Róża rosyjska

Róża rosyjska (Rosa gorenkensis Besser) – gatunek krzewu z rodziny różowatych. Występuje naturalnie w Europie Wschodniej – w środkowej i południowej europejskiej części Rosji oraz na Ukrainie^[3], podawana jest też z zachodniej Syberii^[5]. Uprawiana jest poza swym zasięgiem w Europie, zwłaszcza w jej północnej części. Z upraw łatwo dziczeje i jako gatunek naturalizowany i zadomowiony podawana jest m.in. z Polski^[6] (introdukcja nastąpiła w drugiej połowie XIX wieku^[7], znany jest z nielicznych stanowisk koncentrujących się w części wschodniej kraju^[8]) i krajów bałtyckich^[3]^[8].

Morfologia

Pokrój: Krzew o pędach wyprostowanych, osiągający do 2 m wysokości^[5] (według niektórych źródeł zwykle do 0,8 m^[6]), szybko rozrastający się na boki za pomocą rozłogów^[8]. Pędy są cienkie, czerwonobrązowe. Pokryte są kolcami słabo zgiętymi i prostymi kolcami szczeciniasto-igiełkowatymi. Na odgałęzieniach zakończonych kwiatami kolców brak^[5].

Liście: Pierzasto złożone z 5–7 listków. U nasady z szerokimi przylistkami. Listki podługowatoeliptyczne, ostre na wierzchołku i podwójnie gruczołowato piłkowane na brzegu. Blaszki od spodu owłosione i ogruczolone^[5].

Kwiaty: Wyrastają na zwykle ogruczolonych szypułkach. Działki kielicha całobrzegie, po przekwitnieniu wzniesione do góry, ogruczolone po stronie grzbietowej. Koronę kwiatu tworzy 5 blado-^[5], jasnoróżowych płatków^[6]. Szyjki słupków wystają nad orficjum tworząc owłosioną, półkulistą główkę^[5].

Owoce: Niełupki zebrane są wewnątrz pomarańczowych (po dojrzeniu), mięsistych i nagich owoców pozornych (szupinkowych) o kształcie kulistym lub szerokojajowatym^[5].

Biologia

Kwitnie w maju i czerwcu^[5]. Kwitnienie i owocowanie jest obfite, dodatkowo gatunek bardzo skutecznie i szybko rozprzestrzenia się za pomocą rozłogów. Jest w pełni mrozoodporny i dobrze znosi koszenie – stąd oceniany jest jako potencjalnie inwazyjny na obszarach introdukcji^[8].

Systematyka

Gatunek zaliczany jest do sekcji Rosa (=Cinnamomeae de Candolle ex Seringe) podrodzaju Rosa w obrębie rodzaju róża Rosa z rodziny różowatych Rosaceae^[5]^[9].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-05-19] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-05-19] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Rosa gorenkensis Besser. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-05-19].
↑ Rosa gorenkensis Besser. [w:] World Flora Online [on-line]. [dostęp 2021-05-19].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ RyszardR. Popek RyszardR., Dziko rosnące róże Europy : [encyklopedia fotograficzna], Kraków: Officina Botanica, 2007, s. 38-39, ISBN 83-922115-1-0, OCLC 248637406 .
↑ ^a ^b ^c Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004, s. 226. ISBN 83-01-14342-8.
↑ B. Tokarska-Guzik, Z. Dajdok, M. Zając, A. Zając, A. Urbisz, W. Danielewicz: Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. Warszawa: Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, 2012, s. 153. ISBN 978-83-62940-34-9.
↑ ^a ^b ^c ^d Paweł Marciniuk, Jolanta Marciniuk, Krzysztof Oklejewicz, Mateusz Wolanin. Występowanie Rosa gorenkensis (Rosaceae) w Polsce. „Acta Botanica Silesiaca”. 7, s. 241-244, 2011.
↑ Anne Bruneau, Julian R. Starr, Simon Joly. Phylogenetic Relationships in the Genus Rosa: New Evidence from Chloroplast DNA Sequences and an Appraisal of Current Knowledge. „Systematic Botany”. 32, 2, s. 366-378, 2007.