Słoniorośl

Słoniorośl
Ilustracja
P. macrocarpa
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

arekowce

Rodzina

arekowate

Rodzaj

słoniorośl

Nazwa systematyczna
Phytelephas Ruiz & Pav.
Syst. Veg. 299. Dec (sero) 1798[3]
Typ nomenklatoryczny

P. macrocarpa Ruiz & Pav.[3]

Synonimy
  • Elephantusia Willd.[3]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Słoniorośl (Phytelephas Ruiz & Pav.) – rodzaj roślin z rodziny arekowatych (Arecaceae Bercht. & J. Presl). Według The Plant List w obrębie tego rodzaju znajduje się 7 gatunków o nazwach zweryfikowanych i zaakceptowanych, podczas gdy kolejnych 12 taksonów ma status gatunków niepewnych (niezweryfikowanych)[4]. Występuje naturalnie w klimacie tropikalnym Ameryki[5]. Gatunkiem typowym jest P. macrocarpa Ruiz & Pav.[3]

Morfologia

Pokrój
Drzewo o pojedynczej kłodzinie[6].
Liście
Parzystopierzaste, włókniste u nasady[6].
Kwiaty
Promieniste, rozdzielnopłciowe, zebrane w wiechy, rozwijają się w kątach pędów. Kwiaty męskie mają 3 wolne płatki oraz 3 inne, nieco zrośnięte, z licznymi wolnymi pręcikami. Kwiaty żeńskie mają 3 małe działki kielicha i 4–10 wolnych płatków, zalążnia jest górna, jednokomorowa, zawierająca 4–10 zrośniętych owocolistków[6].

Systematyka

Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)
Należy do rodziny arekowatych (Arecaceae), rzędu arekowce (Arecales), kladu jednoliścienne (monocots) w obrębie kladu okrytonasiennych[2].
Lista gatunków[4]
  • Phytelephas aequatorialis Spruce
  • Phytelephas macrocarpa Ruiz & Pav.
  • Phytelephas olsonii R.W. Brown
  • Phytelephas schottii H.Wendl.
  • Phytelephas seemannii O.F.Cook
  • Phytelephas tenuicaulis (Barfod) A.J.Hend.
  • Phytelephas tumacana O.F.Cook

Zastosowanie

Nasiona gatunku P. macrocarpa są dość duże (4 cm długości[7]), twarde, zbudowane z prawie czystej celulozy o barwie i strukturze zbliżonej do kości słoniowej dzięki czemu wykorzystywane są jako surowiec imitujący kość słoniową[8].

Przypisy

  1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20]  (ang.).
  2. a b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-05-06]  (ang.).
  3. a b c d Phytelephas. Index Nominum Genericorum (ING). [dostęp 2017-05-06]. (ang.).
  4. a b Phytelephas. The Plant List. [dostęp 2017-05-06]. (ang.).
  5. D. J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants (Second Edition). Cambridge University Press, 1997, s. 554. ISBN 978-0-521-41421-0. (ang.).
  6. a b c Phytelephas. Plantes & botanique. [dostęp 2017-05-06]. (fr.).
  7. ZbigniewZ. Podbielkowski ZbigniewZ., Słownik roślin użytkowych, Warszawa: PWRiL, 1989, ISBN 83-09-00256-4, OCLC 69595653 .
  8. Sobczak N., Sobczak T., 1998: Wielka encyklopedia kamieni szlachetnych i ozdobnych. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa (strony: 218-219).
Kontrola autorytatywna (takson):
  • J9U: 987007546010005171
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: plant/Phytelephas, plant/tagua-palm
  • SNL: elfenbenspalme
Identyfikatory zewnętrzne:
  • EoL: 35128
  • GBIF: 2736285
  • identyfikator iNaturalist: 180118
  • IPNI: 31434-1
  • ITIS: 500817
  • NCBI: 115505
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:31434-1
  • identyfikator Tropicos: 40008341
  • USDA PLANTS: PHYTE