Skleryt

Skleryt – stwardniała, zesklerotyzowana lub zwapniała część ciała niektórych zwierząt. Terminu tego w różnych grupach zwierząt używa się do określania różnych struktur, na przykład u stawonogów – ektodermalnych, a u szkarłupni – mezodermalnych.

Skleryty owadów

U owadów każdy typowy pierścień ciała składa się z czterech sklerytów:

  • brzusznego (sternit),
  • bocznego (pleura; są dwa skleryty boczne),
  • grzbietowego (tergit).

Skleryty szkarłupni

Znaczna część strzykw nie ma szkieletu zewnętrznego, występują jedynie znajdujące się wewnątrz ciała zwapniałe skleryty[1]. Stąd zapis kopalny tych zwierząt ogranicza się najczęściej tylko do izolowanych sklerytów; ich badaczką była Marthe Deflandre-Rigaud. Z dewonu Polski podano kilkadziesiąt gatunków sklerytów różnych grup szkarłupni[2].

Skleryty w paleontologii

Skleryty są często jedyną formą zapisu różnych nieznanych skądinąd grup kopalnych, szczególnie wśród faun kambryjskich (tzw. small shelly fossils(inne języki)). Całość zespołu sklerytów nazywa się sklerytomem (odpowiednik szkieletu)[3]. Całe sklerytomy znajduje się jedynie w bardzo rzadkich przypadkach; zwykle znajduje się izolowane skleryty.

Inne użycia terminu „skleryt”

U ryb sklerytami czasem określa się pierścienie na łuskach. Sklerytami nazywane są też spikule gąbek.

Przypisy

  1. ↑ Raymond C.R.C. Gutschick Raymond C.R.C., Sclerites, HolothurianSclerites, holothurian, Encyclopedia of Earth Science, Berlin, Heidelberg: Springer, 1979, s. 744–746, DOI: 10.1007/3-540-31078-9_125, ISBN 978-3-540-31078-5 [dostęp 2023-10-27]  (ang.).
  2. ↑ A.A. Boczarowski A.A., Isolated sclerites of Devonian non−pelmatozoan echinoderms., „Palaeontologia Polonica”, 59, 2001, s. 3–220 .
  3. ↑ StefanS. Bengtson StefanS., Taxonomy of Disarticulated Fossils, „Journal of Paleontology”, 59 (6), 1985, s. 1350–1358, ISSN 0022-3360, JSTOR: 1304949 [dostęp 2023-10-27] .

Bibliografia

  • Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
  • Józef Razowski: Słownik entomologiczny. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987. ISBN 83-01-07907-X.
Encyklopedia internetowa (klasa bytu anatomicznego):
  • Britannica: science/sclerite