Riketsje

Riketsje

Rickettsia rickettsii
Systematyka
Domena	bakterie
Typ	proteobakterie
Klasa	alfaproteobakterie
Rząd	Rickettsiales
Rodzina	Rickettsiaceae
Rodzaj	riketsje
Nazwa systematyczna
Rickettsia da Rocha-Lima, 1916
Hasło w Wikisłowniku

Riketsje (Rickettsia) – rodzaj Gram-ujemnych bakterii o kształcie pałeczkowatym z rzędu Rickettsiales.

Nazwa pochodzi od nazwiska Howarda Taylora Rickettsa^[1].

Są to pasożyty wewnętrzne, zwykle obligatoryjnie wewnątrzkomórkowe^[1], występujące u człowieka i ssaków, owadów (np. pcheł, wszy), niekiedy innych stawonogów (kleszczy), przenoszone przez owady na ludzi i inne ssaki i wywołujące w ich organizmach „riketsjozy”. Niekiedy mogą wchodzić w symbiozę ze stawonogami^[1].

Najgroźniejszą riketsjozą jest tyfus plamisty (dur plamisty). Inne riketsjozy to: gorączka Q, gorączka plamista.

Riketsje na odzieży zachowują zdolność zakażania przez okres 2-3 tygodni. Rezerwuarem drobnoustrojów są zakażone pchły pasożytujące na szczurach i myszach. Riketsje są wydalane przez wszy wraz z kałem oraz ich wymiocinami. Do ustroju mogą dostać się przez drapanie skóry. Zmiany patologiczne riketsjoz dotyczą naczyń krwionośnych, układu nerwowego, gruczołów dokrewnych i serca.

Hoduje się je w zwierzętach laboratoryjnych (Rudolf Weigl używał wszy^[2]), zapłodnionych jajach kurzych^[1]. Są zbliżone wielkością do wirusów ospy^[1]. Zawierają DNA i RNA w stosunku 1:3,5^[1]. Otoczone są wrażliwą na lizozym, cienką ścianą komórkową zawierającą kwas muraminowy^[1].

Riketsje są blisko spokrewnione z organizmem, który dał początek mitochondriom^[3].

Gatunki

• Rickettsia felis
• Rickettsia prowazekii^[1]
• Rickettsia rickettsii
• Rickettsia typhi^[1]
• Rickettsia conorii
• Rickettsia africae
• Rickettsia akari
• Rickettsia japonica
• Rickettsia sibirica
• Rickettsia australis

Przypisy