Stanisław Marszałek

Stanisław Marszałek
kapitan artylerii kapitan artylerii
Data i miejsce urodzenia

20 kwietnia 1899
Żywiec

Data i miejsce śmierci

między 7 a 9 kwietnia 1940
Katyń

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

2 pułk artylerii ciężkiej

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941) Srebrny Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy Jubileuszowy 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej
Odznaka Pamiątkowa 2 Pułku Artylerii Ciężkiej

Stanisław Wiktor[1] Marszałek (ur. 20 kwietnia 1899 w Żywcu, zm. między 7 a 9 kwietnia[2] 1940 w Katyniu) – kapitan artylerii Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Walecznych, ofiara zbrodni katyńskiej[3].

Życiorys

Był synem Józefa i Franciszki z Herców. Absolwent Szkoły Kadeckiej w Krakowie (1917). Uczestnik I wojny światowej i wojny 1918–1921. Służył jako oficer wywiadowczy w 1 pułku artylerii ciężkiej[4].

1 października 1924 będąc podporucznikiem 2 pułku artylerii ciężkiej został awansowany do stopnia porucznika artylerii ze starszeństwem z dniem 1 sierpnia 1924 i 1 lokatą[5]. Pełnił funkcję oficera prowiantowego[4]. 1 stycznia 1933 został awansowany do stopnia kapitana artylerii, ze starszeństwem z dniem awansu i 32 lokatą[6]. W marcu 1939 pełnił funkcję oficera administracyjno-materiałowego w 2 pułku artylerii ciężkiej[7].

Podczas kampanii wrześniowej dostał się do sowieckiej niewoli. Według stanu z kwietnia 1940 był jeńcem obozu kozielskiego. Między 7 a 9 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[2] – lista wywózkowa 014 poz. 81 nr akt 3317[8], z 4 kwietnia 1940[2]. Został zamordowany między 9 a 11 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[2]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, wpis w dzienniku ekshumacji z dnia 11.05.1943, nr 1664. Figuruje liście AM-211-1664 i Komisji Technicznej PCK: GARF-58-01664. Na obu listach podane jest tylko imię Stanisław. Przy szczątkach Marszałka znaleziono legitymację MSWojsk.z dobrym zdjęciem, legitymację odznaki 2 pac, różaniec[9][10]. Znajduje się na liście ofiar (pod nr 01648) opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 124, Nowym Kurierze Warszawskim nr 129 z 1943. Krewni do 2010 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie. W archiwum IPN znajduje się wspomnienie córki o Stanisławie Marszałku.

Życie prywatne

Żonaty z Elżbietą z Mazurków (ur. 1904), miał trójkę dzieci[11].

Ordery i odznaczenia

Upamiętnienie

  • Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień majora. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez Prezydenta RP na Uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976).
  • Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986).

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ W wojskowej ewidencji do 1924 figurował jako Stanisław II Marszałek
  2. ↑ a b c d УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 493.
  3. ↑ JędrzejJ. Tucholski JędrzejJ., Mord w Katyniu, 1991, s. 166 .
  4. ↑ a b Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 383 .
  5. ↑ „Dziennik Personalny” (R.5, nr 105), MSWojsk, 8 października 1924, s. 579 .
  6. ↑ „Dziennik Personalny” (R.14, nr 3), MSWojsk, 14 marca 1933, s. 48 .
  7. ↑ RybkaR. R. RybkaR., StepanS. K. StepanS., Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006, s. 749 .
  8. ↑ JędrzejJ. Tucholski JędrzejJ., Mord w Katyniu, 1991, s. 617 .
  9. ↑ Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 211.
  10. ↑ Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online] [dostęp 2019-03-12] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-07]  (pol.).
  11. ↑ Stanisław Marszałek, 1899–1940 [online], www.myheritage.pl [dostęp 2022-09-30] .
  12. ↑ Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk, 1924, s. 700 .
  13. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
  14. ↑ Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1932, s. 208 .
  15. ↑ „Dziennik Personalny” (R. 10, nr 12), MSWojsk, 6 sierpnia 1929, s. 243 .

Bibliografia

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych.
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa. Ministerstwo Spraw Wojskowych. 1928.
  • Rocznik Oficerski 1932. Warszawa. Ministerstwo Spraw Wojskowych. 1932.
  • Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.
  • Andrzej Leszek Szcześniak, Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk, Warszawa: Alfa, 1989 ISBN 83-7001-294-9
  • Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
  • Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
  • УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.