Radiostacja R-118

 Ten artykuł od 2022-09 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.


Radiostacja R-118K

Radiostacja R-118 – nadawczo-odbiorcza radiostacja krótkofalowa średniej mocy, eksploatowana w Wojsku Polskim do 1990 roku. Była montowana na samochodach Star 66[1] i Star 660[2], a także na transporterach opancerzonych BTR-152[2].

Była produkowana w ZSRR na potrzeby jednostek wojsk łączności Układu Warszawskiego.

Wersje radiostacji:

  • R-118 – wersja zwykła
  • R-118MZ – z sukcesywną modernizacją aparatury,
  • R-118BM-Z – wersja z przystawkami RPT i PZS,
  • R-102K – wersja unowocześniona.

Przeznaczenie

Radiostacja przeznaczona była do utrzymywania łączności fonicznej lub telegraficznej (ręcznej i dalekopisowej) do 200 km lub podczas ruchu. W latach 70.–80. były wypierane przez radiostacje R-140 i pozostawały jeszcze jedynie w wojskach chemicznych i jednostkach saperskich.

Wersje starsze radiostacji były wyposażone w odbiornik podstawowy MOLIBDEN o nieco węższym zakresie odbieranych fal, jak odbiornik AMUR-2. Nie miały one jeszcze przystawek: przystawki zdalnego sterowania PZS i radiowego pulpitu telegrafisty RPT. Wyposażone były też we wcześniejszy dalekopis rosyjski ST-35.

Ukompletowanie

Wersja R-118BM-Z:

  • częstotliwość pracy 1 do 8 MHz głównie telegrafia CW
  • odbiornik zasadniczy AMUR-2
  • odbiornik dodatkowy R-311
  • pulpit radiostacji
  • radiostacja UKF R-105DM
  • wzmacniacz mocy UM (do R-105) moc 40 W
  • przystawka zdalnego sterowania PZS
  • radiowy pulpit telegraficzny RPT
  • dalekopis taśmowy DALIBOR-302

– zdalne sterowanie poprzez aparat telefoniczny TAI-43MR głosem lub praca kluczem telegraficznym

  • zespół spalinowo-elektryczny PAB-2-1/230 – 2 szt.
  • maszt składany 12 m dipol nadawczy – 1 szt.
  • maszt składany 8 m dipol odbiorczy 1 szt.
  • antena odbiorcza z falą bieżącą długości 150 m
  • antena nadawcza samochodowa 10 m
  • antena odbiorcza samochodowa 4 m
  • do pracy w ruchu wykorzystywane były dwie anteny 4-metrowe
  • antena Kulikowa do radiostacji R-105 montowana z tyłu pojazdu

Samochody z radiostacją R-118 były sprzętem, w którym przewidywano odpoczynek załogi. Miały one leżankę-schowek z podnoszonym oparciem. Podniesione oparcie i przypięte do uchwytów w suficie tworzyło drugą leżankę, a pod sufitem zamocowane były haki do podwieszenia brezentowego hamaku. W nowym sprzęcie R-140, R137 już takich udogodnień nie było – cała przestrzeń zajęta była przez aparaturę.

W wersji R-118K na dachu nadwozia zamocowano antenę magnetyczną. Spełniała ona podobną funkcję, jak antena promieniowania pionowego APP w starszych wersjach radiostacji R-140. W celu umożliwienia współpracy z nowym sprzętem dokonano modernizacji odbiorników AMUR-2, dodając w nim bloki odbiorcze dla emisji jednowstęgowej w górnej wstędze. Jednak do odbioru tych sygnałów nowe radiostacje musiały nadawać emisją jednowstęgową z zachowanym dużym poziomem fali nośnej (A3A-GW lub A3H-GW). W celu współpracy nadajnika z nową anteną zastosowano specjalny blok – sprzęgacz nadawczy SN i dla zapewnienia odbioru – sprzęgacz odbiorczy SO.

Galeria

Wnętrze radiostacji
Stanowisko dowódcy
Radiostacja R-118 w samochodzie Star


Dane taktyczno-techniczne

Rodzaje pracy

  • praca kluczem telegraficznym
  • praca telefoniczna z radiostacji lub z zewnętrznej aparatowni
  • praca telefoniczna z zewnętrznego polowego aparatu telefonicznego (np. TAI-43MR)
  • praca kluczem podłączonym do tego aparatu
  • praca dalekopisem własnym lub zewnętrznej aparatowni (przez RPT)
  • praca kluczem lub dalekopisem z innej aparatowni za pośrednictwem przystawki PZS w kanale UKF radiostacji R-105DM.

Radiostacja R-118BM-Z miała bardzo dużo możliwych wariantów pracy. Instrukcja i tabela przełączników wymieniała ich około siedemdziesięciu.

Zakres częstotliwości

  • nadajnika: 1,0–7,5 MHz
  • odbiornika AMUR-2 1,0–8,0 MHz
  • odbiornika R-311 1,0–15,0 MHz

Źródłem sygnału nadajnika był wzbudnik WD-11. Częstotliwość wzbudnika ustawiana była przełącznikami generatorów kwarcowych według specjalnej tabeli strojenia. Stabilność częstotliwości nadajnika była rzędu 1x10−6 Hz/Hz.

Moc nadajnika

  • emisja telegraficzna 200 W (A1A)
  • praca telefoniczna do 100 W (A3E)
  • pobór mocy do 1,5 kW

Zasilanie

  • zespół spalinowo-elektryczny PAB-2-1/230
  • sieć stacjonarna 220 V 50 Hz

Emisje

  • manipulacja amplitudy A1
  • manipulacje częstotliwości F1-125, 250 i 500 Hz
  • dwukanałowa manipulacja częstotliwości F6-250 Hz
  • modulacja amplitudy A3 (dwuwstęgowa)
  • praca uniwersalna – modulacja amplitudy z jednoczesną manipulacją częstotliwości (A3+F1)

Emisja tylko odbierana

  • jednowstęgowa modulacja amplitudy z pełnym lub częściowym ograniczeniem fali nośnej (R-118K)

Anteny radiostacji

  • nadawcze:
    • antena prętowa 4 m
    • antena prętowa 10 m
    • antena dipol symetryczny skośny 2x20 m (na 1 maszcie 12 m)
  • odbiorcze:
    • antena prętowa 4 m
    • antena prętowa 10 m (podczas pracy simpleksowej)
    • dipol symetryczny skośny 2 × 20 m (na 1 maszcie 12 m)
    • skośny promień

Przypisy

  1. ↑ KarolK. Placha KarolK., Na polu wzlotów Pułku Lotniczego w 70-latach XX wieku. Radiolokacja. [online], www.polot.net, 27 grudnia 2014 [dostęp 2023-05-23] .
  2. ↑ a b MieczysławM. Hucał MieczysławM., Radiostacje używane w Wojsku Polskim po 1945 roku [online], Komunikat ŚZPŻŁ nr 18, Światowy Związek Polskich Żołnierzy Łączności, s. 6–7 [dostęp 2023-05-23] .

Bibliografia

  • Świat Radio, kwiecień 2006, s. 54