Przetacznik bobownik

Przetacznik bobownik

Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	babkowate
Rodzaj	przetacznik
Gatunek	przetacznik bobownik
Nazwa systematyczna
Veronica anagallis-aquatica L. Sp. Pl.: 12 (1753)[3]
Synonimy
Beccabunga anagallis-aquatica (L.) Fourr[3].
Multimedia w Wikimedia Commons

Przetacznik bobownik (Veronica anagallis-aquatica L.) – gatunek rośliny z rodziny babkowatych. Występuje na niemal całym Starym Świecie w Europie, Azji i Afryce, a poza tym jako introdukowany na rozległych obszarach obu Ameryka i w Nowej Zelandii^[3]. W Polsce roślina pospolita na niżu i w niższych położeniach górskich^[4][5].

Morfologia

Łodyga

Dęta, niewyraźnie czterokanciasta, zielona, rzadziej w dole zaczerwieniona, zwykle naga. U roślin wynurzonych gruba i sztywna, u zanurzonych cienka i wiotka. Bardzo zmienna też pod względem długości osiągając od 15 do 200 cm, przy czym najczęściej od 50 do 100 cm^[5].

Liście

Naprzeciwległe, siedzące i nasadą wpół obejmujące łodygę, czasem jednak dolne liście na łodydze i bocznych odgałęzieniach na krótkim ogonku. Blaszki są jajowato lancetowate lub odwrotnie jajowato lancetowate. Zwykle piłkowane niewyraźnie lub ostro, rzadziej całobrzegie, na wierzchołku tępe lub zaostrzone^[5].

Kwiaty

Zebrane w groniaste kwiatostany wyrastające z kątów górnych liści naprzeciwlegle. Grona są wydłużone, odstają ukośnie od łodygi i wznoszą się ku górze. Kwiaty osadzone są na cienkich szypułkach długości 4–6 mm, ustawionych ukoście do osi grona. Wsparte są przysadkami bardzo wąskimi i ostrymi, znacznie krótszymi od szypułek. Działki kielicha są 2–3 razy krótsze od szypułek, lancetowate. Korona jest płaska, o średnicy 4–7 mm, jasnoniebiesko-fioletowa, rzadko bladoróżowa, z ciemnymi żyłkami. Pręciki są dwa, o nitkach rozszerzających się wrzecionowato, u nasady białych, wyżej zabarwionych^[5].

Owoce

Owocem jest nieco spłaszczona bocznie, zaokrąglona lub jajowata torebka na szczycie płytko, ale ostro wycięta i tu z szyjką słupka długości 1,5–2 mm. Sama torebka osiąga 2,5–4 mm długości. Torebka w czasie owocowania otoczona jest wzniesionymi działkami kielicha nieco od niej dłuższymi. Nasiona są jajowato-okrągławe, spłaszczone, żółtobrunatne, o średnicy około 0,6 mm^[5].

Gatunek podobny

Przetacznik wodny V. catenata rosnący w podobnych siedliskach. Różni się często czerwono nabiegłą i owłosioną łodygą. Osie kwiatostanów podczas owocowania są silnie odgięte i luźne. Przysadki są lancetowate, czasem niewiele krótsze od szypułek, te są silnie (nierzadko pod kątem prostym) odstające od osi grona. Działki na owocach odstają lub są odgięte^[5][6].

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit i hydrofit^[6]. Kwitnie od czerwca, czasem od maja, do sierpnia, czasem do października^[5][6]. Rośnie w różnych siedliskach nad wodami i w miejscach mokrych – na źródliskach, brzegach rowów, strumieni i rzek, zasiedlając strefę lądową, błotną i rosnąc też jako roślina wodna, zanurzona (f. submersa)^[5]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych Europy Środkowej gatunek charakterystyczny dla Ass. Sparganio-Glycerion fluitantis, forma zanurzona jest typowa dla zespołu Ranunculo Sietum erecto-submersi^[7].

Liczba chromosomów 2n = 18, 36^[6].

Przypisy