Pryszczyrnica
 Aizoon canariense | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | goździkopodobne | ||
| Rząd | goździkowce | ||
| Rodzina | pryszczyrnicowate | ||
| Rodzaj | pryszczyrnica | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Aizoon Linnaeus Sp. Pl. 488. 1 Mai 1753[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| A. canariense L.[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
| |||
| |||
Pryszczyrnica (Aizoon) – rodzaj roślin z rodziny pryszczyrnicowatych (Aizoaceae). Obejmuje co najmniej 61 gatunków[4]. Występują one w południowej, wschodniej i północnej Afryce, w południowej Hiszpanii i południowo-zachodniej Azji. Aizoon canariense jest rośliną pokarmową dla Tuaregów[5].
Morfologia
Rośliny zielne całymi pędami owłosionymi. Liście zwykle gęsto osadzone na pędzie, płaskie lub walcowate, siedzące lub ogonkowe. Kwiaty pojedyncze lub wyrastają w grupach w kątach liści. Okwiat zróżnicowany na działki kielicha i płatki korony, płatki białe, żółte lub różowe. Pręciki w liczbie od kilku do wielu, o cienkich nitkach. Owocem jest torebka na szczycie wgłębiona, 5- do 10-komorowa[6].
Systematyka
- Pozycja według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)
Przedstawiciel rodziny pryszczyrnicowatych (Aizoaceae) należącej do rzędu goździkowców (Caryophyllales) reprezentującego dwuliścienne właściwe[2].
- Wykaz gatunków[4]
- Aizoon acutifolium (Adamson) Klak
- Aizoon affine (Sond.) Klak
- Aizoon africanum (L.) Klak
- Aizoon asbestinum Schltr.
- Aizoon canariense L.
- Aizoon collinum (Eckl. & Zeyh.) Klak
- Aizoon cryptocarpum (Fenzl) Klak
- Aizoon crystallinum Eckl. & Zeyh.
- Aizoon cymosum (Adamson) Klak
- Aizoon dregeanum (Fenzl ex Sond.) Klak
- Aizoon ecklonis (Walp.) Klak
- Aizoon exiguum (Adamson) Klak
- Aizoon filiforme (Thunb.) Klak
- Aizoon fruticosum L.f.
- Aizoon giessii Friedrich
- Aizoon glanduliferum (Bittrich) Klak
- Aizoon glinoides L.f.
- Aizoon herniariifolium (C.Presl) Klak
- Aizoon hispidissimum (Fenzl ex Sond.) Klak
- Aizoon karooicum Compton
- Aizoon mezianum (K.Müll.) Klak
- Aizoon namaense (Schinz) Klak
- Aizoon neorigidum Klak
- Aizoon pallens (Eckl. & Zeyh.) Klak
- Aizoon paniculatum L.
- Aizoon papulosum Eckl. & Zeyh.
- Aizoon plinthoides Klak
- Aizoon portulacaceum (Fenzl ex Sond.) Klak
- Aizoon prostratum (G.Schellenb. & Schltr.) Klak
- Aizoon pruinosum (Sond.) Klak
- Aizoon pubescens Eckl. & Zeyh.
- Aizoon rehmannii (G.Schellenb.) Klak
- Aizoon rigidum L.f.
- Aizoon sarcophyllum (Fenzl ex Sond.) Klak
- Aizoon sarmentosum L.f.
- Aizoon schellenbergii Adamson
- Aizoon secundum L.f.
- Aizoon sericeum (Pax) Klak
- Aizoon subcarnosum (Adamson) Klak
- Aizoon virgatum Welw. ex Oliv.
- Aizoon zeyheri Sond.
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2014-02-25] (ang.).
- ↑ a b Aizoon. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2014-02-25].
- ↑ a b c Aizoon L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-01-07].
- ↑ David J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants. Cambridge University Press, 1997, s. 20. ISBN 0-521-41421-0.
- ↑ Klaus Kubitzki, Jens G. Rohwer, Volker Bittrich: Flowering Plants · Dicotyledons: Magnoliid, Hamamelid and Caryophyllid Families. Springer Science & Business Media, 1993, s. 44. ISBN 978-3-662-02899-5.
