Przemsza

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Przemsza
Ten artykuł dotyczy rzeki. Zobacz też: inne artykuły noszące tę nazwę.
Przemsza
Ilustracja
Biała Przemsza (na lewo) i Czarna Przemsza (na prawo) łączą się płynąc dalej jako Przemsza (Trójkąt Trzech Cesarzy 50°13′45,7″N 19°09′27,9″E/50,229361 19,157750)
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Rzeka
Długość 88 km
Powierzchnia zlewni

2121 km²

Źródło
Miejsce Jęzor, dzielnica Sosnowca
Ujście
Recypient Wisła
Miejsce

w Gorzowie

Współrzędne

50°03′58″N 19°14′00″E/50,066111 19,233333

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ujście”
Zobacz hasło Przemsza w Wikisłowniku

Przemsza (niem. Przemsa; Premse[1]) – rzeka w południowej Polsce, lewy dopływ górnej Wisły. Powstaje – według tradycyjnej terminologii – z połączenia Czarnej i Białej Przemszy. Długość rzeki w tradycyjnej klasyfikacji[2] wynosi 24 km – a według nowej, czyli od źródeł Czarnej Przemszy, wynosi 88 km, uchodzi do Wisły w Gorzowie. Powierzchnia dorzecza wynosi 2121 km².

Przemsza w swym początkowym biegu, w dzielnicy Sosnowca o nazwie Jęzor (do 1953 roku należącej do Jaworzna), a następnie biegnąc w kierunku Chełmka jako granica między Mysłowicami i Jaworznem: stanowi kontynuację granicy między Małopolską, a wschodnimi terenami Górnego Śląska. Wcześniej granica ta przebiega wzdłuż Brynicy i w końcówce Czarnej Przemszy na terenie Sosnowca, gdy już do tej ostatniej wpadła Brynica. Historycznie była to też granica między trzema państwami, Austrią, Rosją oraz Prusami, zwana Trójkątem Trzech Cesarzy, który stanowiły leżące w obecnych granicach Sosnowca (dawniej Jaworzna) tereny znajdujące się w widłach łączących się rzek, Czarnej i Białej Przemszy. W latach 1815–1846 rzeka (od zbiegu Białej i Czarnej Przemszy) stanowiła granicę pomiędzy Wolnym Miastem Kraków a Królestwem Prus.

Miasta położone nad Przemszą (w granicach administracyjnych):

U ujścia Przemszy, na Wiśle, rozpoczyna się żeglowna część Drogi Wodnej Górnej Wisły.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Deutscher Schulatlas : Heimatteil Gau Oberschlesien - Digital Repository of Scientific Institutes [online], org.pl [dostęp 2024-04-25]  (ang.).
  2. ↑ Nowsza klasyfikacja „nie zna” Czarnej Przemszy, tylko uznaje od samych źródeł Czarnej, że istnieje rzeka Przemsza, do której wpływa dopływ Biała Przemsza; nowa terminologia ma swoje silne uzasadnienie logiczno-teoretyczne, ale stara pozostała w użyciu, gdyż – być może – łączy się z historią rozbiorów i tzw. Trójkątem Trzech Cesarzy.

Linki zewnętrzne

  • Przemsza, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 147 .