Przetacznik alpejski

Przetacznik alpejski
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

babkowate

Rodzaj

przetacznik

Gatunek

przetacznik alpejski

Nazwa systematyczna
Veronica alpina L.
Sp. pl. 1:11. 1753
Multimedia w Wikimedia Commons

Przetacznik alpejski (Veronica alpina L.) – gatunek rośliny należący do rodziny babkowatych. Gatunek arktyczno-alpejski. Występuje w Ameryce Północnej, Azji i Europie, w tym także na Islandii i Grenlandii[3]. W Polsce spotykany w Tatrach (dość często), Karkonoszach i w Gorcach.

Morfologia

Kwiaty
Pokrój
Tworzy niskie, luźne darnie.
Łodyga
Prosta, wzniesiona lub podnosząca się, o wysokości 5-15(25) cm. Jest górą, a czasami również dołem odstająco owłosiona. Jest ulistniona na całej wysokości. Roślina ma nadziemne długie i cienkie kłącze oraz pełzające rozłogi.
Liście
Ulistnienie nakrzyżległe. Liście jajowate lub eliptyczne, tępe lub słabo tylko zaostrzone. Są siedzące, mają całobrzegą, lub słabo karbowaną blaszkę i są nagie lub rzadko owłosione (górne bywają czasami silnie owłosione).
Kwiaty
Zebrane w krótki i zbity kwiatostan na szczycie łodygi. Kwiaty nieliczne, ciemnoniebieskie, o średnicy 5-7 mm i wąskoeliptycznych działkach.
Owoc
Owłosiona torebka ok. dwukrotnie dłuższa od kielicha. Jest płaska, siniejąca, odwrotnie jajowatoeliptyczna i pęka na szczycie. Zawiera liczne, drobne nasiona.

Biologia i ekologia

  • Bylina, Hemikryptofit. Kwitnie od czerwca do lipca, zapylana jest przeważnie przez owady.
  • Siedlisko: porasta obrzeża wyleżysk, skały, żwirki, murawy naskalne, rośnie wzdłuż potoków. Występuje od regla dolnego po piętro halne, główny obszar jej występowania w Tatrach to trzy najwyższe piętra roślinności. Gatunek arktyczno-alpejski, oreofit. Występuje zarówno na podłożu wapiennym, jak i niewapiennym.
  • W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy Salicetea herbaceae[4].
 Zobacz też: Rośliny tatrzańskie.

Przypisy

  1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20]  (ang.).
  2. Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-06]  (ang.).
  3. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-11-11].
  4. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

Bibliografia

  • Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
  • Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
Encyklopedia internetowa (takson):
  • SNL: fjellveronika
Identyfikatory zewnętrzne:
  • EoL: 485014
  • EUNIS: 183325
  • FloraWeb: 6228
  • GBIF: 3172050
  • identyfikator iNaturalist: 170185
  • IPNI: 811595-1
  • ITIS: 505666
  • NCBI: 165325
  • identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2453888
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:811595-1
  • Tela Botanica: 71063
  • identyfikator Tropicos: 29200427
  • USDA PLANTS: VEAL80