Scypion Afrykański Młodszy

Scypion Emilian
Publius Cornelius Scipio Aemilianus
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

185 p.n.e.
starożytny Rzym

Data śmierci

129 p.n.e.

Konsul rzymski
Okres

od 147 p.n.e.
do 146 p.n.e.

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Publiusz Korneliusz Scypion Emilian Afrykański Młodszy, Publius Cornelius Scipio Aemilianus Africanus Minor (ur. 185 p.n.e., zm. 129 p.n.e.) – rzymski wódz z okresu III wojny punickiej.

Był drugim synem Lucjusza Emiliusza Paulusa, który był zwycięskim wodzem spod Pydny (168 p.n.e.), i jego pierwszej żony Papirii. Został adoptowany przez Publiusza Korneliusza Scypiona, syna Scypiona Afrykańskiego Starszego. Już jako siedemnastolatek walczył u boku swojego ojca w bitwie pod Pydną. Potem w roku 151 p.n.e. jako trybun wojskowy walczył w Hiszpanii. Po wypowiedzeniu wojny przez Rzym walczył w Afryce z Kartagińczykami. Zasłużył się tam jako konsul w 147 roku p.n.e. Zdobyciem i zburzeniem Kartaginy w 146 p.n.e. zakończył trzecią wojnę punicką, zyskał agnomen Africanus. Po powrocie do Rzymu celebrował swój triumf[1][2].

Potem kontynuował karierę publiczną stając się w roku 142 p.n.e. cenzorem, a w 134 p.n.e. konsulem i dowódcą w Hiszpanii. W roku 133 p.n.e. udał się do Hiszpanii, gdzie po długotrwałym oblężeniu zdobył Numancję zyskując następny agnomen Numantinus[3][4].

Scypion Afrykański Młodszy był miłośnikiem i mecenasem kultury i filozofii greckiej. Przyjaźnił się z Terencjuszem, w jego otoczeniu przebywali poeta Lucyliusz, historyk Polibiusz i filozof Panajtios. Wraz z innymi wybitnymi postaciami Rzymu stworzył krąg Scypiona[5][6].

Około 140 p.n.e. udał się do Egiptu, aby zapoznać się na miejscu z sytuacją i sporem jaki powstał po śmierci Ptolemeusza VI[7].

W roku 129 p.n.e. stracił poparcie, ponieważ sprzeciwił się reformom rolnym Tyberiusza Grakchusa[8].

Zmarł nagle, a jego śmierć pozostała niewyjaśniona, przypuszcza się, że został zamordowany przez zwolenników Grakchów[8]. Jego żoną była Sempronia, siostra Tyberiusza i Gajusza Grakchów.

Przypisy

  1. Cary i Scullard 1992 ↓, s. 287–288.
  2. Jaczynowska 1986 ↓, s. 108.
  3. Appian z Aleksandrii, Wojny hiszpańskie 98.426.
  4. Jaczynowska 1986 ↓, s. 110.
  5. Cary i Scullard 1992 ↓, s. 381, 383, 387.
  6. Jaczynowska 1986 ↓, s. 124, 128.
  7. Cary i Scullard 1992 ↓, s. 328.
  8. a b Cary i Scullard 1992 ↓, s. 400.

Bibliografia

  • Max Cary, Howard Hayes Scullard: Dzieje Rzymu: Od najdawniejszych czasów do Konstantyna. Tłumaczenie Jerzy Schwakopf. T. 1. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1992. ISBN 83-06-01859-1.
  • Maria Jaczynowska: Historia starożytnego Rzymu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1986. ISBN 83-010-0268-9.
  • Bernard Nowaczyk: Kartagina 149–146 p.n.e.. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2008, s. 275. ISBN 978-83-11-11270-4.
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000081128946
  • VIAF: 34348174, 298008184, 642144647711572637678, 307169988, 4481167807263718130000, 8199167807397918130000, 9342167807450818130008
  • ULAN: 500354934
  • LCCN: nr95027382
  • GND: 118612344
  • SUDOC: 078523222
  • NKC: jn20011211043
  • BNE: XX1539115
  • NTA: 070081794
  • CiNii: DA1398767X
  • PLWABN: 9810637427605606
  • NUKAT: n2007288899
  • J9U: 987007290261205171
  • CANTIC: a10823128
  • LNB: 000224448
  • ΕΒΕ: 151649
  • LIH: LNB:V*128294;=BM
  • WorldCat: lccn-nr95027382
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3973407
  • Britannica: biography/Scipio-Africanus-the-Younger
  • Treccani: scipione-emiliano-publio-cornelio
  • БРЭ: 4176389
  • NE.se: scipio-aemilianus
  • SNL: Scipio_den_yngre
  • Catalana: 0024563
  • DSDE: Scipio_Aemilianus, Scipio_den_yngre
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 55068