Sebastes

Sebastes[1]
Cuvier, 1829
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – Sebastes nebulosus
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Rząd

skorpenokształtne

Rodzina

Sebastidae

Rodzaj

Sebastes

Typ nomenklatoryczny

Perca norvegica Ascanius, 1772

Synonimy
  • Acutomentum Eigenmann & Beeson, 1893
  • Allosebastes Hubbs, 1951
  • Auctospina Eigenmann & Beeson, 1893
  • Emmelas Jordan & Evermann, 1898
  • Eosebastes Jordan & Evermann, 1896
  • Eusebastes Sauvage, 1878
  • Hatumeus Matsubara, 1943
  • Hispaniscus Jordan & Evermann, 1896
  • Mebarus Matsubara, 1943
  • Murasoius Matsubara, 1943
  • Neohispaniscus Matsubara, 1943
  • Primospina Eigenmann & Beeson, 1893
  • Pteropodus Eigenmann & Beeson, 1893
  • Rosicola Jordan & Evermann, 1896
  • Sebastichthys Gill, 1862
  • Sebastocarus Jordan & Evermann, 1927
  • Sebastocles Jordan & Hubbs, 1925
  • Sebastodes Gill, 1881
  • Sebastomus Gill, 1864
  • Sebastopyr Jordan & Evermann, 1927
  • Sebastosomus Gill, 1864
  • Takenokius Matsubara, 1943
  • Zalopyr Jordan & Evermann, 1898
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Sebastes – rodzaj morskich ryb zaliczanych do skorpenokształtnych z rodziny Sebastidae[2], czasami klasyfikowanej jako podrodzina Sebastinae w obrębie skorpenowatych (Scorpaenidae)[3]. Obejmuje około 110 gatunków. Niektóre z nich należą do najdłużej żyjących kręgowców na Ziemi. Wiele gatunków ma duże znaczenie gospodarcze.

Systematyka

Rodzaj Sebastes został ustalony przez Cuviera w 1829 dla Perca norvegica i prowizorycznie zaliczony do skorpenokształtnych. Jego pozycja w systematyce ryb nie jest pewna, ponieważ łączy wiele cech z okoniokształtnymi, a filogeneza skorpenokształtnych jest słabo poznana[4].

Występowanie

Większość ryb z tego rodzaju zasiedla chłodne wody północno-wschodniego Pacyfiku[3][5] (ponad 65 gatunków), część występuje w północno-zachodnim Pacyfiku (27 gatunków), 7 w Zatoce Kalifornijskiej, 4 gatunki rozsiedliły się poprzez Arktykę[5] do północnego Oceanu Atlantyckiego, a 2 znane są z półkuli południowej[6].

Są to zarówno ryby głębokowodne (do 3000 m p.p.m.) oraz przebywające w wodach przybrzeżnych[5].

Charakterystyka

Budową ciała przypominają okoniokształtne, z którymi skorpenokształtne są blisko spokrewnione. Ciało krępe, dość wysokie, płetwa grzbietowa dwudzielna, z przednią częścią ciernistą. Trzy pierwsze promienie płetwy odbytowej tworzą ostre kolce. Na pokrywach skrzelowych obecne liczne zadziory[5]. Najmniejsze gatunki (Sebastes viviparus) osiągają ok. 35 cm, największe (Sebastes norvegicus) do około 1 m długości[5].

Są rybami długowiecznymi, Sebastes aleutianus może dożyć do 200 lat.

Żywią się skorupiakami i drobnymi rybami. Są jajożyworodne[3].

Zagrożenia

Ze względu na wysoko cenione mięso ryby z rodzaju Sebastes są poławiane w dużych ilościach gospodarczo i przez wędkarzy. Ponieważ rosną wolno i późno osiągają dojrzałość płciową populacja wielu gatunków drastycznie się zmniejsza.

