Sanktuarium Nostra Signora del Monte w Genui

Sanktuarium Nostra Signora del Monte w Genui

Santuario di Nostra Signora del Monte

sanktuarium
Widok sanktuarium z dzielnicy Castelletto
Państwo	Włochy
Miejscowość	Genua
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	Kościół łaciński
	Archidiecezja Genui
bazylika mniejsza • nadający tytuł	od 12 kwietnia 1946 papież Pius XII
Wezwanie	Nostra Signora del Monte
Historia Data rozpoczęcia budowy XII w. Data zakończenia budowy XVII w. Aktualne przeznaczenie czynne sanktuarium
Dane świątyni Styl barokowy Liczba naw 3 Dzwonnica • typ dzwonnicy kampanila
Położenie na mapie Genui Sanktuarium Nostra Signora del Monte w Genui
Położenie na mapie Włoch Sanktuarium Nostra Signora del Monte w Genui
Położenie na mapie Ligurii Sanktuarium Nostra Signora del Monte w Genui
44°24′46,16″N 8°57′48,87″E/44,412822 8,963575
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Sanktuarium Nostra Signora del Monte znane też jako sanktuarium Madonna del Monte (pol. sanktuarium Matki Bożej z Góry) – rzymskokatolicki kompleks kościelno-klasztorny w Genui w dzielnicy San Fruttuoso. Jest jednym z najstarszych sanktuariów maryjnych w mieście, jego historia sięga XII wieku. Należy do zakonu franciszkanów.

Obecny kościół jest efektem XVII-wiecznej przebudowy w stylu barokowym.

Od 1946 roku nosi tytuł bazyliki mniejszej.

Położenie

Sanktuarium Matki Bożej z Góry położone jest na wzgórzu, które góruje nad wschodnią częścią miasta i doliną rzeki Bisagno. Do sanktuarium prowadzi droga, Salita Nuova, zbudowana w latach 1748–1756. Przed kościołem znajduje się niewielki plac, wyłożony białymi i czarnymi kamykami, tworzącymi w centrum herb miasta Genua. Na wschód od kościoła rozciąga się las złożony z dębów i roślin śródziemnomorskich, podarowanych klasztorowi w 1444 roku przez dożę Raffaele Adorno. Integralną częścią sanktuarium jest 15 kaplic drogi krzyżowej, rozmieszczonych wzdłuż prowadzącej do niego drogi^[1].

Historia

Okres przedfranciszkański

Kościół jest miejscem wielowiekowego kultu maryjnego. Według zachowanych przekazów z 958 roku istniała tu kaplica poświęcona Matce Bożej, zaś dokumenty z 1183 roku świadczą o budowie nowego kościoła obok starej kaplicy, której pozostałości odkryto w 1970 roku, podczas restauracji świątyni^[2]. W 1387 roku kościół powierzono kongregacji kanoników regularnych gałęzi Santa Croce di Mortara^[1].

Okres franciszkański

W XV wieku kościół, będący wówczas w ruinie, został przyznany Franciszkanom Obserwantom, którzy poszukiwali dla siebie siedziby poza miastem, wśród zieleni. W 1444 roku, dzięki wstawiennictwu doży Raffaele Adorno u papieża Eugeniusza IV, zakonnicy uzyskali wszystkie prawa do swej nieruchomości. Doża sfinansował zarówno odbudowę i rozbudowę kościoła, jak i wzniesienie klasztoru, przyznanego zakonowi 13 września tego samego roku. W XV–XVI wieku kościół zmienił tymczasowo wezwanie i został poświęcony Zwiastowaniu Najświętszej Maryi Panny, kultowi typowo franciszkańskiemu, ale na początku XVI stulecia powrócił do poprzedniej dedykacji Matki Bożej z Góry (Madonna del Monte), która obowiązuje do dzisiaj. W drugiej połowie XV oraz w XVI wieku dokonano przebudowy kościoła, w efekcie której pojawiły się kaplice w nawach bocznych, wykupione przez szlacheckie rody Genui z przeznaczeniem na pochówek. W XVII wieku wybudowano prezbiterium i kryptę dla przechowywania świętych obrazów. W tym samym stuleciu przebudowano kościół w stylu barokowym. W okresie późniejszym wybudowano dzwonnicę i kaplice drogi krzyżowej, sfinansowane przez rodzinę Saluzzo. W połowie XVIII wieku, dzięki rodzinie Saluzzo i innym darczyńcom, zbudowano sieć dróg łączących kaplice drogi krzyżowej z Sanktuarium^[2].

