RMS Lusitania

Ten artykuł dotyczy statku pasażerskiego RMS Lusitania. Zobacz też: inne artykuły związane z nazwą Lusitania.
RMS Lusitania
Ilustracja
Bandera

 Wielka Brytania

Port macierzysty

Liverpool

Armator

Cunard Line

Dane podstawowe
Typ

statek pasażerski

Historia
Stocznia

John Brown & Company

Data wodowania

7 czerwca 1906

Data zatonięcia

7 maja 1915

Dane techniczne
Liczebność załogi

804

Liczba pasażerów

2165

Długość całkowita (L)

232,31 m

Szerokość (B)

26,82 m

Zanurzenie (D)

10,21 m

Pojemność

brutto 31 932 RT

Napęd mechaniczny
Silnik

25 kotłów parowych, wał mocy 76 000 KM (51 MW)

Liczba śrub napędowych

4

Prędkość maks.

26 w.

Multimedia w Wikimedia Commons
Transatlantyk „Lusitania”
Transatlantyk „Lusitania”

RMS (ang. Royal Mail Steamer) Lusitania – brytyjski parowiec transatlantycki, zbudowany w stoczni Wallsend w Newcastle na zamówienie Cunard Line, zwodowany 7 czerwca 1906. Wraz z bliźniaczą „Mauretanią” był to w swoim czasie największy i najszybszy statek na szlaku atlantyckim i do wprowadzenia do eksploatacji „Olympica” i „Titanica” najbardziej luksusowy statek świata. Obie jednostki zostały zaprojektowane przy współpracy specjalistów z Admiralicji i cechowały się unikatowym napędem parowym oraz specjalnie zaprojektowaną konstrukcją kadłuba. Choć „Mauretania” była szybsza od „Lusitanii”, większym uznaniem pasażerów cieszyła się ta ostatnia, przede wszystkim ze względu na lepsze i bogatsze wyposażenie. Ich siostrzanym statkiem była trzecia z tej serii „Aquitania” (zwodowana w kwietniu 1913).

Błękitna Wstęga Atlantyku

  • październik 1906 podczas podróży do Southampton przy prędkości 23,61 węzła
  • październik 1907 podczas podróży do Nowego Jorku przy prędkości 23,99 węzła
  • lipiec 1908 podczas podróży do Nowego Jorku przy prędkości 25,01 węzła
  • lipiec 1909 podczas podróży do Nowego Jorku przy prędkości 25,85 węzła
„Lusitania” po zdobyciu Błękitnej Wstęgi Atlantyku w 1907
„Lusitania” po zdobyciu Błękitnej Wstęgi Atlantyku w 1907

Zatopienie Lusitanii

Tonąca „Lusitania”, storpedowana przez niemiecki okręt podwodny U-20
Tonąca „Lusitania”

„Lusitania” zatonęła podczas I wojny światowej, 7 maja 1915, po storpedowaniu przez niemiecki okręt podwodny U-20 podczas jej 202. rejsu przez Atlantyk kiedy odkryto, że przewozi broń dla brytyjskiej armii. Dowódca okrętu podwodnego, Walther Schwieger, twierdził później, że wystrzelił tylko jedną torpedę – jednak statek tego typu był odporny na trafienie pojedynczą torpedą, zarówno z powodu swojej wielkości, jak i stosowania grodzi wodoszczelnych (mimo uszkodzeń „Lusitania” nadal płynęła z prędkością przekraczającą 18 węzłów). Ostatecznie statek poszedł na dno z powodu drugiego wybuchu, którego źródło i przyczyny nie są do końca wyjaśnione[1]. Wśród nich wymienia się:

  • wybuch pyłu węglowego
  • wybuch amunicji i materiałów wybuchowych przewożonych w ładowni – wbrew zakazom „Lusitania” przewoziła tego typu ładunek[2]
  • wybuch pyłu aluminiowego (46 ton), przewożonego dla Royal Arsenal
  • wybuch kotłów parowych po zalaniu ich wodą.

W 1993 wrak RMS „Lusitania” leżący 18 km od latarni Old Head of Kinsale(inne języki) u południowego wybrzeża Irlandii zbadał amerykański oceanograf i badacz wraków Robert Ballard[3]. Zatonięcie „Lusitanii” pociągnęło za sobą śmierć 1198 pasażerów – była to największa katastrofa od czasu zatonięcia „Titanica” w kwietniu 1912. Ocalały 764 osoby.

