Przytulia lepczyca

Przytulia lepczyca
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

goryczkowce

Rodzina

marzanowate

Rodzaj

przytulia

Gatunek

przytulia lepczyca

Nazwa systematyczna
Galium rivale (Sibth. & Sm.) Griseb.
Spic. Fl. Rumel. 2: 156 1844[3]
Synonimy
  • Asperula rivalis Sibth. & Sm.
  • Galium chinense A.Spreng.
  • Galium schelkownikowianum (Bordz.) Holub[3]
Multimedia w Wikimedia Commons

Przytulia lepczyca (Galium rivale (Sibth. & Sm.) Griseb.) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny marzanowatych. Występuje w Europie Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej sięgając po Kaukaz i Azję Mniejszą[4]. W Polsce południowo-wschodniej i południowej gatunek rozpowszechniony, zanika jednak w kierunku zachodnim i ku północy stając się rzadki na Dolnym Śląsku, w Wielkopolsce i na Mazurach[4], a dalej na zachód i północ rośnie tylko zawlekany[5]. Występuje na brzegach wód, w wilgotnych zaroślach i w lasach łęgowych[4].

Morfologia

Pokrój
Roślina o pędach wspinających się, osiągających do 1,3 m długości, rzadziej dłuższych (do 1,75 m). Czworoboczne łodygi i liście nagie, błyszczące, na krawędziach ze sztywnymi, skierowanymi w dół szczecinkami[4]. Międzywęźla dwa razy dłuższe od liści[4].
Liść
Liście zebrane po 7–8 w okółkach, wąsko eliptyczne do eliptycznych, o długości od 20 do 35 mm, rzadko nieco dłuższe, o szerokości 2,5 do 4,5 mm, rzadko nieco szersze. Z prześwitującym, ostrym zakończeniem. Cała blaszka na krawędziach, na nerwie od spodu i na wierzchu pokryta zadziorkowatymi szczecinkami (po dolnej stronie i na krawędzi skierowanymi do tyłu, na górnej stronie blaszki – skierowanymi do przodu)[4].
Kwiaty
Osadzone na krótkich szypułkach do 2, rzadko 3 mm długości, w sztywnych kwiatostanach. Rozgałęzienia kwiatostanu wsparte są nielicznymi, wąsko lancetowatymi i długo zaostrzonymi podsadkami i przysadkami. Korona biała, dzwonkowata, do 3 mm długa, rozwarta[4].
Owoce
Rozłupnie brunatne, do 2 mm długości i 1 mm szerokości, pokryte brodawkami[4].
  • Liście
    Liście
  • Łodyga
    Łodyga
  • Kwiatostan
    Kwiatostan
  • Owoc
    Owoc

Biologia i ekologia

Bylina kwitnąca od czerwca do sierpnia, czasem jeszcze we wrześniu[4].

Rośnie w miejscach wilgotnych – na brzegu wód lub w zaroślach i lasach nad wodami[4]. W górach tylko w niższych położeniach[4]. Gatunek charakterystyczny zespołu roślinności Asperulo-Calystegietum[6].

Przypisy

  1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20]  (ang.).
  2. Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-08-08]  (ang.).
  3. a b Galium rivale. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2019-08-08]. (ang.).
  4. a b c d e f g h i j k Bogumił Pawłowski (red.): Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. XI. Warszawa, Kraków: PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967, s. 285-286.
  5. Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, s. 364. ISBN 83-01-12218-8.
  6. WładysławW. Matuszkiewicz WładysławW., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 107, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059 .
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • BioLib: 40606
  • EoL: 1102079
  • EUNIS: 181759
  • FloraWeb: 2578
  • GBIF: 2914603
  • identyfikator iNaturalist: 492859
  • IPNI: 750541-1
  • NCBI: 715712
  • identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-87347
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:750541-1
  • identyfikator Tropicos: 27904426