Skalnica zwodnicza

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

Saxifraganae

Rząd

skalnicowce

Rodzina

skalnicowate

Rodzaj

skalnica

Gatunek

Saxifraga rosacea

Podgatunek

skalnica zwodnicza

Nazwa systematyczna

Saxifraga rosacea subsp. sponhemica (C.C.Gmel.) D.A.Webb
Feddes Repert. Spec. Nov. Regni Veg. 68: 210 (1963)^[3]

Synonimy

Saxifraga cespitosa var. glabrata Čelak.
Saxifraga cespitosa var. sponhemica (C.C.Gmel.) Regel
Saxifraga cespitosa subsp. sponhemica (C.C.Gmel.) Bonnier & Layens
Saxifraga cespitosa subsp. sternbergii (Willd.) Schübl. & G.Martens
Saxifraga condensata C.C.Gmel.
Saxifraga confusa Lej.
Saxifraga decipiens var. quinquefida Engl.
Saxifraga decipiens subsp. sternbergii (Willd.) Kerguélen
Saxifraga groenlandica var. quinquefida (Haw.) P.Fourn.
Saxifraga quinquefida Haw.
Saxifraga rosacea subsp. sternbergii (Willd.) Kerguélen & Lambinon
Saxifraga sponhemica C.C.Gmel.
Saxifraga sternbergii Willd.^[3]

Multimedia w Wikimedia Commons

Skalnica zwodnicza (Saxifraga rosacea subsp. sponhemica) – podgatunek roślin z rodziny skalnicowatych (Saxifragaceae).

Rozmieszczenie geograficzne

Występuje w środkowej Europie, na Wyspach Brytyjskich, Wyspach Owczych i Islandii. W Polsce znana z dwóch stanowisk, położonych w Sudetach Środkowych. Jedno z nich – historyczne – znajdowało się w Górach Bardzkich, między Bardem a Ostrą Górą. Współcześnie istniejące stanowisko znajduje się w Górach Stołowych, na Rogowej Kopie^[4].

Morfologia

Łodyga: Wzniesiona, wysokości 10-15 cm.
Liście: Liście różyczkowe długości 8-25 mm, rombowo-klinowate, 3-5-łatkowe, łatki z ością. Liście łodygowe siedzące, mięsiste, owłosione, pokryte włoskami gruczołowatymi^[4].
Kwiaty: Białe, zebrane w 2-5-kwiatowy kwiatostan.

Biologia i ekologia

Bylina. Rośnie na ścianach skalnych, na podłożu zasadowym. Kwitnie w maju i czerwcu. Takson charakterystyczny klasy Asplenietea rupestria^[5].

Zagrożenia

Roślina bardzo rzadka. Informacje o stopniu zagrożenia na podstawie:

Polskiej czerwonej księgi roślin (2001) – takson w randze gatunku w kategorii zagrożony wyginięciem (EN)^[6]; 2014: krytycznie zagrożony (CR)^[7].
Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006) – gatunek wymierający, krytycznie zagrożony (kategoria zagrożenia E)^[8]; 2016: CR (krytycznie zagrożony)^[9].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).
↑ ^a ^b Saxifraga rosacea subsp. sponhemica (C.C.Gmel.) D.A.Webb, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-25] .
↑ ^a ^b Gołąb Z. 2001. Skalnica zwodnicza. s. 186-189. W: Polska Czerwona Księga Roślin, Kraków 2001. ISBN 83-85444-85-8.
↑ WładysławW. Matuszkiewicz WładysławW., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059 .
↑ K. Zarzycki, R. Kaźmierczakowa: Polska Czerwona Księga Roślin. Kraków: IB PAN, 2001. ISBN 83-85444-85-8.
↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kazimierz Zarzycki. Kraków: IB PAN, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.