Scynk olbrzymi
| Tiliqua scincoides[1] | |||
| (White, 1790) | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | strunowce | ||
| Podtyp | kręgowce | ||
| Gromada | gady | ||
| Rząd | |||
| Rodzina | scynkowate | ||
| Podrodzina | Egerniinae | ||
| Rodzaj | Tiliqua | ||
| Gatunek | scynk olbrzymi | ||
| Synonimy | |||
| | |||
| Podgatunki[2] | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 najmniejszej troski | |||
| |||
| |||
Scynk olbrzymi, tilikwa scynkowa (Tiliqua scincoides) – gatunek gada z rodziny scynkowatych (Scincidae).
Morfologia
Ubarwienie zmienne, zależne od środowiska w jakim żyją dane osobniki. Oliwkowożółta skóra pokryta nieregularnymi oliwkowobrązowymi poprzecznymi pręgami. Podbrzusze jaśniejsze. Ogon krótki i gruby. Głowa stosunkowo duża, szczęki silne, szeroko rozwierające się. Język duży od jasno- do ciemnoniebieskiego. Otwory uszne widoczne. Kończyny krótkie[4]. Długość ciała do 60 cm[5]. Przeciętna masa to około 493 g[4].
Zasięg występowania
Australia oraz Wyspy Tanimbar należące do Indonezji[3][2].
Ekologia i zachowanie
- Biotop
- Obszary półpustynne, lasy mieszane i obszary zakrzewione[4].
- Behawior
- W razie zagrożenia otwierają szeroko pyski i wysuwają swój jasnoniebieski język, dodatkowo głośno syczą oraz nadymają ciało. Z powodu nieprzystosowanych kończyn nie kopią nor, a jako kryjówki służą im korytarze wykopane przez inne zwierzęta lub skalne szczeliny. Są aktywne, gdy ich ciała utrzymują temperaturę 30–35 °C. Kiedy temperatury są niższe, pozostają w schronieniach[6].
- Pokarm
- Są wszystkożerne, a ich dieta składa się głównie z bezkręgowców (ślimaki i owady), małych kręgowców, kwiatów i owoców. W niewoli najlepszym pokarmem dla tego gatunku jest wysokiej jakości psia karma. Zjada także mniszka i warzywa, np. sałatę, rzepę[4].
- Rozmnażanie
- Przez większą część roku żyją samotnie. Dopiero w okresie godowym samice przyciągają samców. Samce w tym czasie walczą ze sobą[6]. Podczas kopulacji samiec przytrzymuje głowę albo grzbiet samicy zębami, co może pozostawić ślady na jej skórze. Ciąża trwa w przybliżeniu 100 dni. Scynki olbrzymie są żyworodne. Embriony pozbawione osłonek jajowych rozwijają się w prymitywnym łożysku w kieszonkach ścianek jajowodów, które są silnie ukrwione. Pozwala to dostarczać zarodkowi substancje odżywcze oraz umożliwia wymianę tlenu i dwutlenku węgla. Przeciętnie samica rodzi pomiędzy 10 a 20 młodych, z których każde mierzy 130–140 mm (całkowita długość) i waży między 10 a 20 g. Po urodzeniu zjadają pozostałości swoich łożysk[6]. Kilka dni później przechodzą pierwsze linienie i rozpraszają się. Dorosłość osiągają po 3 latach. W niewoli mogą dożyć 25 lat i więcej[4].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Tiliqua scincoides, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e f g h P.P. Uetz P.P., J.J. Hallermann J.J., Tiliqua scincoides, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2024-01-02] (ang.).
- ↑ a b Tiliqua scincoides, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c d e Don Abbey, James Harding: Tiliqua scincoides Common Bluetongue, Eastern Bluetongue, Northern Bluetongue, Eastern Blue-Tongued Lizard. Animal Diversity Web, 17 lutego 2000. [dostęp 2015-04-05].
- ↑ Eastern Bluetongue. Australia Reptile Park. [dostęp 2015-04-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (27 marca 2015)].
- ↑ a b c Eastern Blue-tongue Lizard. Australian Museum. [dostęp 2015-04-11].
