Rzęsa trójrowkowa

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

żabieńcowce

Rodzina

obrazkowate

Podrodzina

rzęsowe

Rodzaj

rzęsa

Gatunek

rzęsa trójrowkowa

Nazwa systematyczna

Lemna trisulca L.
Sp. pl. 2:970. 1753

Kategoria zagrożenia (CKGZ)^[3]

najmniejszej troski

Multimedia w Wikimedia Commons

Rzęsa trójrowkowa (Lemna trisulca L.) – gatunek byliny należący do rodziny obrazkowatych (według systemu Reveala) lub odrębnej rodziny rzęsowatych. Występuje w niemal całej Holarktyce, a także w Australlii. W Polsce jest rośliną pospolitą, występującą w pleustonie w toni wodnej, rzadko na powierzchni zbiorników wodnych. Forma życiowa, jako pleustofita pływającego głównie pod powierzchnią wody (w przeciwieństwie do większości rzęs), a nawet czasem przyczepiającego się do zanurzonych obiektów (innych makrofitów, kamieni), jest określana jako ceratofilid lub wolffielid, czyli nietypowy lemnid.

Morfologia

Pęd: Drobne lancetowate człony pędowe (długość – 2-6 mm, czasem większe – do 1 cm). Pędy są spłaszczone i kształtem przypominają liście. Każdy człon jest opatrzony długim trzonkiem i pojedynczym korzeniem. Rozmnaża się głównie wegetatywnie przez członkowanie pędów, które następnie zwykle się nie rozdzielają i tworzą sieć krzyżujących się członów polikormonu.
Kwiaty: Bardzo zredukowane, bez okwiatu, jednopłciowe. Jeden żeński i dwa męskie. Kwiaty żeńskie składają się tylko z 1 słupka, kwiaty męskie z 1 pręcika. Tworzą się jednak bardzo rzadko i przeważnie są płonne. Kwitną w maju i czerwcu.
Owoc: Suchy, podobny do mieszka. Owoce wraz z całymi roślinami, które zwykle pełnią funkcję diaspor, rozsiewane są przez ptaki wodne (zoochoria).

Ekologia

Hydrofit. Występuje w wodach stojących, przeważnie w niedużych zbiornikach wodnych (starorzecza, stawy, zbiorniki astatyczne, doły potorfowe), ale także w litoralu dużych jezior. W wodach płynących tylko przy brzegu wśród roślinności. Nie posiada typowych dla lemnidów przystosowań do środowiska powietrznego, jednak znosi kontakt z powierzchnią, a nawet przez jakiś czas po wyschnięciu zbiornika wytrzymuje, wegetując na mokrym dnie. Jednak całkowitego wysychania nie znosi, w czym jest najwrażliwsza z rzęs. Rośnie w zbiorowiskach szuwarowych, zbiorowiskach pleustonu, elodeidów, pod nymfeidami itp. Zasiedla najczęściej wody eutroficzne, bogate w wapń, również przeżyźnione. Spośród rzęs najlepiej znosi zacienienie. Znosi też wmarzanie w lód. Jest gatunkiem charakterystycznym dla zbiorowisk pleustonowych (klasa Lemnetea) i tworzonego przez nią wraz z innymi rzęsami i spirodelą wielkorzeniową zespołu Lemno-Spirodeletum polyrrhizae W. Koch 1954 em. Müll. et Görs 1960 lub, według innego systemu, zespołu Lemnetum trisulcae (Kelhofer 1915) Knapp et Stoffers 1962.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-06-23] (ang.).
↑ Lemna trisulca, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).