Dane techniczne

  • pojemność rejestrowa brutto – 31 938 BRT
  • wyporność – 44 000 ton
  • wymiary – 232,31 × 26,82 m (762,2 × 88,0 stóp)
  • liczba kominów – 4
  • liczba masztów – 2
  • konstrukcja: stalowa
  • silniki: wysokoprężne turbiny parowe
  • prędkość – do 27 węzłów
  • zbudowany w stoczni Swan, Hunter & Wigham Richardson
  • położenie stępki – 16 czerwca 1904
  • wodowanie – 7 czerwca 1906
  • dziewicza podróż – 7 września 1907
  • liczba miejsc dla pasażerów – 2165 w trzech klasach:
    • 563 w pierwszej
    • 464 w drugiej
    • 1138 w trzeciej

Teorie spiskowe

Istnieje szereg teorii spiskowych twierdzących, że uczestnictwo Amerykanów w I wojnie światowej było wynikiem sprowokowania Niemców przez ówczesnego amerykańskiego sekretarza stanu, Roberta Lansinga, do zatopienia „Lusitanii” z cywilami na pokładzie[potrzebny przypis]. W rezultacie amerykańskie społeczeństwo zaczęło wyrażać coraz większą gotowość do walki i rozpoczęło się masowe wstępowanie w szeregi wojska. Istnieją przekazy, że agenci niemieccy w Stanach Zjednoczonych, wiedząc o planowanej przez amerykańskich strategów operacji false flag, dążyli do uniknięcia tragedii (Niemcy bały się przystąpienia Stanów Zjednoczonych do wojny), publikując w amerykańskiej prasie ostrzeżenia, by nie kupować biletów na rejsy statków pasażerskich wpływających na wody objęte działaniami wojennymi[4].

Przeświadczenie, że katastrofa ta odegrała kluczową rolę we włączeniu się Stanów Zjednoczonych do I wojny światowej, zdecydowanie kwestionuje Erik Larson w publikacji o tragedii „Lusitanii”[5]. Statek został zatopiony 7 maja 1915, natomiast Stany Zjednoczone przystąpiły do wojny dopiero 6 kwietnia 1917.

Obecność w kulturze

O zatopieniu statku Winsor McCay nakręcił w 1918 film rysunkowy Zatopienie Lusitanii.

Do tego zdarzenia nawiązuje też 1. odcinek serialu dokumentalnego Największe kłamstwa w historii (History's Greatest Lies) (2017) pt. Rok 1915. Zatopienie Lusitanii[6][7].

Zobacz też

Przypisy

  1. JasperJ. Copping JasperJ., No evidence that explosives speeded Lusitania’s sinking [online], Independent.ie, 1 lipca 2012 [dostęp 2017-11-26]  (ang.).
  2. BillB. Browne BillB., Blackwater diver finds ‘smoking gun’ ammo on sunken Lusitania [online], Independent.ie, 2 października 2008 [dostęp 2017-11-26]  (ang.).
  3. Robert D. Ballard, Rick Archbold, Ken Marshall: The Lost Ships of Robert Ballard. Toronto, Ontario: Madison Press Books, 2005, s. 45. ISBN 978-1-895892-57-4.
  4. Kaplan 2015 ↓, s. 59.
  5. Larson E., Tragedia Lusitanii, wyd. Sonia Draga, Katowice 2016, s. 415.
  6. https://www.imdb.com/title/tt14212652/episodes?season=1
  7. Największe kłamstwa w historii: Rok 1915. Zatopienie Lusitanii (1) - serial dokumentalny [online], teleman.pl [dostęp 2024-04-25]  (pol.).

Bibliografia

  • Larson Erik, Tragedia Lusitanii, wyd. „Sonia Draga”, Katowice 2016, ISBN 978-83-7999-574-5.
  • PhilipP. Kaplan PhilipP., U-booty: podwodna armia Hitlera, GrzegorzG. Siwek, WydawnictwoW. RM (red.), Warszawa: Wydawnictwo RM, 2015, ISBN 978-83-7773-298-4, OCLC 909972749 .

Linki zewnętrzne

Zobacz kolekcję cytatów na temat zatopienia „Lusitanii” w Wikicytatach
  • Portal internetowy poświęcony „Lusitanii” (ang.)
Kontrola autorytatywna (four funnel liner):
  • VIAF: 160531828
  • LCCN: n79115984
  • GND: 4131863-8
  • NKC: kn20050203008
  • J9U: 987007264880205171
Encyklopedia internetowa:
  • SNL: Lusitania_-_britisk_passasjerskip
  • DSDE: Lusitania