dziewczyny, o której losie decydują najpierw rodzice, potem starszy mąż, któremu zostaje sprzedana
• Pratigya
• Premashram
• Rangbhoomi
• Vardaan
• Prema

Sztuki

• Walka - Karbala (कर्बला)

Przypisy