Roy Scheider

Roy Scheider w 2007 roku w Krakowie

Imię i nazwisko

Roy Richard Scheider

Data i miejsce urodzenia

10 listopada 1932
Orange

Data i miejsce śmierci

10 lutego 2008
Little Rock

Zawód

aktor, bokser

Współmałżonek

Cynthia Bebout (1962–1986; rozwód)
Brenda King (1989–2008; jego śmierć)

Lata aktywności

1961–2008

Multimedia w Wikimedia Commons

Roy Richard Scheider^[1]^[2]^[3] (ur. 10 listopada 1932 w Orange, zm. 10 lutego 2008 w Little Rock) – amerykański aktor filmowy i telewizyjny.

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Orange w New Jersey jako syn Anny (z domu Crosson) i mechanika samochodowego Roya Bernharda Schneidera^[4]. Jego matka była katoliczką pochodzenia irlandzkiego, a ojciec był protestantem pochodzenia niemieckiego^[5].

Jako dziecko Scheider był sportowcem, uczestniczył w zorganizowanych meczach baseballowych i bokserskich, dla których był klasyfikowany w wadze półśredniej, ważył 140 funtów. Scheider rywalizował w turnieju bokserskim Diamond Gloves Boxing Tournament w Elizabeth w New Jersey. W 1955 uczył się w szkole Columbia High School w Maplewood, w stanie New Jersey i został uhonorowany w 1985 roku w szkolnej hali sławy. Wkrótce porzucił swoje rękawice bokserskie i zdecydował się grać na scenie, studiował dramat zarówno na Uniwersytecie Rutgersa, jak i we Franklin & Marshall College^[6] w Lancaster w Pensylwanii, gdzie był członkiem koalicji Phi Kappa Psi.

Kariera

Po studiach i odbyciu trzyletniej służby wojskowej w USAF, zaczął występować na scenach teatralnych. W 1961 roku, jako Merkucjo w spektaklu Romeo i Julia, podczas New York Shakespeare Festival^[7]. W 1963 roku trafił na Broadway w przedstawieniu The Chinese Prime Minister, a w 1964 w produkcji off-broadwayowskiej Bena Jonsona The Alchemist. W 1965 na deskach American National Theatre and Academy, Washington Square Theatre w komedii Moliera Świętoszek pojawił się jako Clerk i sierżant. W 1968 zdobył nagrodę Obie za grę na scenach off-broadwayowskich.

W kinie debiutował w 1963. Przełomowy w jego karierze był rok 1971, kiedy to zagrał w filmach: Klute i Francuski łącznik (The French Connection). Drugoplanowa rola we Francuskim łączniku przyniosła mu nominację do Oscara. Kolejną, tym razem za najlepszą rolę pierwszoplanową, otrzymał w 1979 za kreację w musicalu Cały ten zgiełk w reżyserii Boba Fosse’a. Wielką popularność zdobył dzięki roli szeryfa Martina Brody'ego w legendarnych Szczękach (Jaws, 1975) Stevena Spielberga u boku Roberta Shawa i Richarda Dreyfussa.

Ma na koncie kilkadziesiąt różnorodnych ról filmowych. Grał w filmach sensacyjnych (Błękitny grom, Czwarta wojna), ale także dramatach (Obywatel Welles) i dziełach eksperymentalnych (Nagi lunch). Był gwiazdą realizowanego w latach 1993-96 serialu s-f SeaQuest.

8 listopada 1962 poślubił Cynthię Eddenfield Bebout, z którą miał córkę Maximillię. Jednak w roku 1986 doszło do rozwodu. 11 lutego 1989 ożenił się z reżyserką filmów dokumentalnych Brendą King, z którą miał dwójkę dzieci: syna Christiana Verriera (ur. 20 stycznia 1990) i adoptowaną córkę Molly. Pozostali małżeństwem aż do jego śmierci.

Choroba i śmierć

W 2004 Scheider zachorował na szpiczaka mnogiego. Pomimo przebytego w czerwcu 2005 przeszczepu szpiku kostnego, nie udało mu się pokonać choroby. Według relacji żony bezpośrednią przyczyną śmierci były powikłania związane z infekcją gronkowcową^[8]. Zmarł 10 lutego 2008 w The University of Arkansas Medical Sciences Hospital w Little Rock w stanie Arkansas w wieku 75 lat^[9]^[10].

Niespełna rok przed śmiercią, wiosną 2007 przebywał z wizytą w Polsce. W Krakowie realizował zdjęcia do swojego najnowszego i jak się później okazało ostatniego filmu Iron Cross.

Wybrana filmografia

Klute (1971) jako Frank Ligourin
Francuski łącznik (1971) jako Buddy Russo
Szczęki (1975) jako szeryf Martin Brody
Maratończyk (1976) jako Doc Levy
Cena strachu (1977) jako Jackie Scanlon/Juan Dominguez
Szczęki 2 (1978) jako szeryf Martin Brody
Cały ten zgiełk (1979) jako Joe Gideon
Ostatni uścisk (1979) jako Harry Hannan
W nocnej ciszy (1982) jako Sam Rice
Błękitny grom (1983) jako Frank Murphy
2010: Odyseja kosmiczna (1984) jako dr Heywood Floyd
Ostatnia rozgrywka (1986) jako Harry Mitchell
Cohen i Tate (1989) jako Cohen
Czwarta wojna (1989) jako płk. Jack Knowels
Wydział Rosja (1990) jako Russell
Nagi lunch (1991) jako dr Benway
Krwawy Romeo (1993) jako Don Falcone
Zaklinacz deszczu (1997) jako Wilfred Keeley
Rozjemca (1998) jako prezydent Robert Baker
Obywatel Welles (1999) jako George Schaefer
Nuklearna walizka (2000) jako Jack Cahill
Król Teksasu (2002) jako Westover
Dobra Wojna (2002) jako pułkownik Gartner
Dracula II: Odrodzenie (2003) jako kardynał Sisqueros
Punisher (2004) jako Frank Castle Sr.
Dracula III: Dziedzictwo (2005) jako kardynał Sisqueros
Poeta (2007) jako Rabbi
Fatalne pragnienie (2007) jako Linus
Dark Honeymoon (2008) jako Sam
Iron Cross (2009) jako Joseph

Przypisy

↑ Roy Scheider – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2017-08-17]. (rum.).
↑ Roy Scheider. Listal. [dostęp 2017-08-17]. (ang.).
↑ Personalidade: Roy Scheider (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2017-08-17]. (port.).
↑ Roy Scheider Biography (1935?–). Filmreference. [dostęp 2017-08-17]. (ang.).
↑ Obituaries: Roy Scheider. The Daily Telegraph. [dostęp 2017-08-17]. (ang.).
↑ Roy Scheider (10 de Novembro de 1932). Filmow. [dostęp 2017-08-17]. (port.).
↑ Roy Scheider. Rotten Tomatoes. [dostęp 2017-08-17]. (ang.).
↑ Dave Kehr (2008-02-11): Roy Scheider, Actor in 'Jaws,' Dies at 75. The New York Times. [dostęp 2017-08-17]. (ang.).
↑ Roy Scheider. AdoroCinema. [dostęp 2017-08-17]. (port.).
↑ Jaws star Roy Scheider dies, aged 75. Daily Mail. [dostęp 2017-08-17]. (ang.).