12 kwietnia 1946 roku papież Pius XII nadał kościołowi tytuł bazyliki mniejszej^[3].

Architektura

Korpus nawowy

Kościół został zbudowany na planie krzyża łacińskiego jako założenie trzynawowe z kaplicami bocznymi, będącymi miejscem pochówku osób ze szlacheckich rodów Genui^[2]. W jego wnętrzu znajdują się cenne XVI- i XVII-wieczne obrazy malarzy szkoły genueńskiej, pędzla takich twórców jak Domenico Fiasella (Ekstaza św. Franciszka, Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, Święta Rodzina i Św. Anna), Lazzaro Calvi (Święty Jan nauczający tłumy), Orazio De Ferrari (Ostatnia Wieczerza), Giovanni Battista Carlone (Boże Narodzenie) i Giovanni Battista Casoni^[1][2]. Na szczególną uwagę zasługuje, znajdujący się w trzeciej kaplicy po lewej stronie, poliptyk Zwiastowanie, przypisywany mistrzowi Annunziata del Monte. W trzeciej kaplicy po prawej stronie znajdują się dwa drewniane posągi dłuta Antona Marii Maragliano. Na ścianach kościoła umieszczono epitafia nagrobne członków rodów genueńskich^[2].

Prezbiterium

Prezbiterium i chór zakonny, zbudowane ponad kryptą, zostały zbudowane i wyposażone w latach 1628–1634 dzięki finansowemu wsparciu Giacoma Saluzzo, którego popiersie, wraz z popiersiami jego braci umieszczono na bocznej ścianie. Do prezbiterium, położonego powyżej poziomu nawy, prowadzą boczne schody^[2].

Ołtarz główny

Ołtarz główny został zbudowany z polichromowanego marmuru. Stojące na nim tabernakulum ma formę niewielkiej świątyni zwieńczonej krucyfiksem, którego autorstwo przypisywane jest jednemu z rzeźbiarzy z rodu Orsolino. Dziełem Orsolino są też przypuszczalnie posągi św. Franciszka i św. Rocha, umieszczone nad drzwiami bocznymi prowadzącymi do chóru zakonnego. Stojące w nim stalle zbudowano z rzeźbionego drewna orzechowego. Na tylnej ścianie prezbiterium wisi wielkowymiarowe płótno Domenica Fiaselli Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, datowane na 1632 rok, natomiast na lewej ścianie bocznej widnieją obrazy Bernardina Fasolo i Giovanniego Battisty Casoniego^[2].

Krypta

Do krypty prowadzą z nawy szerokie schody. Na jej sklepieniu widnieje fresk, namalowany przez Andreę Ansaldo, przedstawiający sceny z życia Najświętszej Maryi Panny. Ołtarz z polichromowanego marmuru oraz otaczająca go balustrada (również marmurowa) są dziełem XVIII-wiecznych rzeźbiarzy neapolitańskich, zaś figura Madonny – prawdopodobnie dziełem Francesca di Valdambrino (XIV/XV w.)^[2].

Zakrystia

W zakrystii znajduje się zbiór obrazów pędzla takich artystów jak: Bernardo Strozzi, Andrea Semino i Domenico Fiasella^[2].

Klasztor

Klasztor jest budynkiem dwupiętrowym. W XV-wiecznym refektarzu znajduje się murowana ambona, ozdobiona figurami świętych franciszkańskich oraz rzeźbą Madonna z Dzieciątkiem. Na tylnej ścianie wisi obraz Ostatnia wieczerza Orazia De Ferrari (1641). W klasztorze znajduje się współczesna kaplica, dedykowana Pieśni słonecznej, służąca do celebracji świąt i do modlitw zakonnych. Na ścianach znajdującej się przed nią sali umieszczono obrazy przedstawiające najważniejsze wydarzenia z dziejów Sanktuarium^[2].

Amaro Santa Maria al Monte

Od sanktuarium pochodzi nazwa napoju alkoholowego typu amaro, Amaro Santa Maria al Monte, złożonego z ekstraktu z 36 ziół, produkowanego w Genui od stuleci według średniowiecznej receptury franciszkańskiej^[4].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Nostra Signora del Monte na stronie Archidiecezji Genui (wł.)