Sosna Thunberga

Systematyka^[1]^[2]^[3]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

nagonasienne

Klasa

iglaste

Rząd

sosnowce

Rodzina

sosnowate

Rodzaj

sosna

Gatunek

sosna Thunberga

Nazwa systematyczna

Pinus thunbergii Parlatore
A. de Candolle, Prodr. 16(2): 388. 1868

Kategoria zagrożenia (CKGZ)^[4]

najmniejszej troski

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Sosna Thunberga (Pinus thunbergii Parlatore) – gatunek drzewa z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Sosna Thunberga występuje w stanie dzikim w północnej Azji, Japonii i Korei. Powszechnie sadzona w USA ze względu na odporność na zasolenie i smog. W Polsce rzadko spotykana, przeważnie w arboterach lub ogrodach botanicznych. Ze względu na duże zanieczyszczenia powietrza populacje rosnące blisko miast koreańskich zagrożone są wyginięciem.

Morfologia

Pokrój: Drzewo wiecznie zielone. Korona zaokrąglona lub nieregularnie stożkowata.
Pień: Osiąga 40 m wysokości. Obwód pnia do 3 m. Kora ciemnoszara i łuskowata, z podłużnymi pęknięciami.
Liście: Igły zebrane w pęczki po 2, długości do 15 cm, szerokości 0,7–1,2 mm, ostro zakończone, grube i sztywne, ciemnozielone. Igły pozostają na drzewie przez dwa, trzy lata.

Szyszki: Szyszki męskie są żółte, żeńskie początkowo fioletowo-czerwone. Szyszki żeńskie osiągają 6 cm długości i 4 cm średnicy, jasnobrązowe, rosną pojedynczo lub w grupach. Łuski nieliczne, po otwarciu odstające niemal pod kątem prostym. Nasiona od ciemnobrązowych po czarne, o długości 6 mm, z wyraźnym skrzydełkiem długości 12–16 mm.^[5]

Biologia i ekologia

Drzewo jednopienne.

Rośnie na łagodnych, niskich wzgórzach, razem z wieloma innymi drzewami, w tym wiązem, jesionem i jodłą. Jest dominującą sosną na obszarach od wybrzeży do wysokości 1000 m n.p.m. Preferuje wilgotny klimat umiarkowany. Średnie temperatury letnie wynoszą od 24° do 29 °C. Toleruje zasoloną wodę, dzięki czemu może rosnąć na nadbrzeżnych piaskach. Wytrzymuje krótkotrwałe susze.

Systematyka

Pozycja gatunku w obrębie rodzaju Pinus^[6]:

podrodzaj Pinus
- sekcja Pinus
  - podsekcja Pinus
    - gatunek P. thunbergii

Sosna Thunberga prawdopodobnie jest blisko spokrewniona z sosną czarną i Pinus hwangshanensis.

Zagrożenia

Roślina umieszczona przez międzynarodową organizację IUCN w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych w grupie gatunków niższego ryzyka (kategoria zagrożenia: LC)^[4].

Zastosowanie

Drzewo ozdobne – chętnie sadzona w ogrodach japońskich i przydomowych ogródkach. Wykorzystywana do formowania drzewek Bonsai.
Ze względu na odporność na zasolenie gleby często sadzona przy drogach na terenie USA.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
↑ M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
↑ ^a ^b A.A. Farjon A.A., Pinus thunbergii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2010-02-08] (ang.).
↑ Pinus thunbergii, [w:] Gymnosperm Database [online] [dostęp 2008-06-15] (ang.).
↑ Christopher J.Ch.J. Earle Christopher J.Ch.J., Pinus, [w:] Gymnosperm Database [online] [dostęp 2010-02-08] (ang.).