Samuel Gompers

Samuel Gompers
Ilustracja
Samuel Gompers między rokiem 1905 a 1924
Data i miejsce urodzenia

27 stycznia 1850
Londyn

Data i miejsce śmierci

13 grudnia 1924
San Antonio

Zawód, zajęcie

działacz związkowy

podpis
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Samuel L. Gompers (ur. 27 stycznia 1850 w Londynie, zm. 13 grudnia 1924 w San Antonio[1]) – amerykański działacz związkowy, przywódca umiarkowanego skrzydła ruchu zawodowego Stanów Zjednoczonych, który zabiegał o polepszenie warunków bytu i pracy, od 1886 do 1895 oraz od 1896 do śmierci przewodniczący Amerykańskiej Federacji Pracy (AFL), w 1919 przewodniczący Komisji Międzynarodowej ds. Ustawodawstwa Pracy w trakcie konferencji pokojowej w Paryżu (dzięki niej powstała Międzynarodowa Organizacja Pracy).

Urodził się w holendersko-żydowskiej rodzinie, która zamieszkała w Nowym Jorku wtedy, gdy był jeszcze dzieckiem. W 1862 rozpoczął pracę przy produkcji cygar w Nowym Jorku na Dolnym Manhattanie. Od 1863 działał w Związku Zawodowym Wytwórców Cygar. W 1874 został jego przewodniczącym. W 1884 przystąpił do organizowania silnego, zdecentralizowanego ruchu związkowego, zajmującym się sprawami ekonomicznymi kosztem interesów politycznych. W 1886 był faktycznym założycielem Amerykańskiej Federacji Pracy (AFL), która na przełomie XIX i XX wieku jako główna organizacja robotników USA zajęła miejsce starszej i scentralizowanej organizacji Rycerzy Pracy powstałej w 1869. Od założenia AFL do swej śmierci pozostawał jej prezydentem z wyjątkiem przerwy w latach 1895-1896. Pod jego przywództwem ruch koncentrował się przeważnie na regulacjach godzin pracy i zarobków, mimo że AFL zawsze bardziej popierała lepsze wykształcenie, zakaz pracy dzieci i odpowiedniejsze warunki pracy w kopalniach i fabrykach. Samuel Gompers dążył do zatrudniania etatowych działaczy wyróżniających się zdolnościami negocjacyjnymi zamiast „werbowania” przeciętnych agitatorów. W sposób ostrożny przewodził amerykańskiej organizacji związkowej, odcinając się od rewolucyjnych haseł Eugene’a Victora Debsa i innych radykałów. Zachęcał robotników do udzielania poparcia postępowym demokratom, jak Woodrow Wilson (prezydent USA w latach 1913-1921) zamiast socjalistycznych doktrynerów[2], (doktryna nietworzenia własnej partii robotniczej).

Przypisy

  1. Samuel Gompers, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2018-03-07]  (ang.).
  2. Alan Palmer, Kto jest kim w polityce. Świat od roku 1860, Wydawnictwo Magnum, Warszawa, 1998, przeł. Wiesław Horabik, Tadeusz Szafrański, s. 158

Bibliografia

  • F. L. Grubbs, The Struggle foir Labor Loyalty, 1917-1920, Durham (N.C.), 1963
  • Alan Palmer, Kto jest kim w polityce. Świat od roku 1860, Wydawnictwo Magnum, Warszawa, 1998, przeł. Wiesław Horabik, Tadeusz Szafrański, s. 158
  • G. E. Stern, Gompers, Englewood Cliffs, Nowy Jork, 1971
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000081299155
  • VIAF: 51724750
  • LCCN: n50034482
  • GND: 118718088
  • NDL: 00441239
  • BnF: 121348681
  • SUDOC: 032714432
  • NLA: 35132849
  • NKC: skuk0000484
  • NTA: 06868231X
  • CiNii: DA03598150
  • Open Library: OL159255A
  • PLWABN: 9810649593205606
  • NUKAT: n2013176736
  • J9U: 987007261960905171
  • WorldCat: lccn-n50034482
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3906611
  • Britannica: biography/Samuel-Gompers
  • Universalis: samuel-gompers
  • БРЭ: 2369162
  • NE.se: samuel-gompers
  • SNL: Samuel_Gompers
  • DSDE: Samuel_Gompers
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 22629