Klasyfikacja

Gatunki zaliczane do tego rodzaju[2]:

  • Sebastes aleutianus – karmazyn ostrooki[7]
  • Sebastes alutus – karmazyn pacyficzny[8]
  • Sebastes atrovirens – karmazyn glonowy[8]
  • Sebastes auriculatus
  • Sebastes aurora – karmazyn aurora[7]
  • Sebastes babcocki – karmazyn czerwonopręgi[7]
  • Sebastes baramenuke
  • Sebastes borealis
  • Sebastes brevispinis – karmazyn szary[8]
  • Sebastes capensis – karmazyn kapski[8], karmazyn przylądkowy[7]
  • Sebastes carnatus
  • Sebastes caurinus – karmazyn miedziany[8]
  • Sebastes cheni
  • Sebastes chlorostictus
  • Sebastes chrysomelas
  • Sebastes ciliatus – karmazyn śniady[7]
  • Sebastes constellatus
  • Sebastes cortezi
  • Sebastes crameri – karmazyn czerwonoplamy[7]
  • Sebastes dallii
  • Sebastes diaconus
  • Sebastes diploproa – karmazyn wciętonosy[7]
  • Sebastes elongatus – karmazyn zielonoplamy[7]
  • Sebastes emphaeus
  • Sebastes ensifer
  • Sebastes entomelas – karmazyn żałobny[7]
  • Sebastes eos
  • Sebastes exsul
  • Sebastes fasciatus
  • Sebastes flammeus
  • Sebastes flavidus – karmazyn pozłotek[8], karmazyn żółtopłetwy[7]
  • Sebastes fuscescens
  • Sebastes gilli
  • Sebastes glaucus
  • Sebastes goodei – karmazyn koralowy[7]
  • Sebastes helvomaculatus – karmazyn białoplamy[7]
  • Sebastes hopkinsi
  • Sebastes hubbsi
  • Sebastes inermis
  • Sebastes iracundus
  • Sebastes itinus
  • Sebastes jordani – karmazyn smukły[7]
  • Sebastes joyneri
  • Sebastes kiyomatsui
  • Sebastes koreanus
  • Sebastes lentiginosus
  • Sebastes levis
  • Sebastes longispinis
  • Sebastes macdonaldi
  • Sebastes maliger
  • Sebastes matsubarai
  • Sebastes melanops – karmazyn czarny[8]
  • Sebastes melanosema
  • Sebastes melanostictus
  • Sebastes melanostomus
  • Sebastes mentella – mentela[9], makolec[10], karmazyn mentela[8]
  • Sebastes miniatus – karmazyn wermilon[8]
  • Sebastes minor
  • Sebastes moseri
  • Sebastes mystinus – karmazyn niebieski[8]
  • Sebastes nebulosus
  • Sebastes nigrocinctus
  • Sebastes nivosus
  • Sebastes norvegicus – karmazyn pospolity[9]
  • Sebastes notius
  • Sebastes nudus
  • Sebastes oblongus
  • Sebastes oculatus – karmazyn patagoński[8]
  • Sebastes ovalis
  • Sebastes owstoni
  • Sebastes pachycephalus
  • Sebastes paucispinis – karmazyn bezkolcy[8], bezkolec[8], karmazyn bokacio[7]
  • Sebastes peduncularis
  • Sebastes phillipsi
  • Sebastes pinniger – karmazyn żółtawy[8]
  • Sebastes polyspinis
  • Sebastes proriger – karmazyn czerwonopasy[7]
  • Sebastes rastrelliger – karmazyn trawiasty[8]
  • Sebastes reedi – karmazyn żółtogęby[7]
  • Sebastes rosaceus
  • Sebastes rosenblatti
  • Sebastes ruberrimus – karmazyn żółtooki[7]
  • Sebastes rubrivinctus
  • Sebastes rufinanus
  • Sebastes rufus
  • Sebastes saxicola
  • Sebastes schlegelii
  • Sebastes scythropus
  • Sebastes semicinctus
  • Sebastes serranoides
  • Sebastes serriceps
  • Sebastes simulator
  • Sebastes sinensis
  • Sebastes spinorbis
  • Sebastes steindachneri
  • Sebastes taczanowskii
  • Sebastes thompsoni
  • Sebastes trivittatus
  • Sebastes umbrosus
  • Sebastes variabilis
  • Sebastes variegatus – karmazyn arlekin[7]
  • Sebastes varispinis
  • Sebastes ventricosus
  • Sebastes viviparus – karmazynek[9]
  • Sebastes vulpes
  • Sebastes wakiyai
  • Sebastes wilsoni
  • Sebastes zacentrus – karmazyn twardokolcy[7]
  • Sebastes zonatus

Gatunkiem typowym jest Perca norvegica (=S. norvegicus)[2].

