Sanatorium „Patria” w Krynicy-Zdroju

Sanatorium „Patria”
w Krynicy-Zdroju
Symbol zabytku nr rej. A-1353/M z 17.09.2013[1]
Ilustracja
Sanatorium „Patria” w Krynicy-Zdroju
Państwo

 Polska

Miejscowość

Krynica-Zdrój

Adres

ul. Pułaskiego 35, 33-380 Krynica-Zdrój

Typ budynku

sanatorium

Styl architektoniczny

modernistyczny

Architekt

Bohdan Pniewski

Inwestor

Jan Kiepura

Rozpoczęcie budowy

1932

Ukończenie budowy

1934

Pierwszy właściciel

Jan Kiepura

Obecny właściciel

Uzdrowisko Krynica-Żegiestów S.A.

Położenie na mapie Krynicy-Zdroju
Mapa konturowa Krynicy-Zdroju, po prawej znajduje się punkt z opisem „Sanatorium „Patria”w Krynicy-Zdroju”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Sanatorium „Patria”w Krynicy-Zdroju”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Sanatorium „Patria”w Krynicy-Zdroju”
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego
Mapa konturowa powiatu nowosądeckiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Sanatorium „Patria”w Krynicy-Zdroju”
Położenie na mapie gminy Krynica-Zdrój
Mapa konturowa gminy Krynica-Zdrój, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Sanatorium „Patria”w Krynicy-Zdroju”
Ziemia49°25′17,105″N 20°57′58,097″E/49,421418 20,966138
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Sanatorium „Patria” w Krynicy-Zdroju – modernistyczny budynek sanatorium (pensjonatu) w Krynicy-Zdroju, położony przy ul. Pułaskiego. Wybudowany w latach 1932–1934 przez Jana Kiepurę, polskiego tenora i aktora. Nazwa obiektu po łacinie znaczy ojczyzna.

Historia

Pensjonat Jana Kiepury powstał według projektu Bohdana Pniewskiego. Kierownikiem budowy był inż. Zygmunt Protassewicz. Podczas II wojny światowej Niemcy przeznaczyli budynek, według różnych źródeł, na sanatorium dla oficerów lub na siedzibę Hitlerjugend. Po wojnie, w 1949, obiekt został przejęty przez państwo i od tego czasu nieprzerwanie pełni funkcję sanatorium. W 1965 za znacjonalizowany obiekt przyznano Janowi Kiepurze odszkodowanie[2]. 17 września 2013 „Patria” została wpisana do rejestru zabytków[1]. Wchodzi w skład Uzdrowiska Krynica-Żegiestów S.A.[3]

Opis budynku

Budynek ma cztery kondygnacje (parterowa, wysoka kondygnacja ma dodatkowo antresolę). Wzdłuż każdej z nich, na całej długości budynku, ciągną się balkony – na parterze taras. Od pierwszego do trzeciego piętra biegną cienkie żelbetonowe filary, które nadają budynkowi rytm[2]. Nad wejściem głównym, które stanowią drzwi obrotowe, znajduje dominanta w postaci nadbudówki na dachu, z wyjściem na taras. Na niej neon z napisem PATRIA. Budynek wewnątrz wykończony marmurami i alabastrami, które dostarczyła firma L.Tyrowicz ze Lwowa[4]. W wyposażeniu liczne elementy zdobnicze z chromowanej stali. Na parterze znajduje się przeszklona od strony ulicy restauracja.

Przy wejściu, wewnątrz budynku, znajduje się prostokątna tablica pamiątkowa z czarnego kamienia, z inskrypcją, pokrytą srebrną farbą:

PROJEKT BUDYNKU WYKONAŁ: / JNŻ-ARCH BOHDAN PNIEWSKI / BUDOWĄ KIEROWAŁ: / JNŻ ZYGMUNT PROTASSEWICZ / MARMURY i ALABASTRY DOSTARCZYŁA F-MA L. TYROWICZ LWÓW.

Galeria

  • Front budynku
    Front budynku
  • Wejście do budynku i wykusz boczny
    Wejście do budynku i wykusz boczny
  • Balkony
  • Taras na wysokości pierwszego piętra
    Taras na wysokości pierwszego piętra
  • Tablica pamiątkowa przy wejściu do budynku z nazwiskiem projektanta oraz kierownika budowy
    Tablica pamiątkowa przy wejściu do budynku z nazwiskiem projektanta oraz kierownika budowy
  • Restauracja (widok z holu)
    Restauracja (widok z holu)
  • Zegar na marmurowej okładzinie ściany
    Zegar na marmurowej okładzinie ściany
  • Antresola
  • Restauracja (widok z antresoli)
    Restauracja (widok z antresoli)
  • Wyłącznik elektryczny
    Wyłącznik elektryczny
  • Wejście do budynku i holu
    Wejście do budynku i holu
  • Marmurowe schody
  • Model sanatorium „Patria” w Ogrodzie Żywiołów w Parku Zdrojowym
    Model sanatorium „Patria” w Ogrodzie Żywiołów w Parku Zdrojowym

Przypisy

  1. ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 109 [dostęp 2017-01-13] .
  2. ↑ a b Helena Postawka: Sanatorium „Patria” w Krynicy-Zdroju. Małopolski Instytut Kultury, maj 2011. [dostęp 2017-01-13]. (pol.).
  3. ↑ Patria. Uzdrowisko Krynica-Żegiestów S.A.. [dostęp 2017-01-13]. (pol.).
  4. ↑ Informacja na tablicy pamiątkowej wewnątrz budynku.

Bibliografia

  • Helena Postawka: Sanatorium „Patria” w Krynicy-Zdroju. Małopolski Instytut Kultury, maj 2011. [dostęp 2017-01-13]. (pol.).
  • Krynica-Zdrój, ul. Pułaskiego Kazimierza 35, Sanatorium „Patria”. fotopolska.eu. [dostęp 2017-01-13]. (pol.).