Przetacznik stokrotkowy

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

babkowate

Rodzaj

przetacznik

Gatunek

przetacznik stokrotkowy

Nazwa systematyczna

Veronica bellidioides L.
Sp. Pl. ed. 1:11 (1753)

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Przetacznik stokrotkowy (Veronica bellidioides L.) – gatunek rośliny z rodziny babkowatych (Plantaginaceae), w systemach XX-wiecznych klasyfikowany zwykle do trędownikowatych (Scrophulariaceae) lub przetacznikowatych (Veronicaceae). Występuje w Europie (Austria, Bułgaria, Czechy, Francja, Hiszpania, Mołdawia, Niemcy, Polska (uznany za wymarły), Rumunia, Słowacja, Szwajcaria, Ukraina, Włochy, obszar dawnej Jugosławii)^[3]. W 2009 r. został ponownie odnaleziony w Karkonoszach^[4].

Zmienność

Wyróżnia się dwa podgatunki^[5]:

Veronica bellidioides L. subsp. bellidioides
Veronica bellidioides L. subsp. lilacina (F.Towns.) Nyman – występuje we Francji, Monako, Hiszpanii, Włoszech.

Morfologia

Łodyga: Wzniesiona, do 20 cm wysokości, gruczołowato owłosiona.
Liście: Gruczołowato owłosione. Dole liście skupione w różyczkę, większe od pozostałych, odwrotnie podłużnie jajowate. Liście łodygowe tworzą 2-4 pary^[6].
Kwiaty: Skupione w zbite grono. Korona fioletowoniebieska, o średnicy ok. 13 mm.
Owoc: Okrągłojajowata torebka z długa szyjką.

Biologia i ekologia

Bylina, oreofit. Rośnie w murawach wysokogórskich na podłożu bezwapiennym. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Gatunek charakterystyczny klasy Juncetea trifidi^[7].

Zagrożenia

Kategorie zagrożenia gatunku:

Kategoria zagrożenia w Polsce według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006)^[8]: Ex (wymarły); 2016: CR (krytycznie zagrożony)^[9].
Kategoria zagrożenia w Polsce według Polskiej Czerwonej Księgi Roślin (2001)^[10]: EX (wymarły); 2014: CR (krytycznie zagrożony)^[11].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-06] (ang.).
↑ Veronica bellidioides. [w:] Germplasm Resources Information Network – (GRIN) [on-line]. USDA, ARS, National Genetic Resources Program. National Germplasm Resources Laboratory. Beltsville, Maryland. [dostęp 2008-03-29].
↑ E. Szczęśniak, M. Krukowski, M. Malicki 2011. Pojawy i stopień zagrożenia Veronica bellidioides (Scrophulariaceae) w Polsce. Periodic presence and category of threat of Veronica bellidioides (Scrophulariaceae) in Poland. Fragm. Flor. Geobot. Polonica 18 (1):3-9.
↑ Flora Europaea – Veronica. Royal Botanic Garden Edinburgh. [dostęp 2008-03-18]. (ang.).
↑ Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
↑ WładysławW. Matuszkiewicz WładysławW., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059 .
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
↑ R. Kaźmierczakowa, K. Zarzycki: Polska czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2001. ISBN 83-85444-85-8.
↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.