  • Sebastes aleutianus
    Sebastes aleutianus
  • Sebastes alutus
    Sebastes alutus
  • Sebastes atrovirens
    Sebastes atrovirens
  • Sebastes auriculatus
    Sebastes auriculatus
  • Sebastes babcocki
    Sebastes babcocki
  • Sebastes borealis
    Sebastes borealis
  • Sebastes carnatus
    Sebastes carnatus
  • Sebastes caurinus
    Sebastes caurinus
  • Sebastes chlorostictus
    Sebastes chlorostictus
  • Sebastes chrysomelas
    Sebastes chrysomelas
  • Sebastes constellatus
    Sebastes constellatus
  • Sebastes dallii
    Sebastes dallii
  • Sebastes diploproa
    Sebastes diploproa
  • Sebastes elongatus
    Sebastes elongatus
  • Sebastes ensifer
    Sebastes ensifer
  • Sebastes entomelas
    Sebastes entomelas
  • Sebastes fasciatus
  • Sebastes flavidus
    Sebastes flavidus
  • Sebastes goodei
    Sebastes goodei
  • Sebastes helvomaculatus
    Sebastes helvomaculatus
  • Sebastes hopkinsi
    Sebastes hopkinsi
  • Sebastes inermis
    Sebastes inermis
  • Sebastes levis
    Sebastes levis
  • Sebastes maliger
    Sebastes maliger
  • Sebastes matsubarai
    Sebastes matsubarai
  • Sebastes melanops
    Sebastes melanops
  • Sebastes mentella
    Sebastes mentella
  • Sebastes miniatus
    Sebastes miniatus
  • Sebastes mystinus
  • Sebastes nigrocinctus
    Sebastes nigrocinctus
  • Sebastes ovalis
    Sebastes ovalis
  • Sebastes pachycephalus
    Sebastes pachycephalus
  • Sebastes paucispinis
    Sebastes paucispinis
  • Sebastes pinniger
    Sebastes pinniger
  • Sebastes polyspinis
    Sebastes polyspinis
  • Sebastes rastrelliger
    Sebastes rastrelliger
  • Sebastes reedi
    Sebastes reedi
  • Sebastes rosaceus
    Sebastes rosaceus
  • Sebastes ruberrimus
    Sebastes ruberrimus
  • Sebastes rubrivinctus
    Sebastes rubrivinctus
  • Sebastes schlegelii
    Sebastes schlegelii
  • Sebastes semicinctus
    Sebastes semicinctus
  • Sebastes serranoides
    Sebastes serranoides
  • Sebastes serriceps
    Sebastes serriceps
  • Sebastes wilsoni
    Sebastes wilsoni
  • Sebastes zacentrus
    Sebastes zacentrus

Przypisy

  1. ↑ Sebastes, [w:] Integrated Taxonomic Information System  (ang.).
  2. ↑ a b c R. Fricke, W. N. Eschmeyer, R. van der Laan (eds): Catalog of Fishes: genera, species, references (electronic version). California Academy of Sciences. [dostęp 2018-12-01]. (ang.).
  3. ↑ a b c J. S. Nelson, T. C. Grande, M. V. H. Wilson: Fishes of the World. Wyd. 5. John Wiley & Sons, 2016. ISBN 978-1-118-34233-6. (ang.). 
  4. ↑ Arthur Kendall. An historical review of Sebastes taxonomy and systematics. „Marine Fisheries Review”. 62 (2), 2000. (ang.). 
  5. ↑ a b c d e Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.
  6. ↑ J.R. Hyde, R.D. Vetter. The origin, evolution, and diversification of rockfishes of the genus Sebastes (Cuvier). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 44 (2), s. 790–811, 2007. DOI: 10.1016/j.ympev.2006.12.026. (ang.). 
  7. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby - Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991.
  8. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982. ISBN 83-215-2103-7.
  9. ↑ a b c G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970.
  10. ↑ Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • EoL: 46568109
  • GBIF: 2333712
  • identyfikator iNaturalist: 47762
  • ITIS: 166705
  • NCBI: 34820
  • identyfikator taksonu Fossilworks: 35916