Pszczelnik wąskolistny

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

jasnotowate

Rodzaj

pszczelnik

Gatunek

pszczelnik wąskolistny

Nazwa systematyczna

Dracocephalum ruyschiana L.
Sp. pl. 2:595. 1753

Multimedia w Wikimedia Commons

Pszczelnik wąskolistny (Dracocephalum ruyschiana L.) – gatunek rośliny należący do rodziny jasnotowatych.

Rozmieszczenie geograficzne

Występuje w Eurazji^[3]. W Polsce jest gatunkiem rzadkim; rośnie głównie w północno-wschodniej części kraju^[4].

Morfologia

Łodyga: Do 60 cm wysokości.
Liście: Równowąskolancetowate, tępe, o podwiniętym brzegu.
Kwiaty: Wyrastają w niby-okółkach zebranych w gęsty, szczytowy kwiatostan. Przysadki jajowate lub lancetowate, ostre, orzęsione. Kielich dwuwargowy. Korona kwiatu niebieska, długości ok. 3 cm. Rurka korony prosta, rozdęta u góry. Pręciki owłosione^[5].

Biologia i ekologia

Bylina. Rośnie w suchych lasach sosnowych. Kwitnie od czerwca do sierpnia.

Zagrożenia i ochrona

Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006) w grupie gatunków wymierających, krytycznie zagrożonych (kategoria zagrożenia: E)^[6]. W wydaniu z 2016 roku otrzymała kategorię CR (krytycznie zagrożony)^[7]. Znajduje się także w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin w kategorii CR (krytycznie zagrożona)^[8]. Obserwuje się spadek liczby stanowisk i liczebności populacji na dotychczasowych stanowiskach.

Zastosowanie i uprawa

Czasem jest uprawiany w ogrodach jako roślina ozdobna. Łatwy w uprawie i całkowicie mrozoodporny (strefy mrozoodporności 3-9). Nadaje się na rabaty. Nie ma specjalnych wymagań co do gleby, wymaga natomiast, by wiosną i latem była stale wilgotna^[9].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-31] (ang.).
↑ Mapa rozmieszczenia gatunku na Den virtuella floran [dostęp 2013-11-27].
↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając (red.) i inni, Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
↑ Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
↑ GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .