Steven Seagal

Steven Seagal

Steven Seagal
Imię i nazwisko	Steven Frederic Seagal
Data i miejsce urodzenia	10 kwietnia 1952[1] Lansing
Zawód	aktor, reżyser, scenarzysta, producent filmowy, muzyk, policjant, polityk
Współmałżonek	Miyako Fujitani (1975-1986) Adrienne La Russa (1984, unieważnione) Kelly LeBrock (1987-1996) Erdenetuya Seagal (2009-obecnie)
Lata aktywności	od 1982
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Steven Frederic Seagal /sᵻˈɡɑːl/ (ur. 10 kwietnia 1952^[1] w Lansing) – amerykański aktor kina akcji, reżyser, scenarzysta, producent filmowy, muzyk i policjant, który posiada również serbskie i rosyjskie obywatelstwo.

Życiorys

Wczesne lata

Jest synem Patricii (Irlandki) i nauczyciela matematyki stosowanej na Uniwersytecie w Berkeley, Stephana (jego rodzice byli rosyjskimi Żydami, którzy wyemigrowali do Stanów Zjednoczonych^[2]). Ukończył Buena High School w Wirginii.

Początki jego kariery nie są związane z filmem. W 1971 r. Seagal wyjechał do Japonii, gdzie pracował jako dziennikarz i nauczyciel języka angielskiego^[3] . Jednocześnie kształcił swoje umiejętności we wschodnich stylach walki i został nauczycielem aikido. W życiu prywatnym, tak samo jak i w walce, był bardzo żywiołową osobą. Uwiódł Miyako Fujitani, córkę swego nauczyciela aikido, a gdy okazało się, że dziewczyna jest w ciąży, poślubił ją. Po wyjeździe z Japonii przez pewien czas podróżował po świecie.

Kariera filmowa

W 1982 r. powrócił do Stanów Zjednoczonych i w Hollywood rozpoczął nauczanie karate^[4]. Uczył także aktorów w Hollywood, między innymi Seana Connery’ego. Jego uczeń Michael Ovitz, szef agencji aktorskiej, zaaranżował spotkanie z właścicielami wytwórni „Warner Bros”, na którym Steven Seagal zaprezentował swoje predyspozycje i w rezultacie otrzymał propozycję kontraktu^[5]. Rok później zadebiutował przed kamerami rolą w filmie Nico-Ponad Prawem (About the Law), w którym partnerowała mu Sharon Stone^[4]. Produkcja przyniosła aktorowi rozpoznawalność. W następnym filmie pt. Hard to Kill (Wygrać z śmiercią) zagrał z modelką Kelly Le Brock, swoją trzecią żoną. Choć kolejne role nie przyniosły mu uznania w oczach krytyków, szybko umocniły jego pozycję jako odtwórcy postaci „twardych facetów” i obok takich gwiazd kina akcji, jak Arnold Schwarzenegger, Jean-Claude Van Damme, Chuck Norris czy Sylwester Stallone, na stałe wszedł do światowej historii kina. W 1994 r. zadebiutował jako reżyser w filmie Na zabójczej ziemi, w którym zagrał także główną rolę. W późniejszym okresie został również producentem. Zrealizował m.in. film Liberator.

Działalność muzyczna

Seagal podjął także działalność muzyczną i gra na gitarze. Nagrał dwa albumy: Songs from the Crystal Cave (2005) i Mojo Priest (2006). W 2006 r., wraz ze swoim zespołem Thunderbox, występował w Ameryce i Europie. 10 sierpnia 2014 roku zagrał koncert dla prorosyjskich separatystów na Krymie^[6]. Współpracował z wieloma muzykami, takimi jak: James Burton, Vince Gill, Leon Russell, Taj Mahal, Richie Sambora i Delbert Maclinton. Jego utwory wykorzystane zostały w niektórych jego filmach.

Życie prywatne

Czterokrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną w latach 1975–1986 była Miyako Fujitani, z którą ma dwójkę dzieci: Kentaro Seagal (ur. 1976) i Ayako Fujitani (ur. 1979). W 1984 był krótko żonaty z Adrienne La Russa, małżeństwo anulowano. 5 września 1987 roku poślubił Kelly LeBrock, z którą ma trójkę dzieci – Annalizę (ur. 1987), Arissę (ur. 1993) i Dominicka (ur. 1990). Para rozwiodła się w 1996 roku. W 2009 roku zawarł związek małżeński z Erdenetuyą Batsukh, z którą ma jedno dziecko. Aktor ma także córkę Savannah (ur. 1996) z Arissą Wolf.

Ukończył akademię policyjną^[7]. Został zastępcą szeryfa w parafii Jefferson (odpowiednik hrabstwa) w Luizjanie^[8]. Interesuje się buddyzmem tybetańskim. Oprócz sztuk walki poznawał także medycynę naturalną, między innymi akupunkturę i ziołolecznictwo.

W 2016 roku otrzymał obywatelstwo serbskie i rosyjskie^[9]. Twierdzi publicznie, że jest "... Rosjaninem a Rosja to jego dom"^[10].

Utworzył firmę Zhara Fight z siedzibą w Rosji, która promować ma wydarzenia na żywo – walki MMA i boks. 30 maja 2018 odbyła się impreza inauguracyjna w Vegas City Hall^[11].

W 2018 roku Ministerstwo Spraw Zagranicznych Federacji Rosyjskiej powierzyło mu funkcję „specjalnego przedstawiciela do spraw stosunków humanitarnych pomiędzy Rosją a Stanami Zjednoczonymi”^[12], a w 2020 został członkiem rosyjskiej nowo utworzonej przez Zachara Prilepina partii „Sprawiedliwa Rosja – Za Prawdę”^[13]. Po inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 agencja RIA Nowosti opublikowała informację, że Seagal w rozmowie z dziennikarzami miał powiedzieć, że „nigdy nie zrezygnuje z rosyjskiego paszportu” i że „codziennie spotyka się z rusofobią”^[12].

Konflikty z aktorami i inne kontrowersje

W wywiadzie udzielonym dla Los Angeles Times w 1988 roku powiedział, że pracował dla CIA, ze względu na swą znajomość sztuk walki oraz umiejętności językowe. Stwierdził też, że w 1979 roku pomagał szachowi Iranu Mohammadowi Pahlawiemu oraz członkom jego rodziny w bezpiecznej ucieczce z kraju i ochraniał ich domy w Londynie i Paryżu. Przypisał też sobie, że ochraniał abp. Desmonda Tutu oraz egipskiego prezydenta Sadata^[14]. CIA nie potwierdziło, by przeprowadzało takie operacje. Podczas kręcenia filmu Nico w 1988 roku stwierdził, że niektóre fragmenty filmu są „bardzo autobiograficzne”^[3] .

Zna dalekowschodnie sztuki walki – aikido, judo, karate, kendo i kung-fu^{[potrzebny przypis]}. Aktor twierdził też, że aikido uczył go sam Morihei Ueshiba. Tymczasem Ueshiba zmarł, zanim Seagal przybył do Japonii^{[potrzebny przypis]}.

Seagal był krytykowany przez byłych kaskaderów, którzy mieli okazję pracować z nim w filmach. Kane Hodder, Stephen Quadros, oraz Gene LeBell zarzucali Seagalowi, że uderza ich intencjonalnie^[15][16]. W podobny sposób wypowiadali się o nim niektórzy aktorzy. Sean Connery powiedział, że podczas kręcenia filmu Never Say Never Again Seagal złamał mu nadgarstek^[17].

Seagal miał wiele procesów ze strony aktorek, zarzucających mu molestowanie. Takie zarzuty postawiły mu m.in. Portia de Rossi^[18] i Rachel Grant^[19][20].

W 1997 podczas przyjęcia w domu Sylvestra Stallone w Miami, Seagal przechwalał się, że skopałby tyłek Van Damme'owi. Van Damme zaoferował wtedy Seagalowi, aby wyszli na zewnątrz domu i sprawdzili kto jest lepszy. Jednak Seagal przeprosił wszystkich i opuścił spotkanie. Wieczorem tego samego dnia ponownie spotkali się w klubie nocnym. Van Damme ponownie złożył ofertę Seagalowi, jednak do walki nie doszło. Według Stallone'a Seagal wystraszył się Van Damme'a^[21][22].

W 1997 roku lama Penor Rinpocze ogłosił, że Steven Seagal nosi w sobie ducha XVII-wiecznego mistrza buddyjskiego o imieniu Czungdrag Dordże, który z powodu współczucia dla cierpienia istot żywych odrodził się, aby pomóc wszystkim istotom osiągnąć oświecenie. Seagal złożył hojną darowiznę na rzecz klasztoru Penora Riponcze^[23].

Podczas kręcenia filmu Uprowadzona 3, Seagal obraził Liama Neesona zarzucając mu, że nie potrafi walczyć jak prawdziwa gwiazda kina akcji^[24].

Od 2014 roku aktywnie wspiera rosyjską agresję na Ukrainę występując dla prorosyjskich separatystów w Donbasie oraz udzielając wywiadów w rosyjskiej telewizji gdzie powiela tezy na temat rosyjskiej agresji na Ukrainę. W 2022 roku zapowiedział stworzenie filmu dokumentalnego mającego usprawiedliwiać rosyjską agresję na Ukrainę^[25]. Twierdzi, że na Ukrainie wciąż rządzą i walczą naziści. Powiela stwierdzenia rosyjskiej propagandy o ofensywnej roli NATO (w tym Polski, Niemiec i USA), które jakoby miało stwarzać zagrożenie dla Rosji^[26].

W 2023 roku został odznaczony Orderem Przyjaźni przez Władimira Putina^[27].

Filmografia

Aktor

• 1988: Nico (Above the Law) jako Nico Toscani
• 1990: Wygrać ze śmiercią (Hard to Kill) jako Mason Storm
• 1990: Wybraniec śmierci (Marked for Death) jako John Hatcher
• 1991: Szukając sprawiedliwości (Out for Justice) jako Gino Felino
• 1992: Liberator (Under Siege) jako Casey Ryback
• 1994: Na zabójczej ziemi (On Deadly Ground) jako Forrest Taft
• 1995: Liberator 2 (Under Siege 2: Dark Territory) jako Casey Ryback
• 1996: Krytyczna decyzja (Executive Decision) jako Płk. Augustin Travis
• 1996: Nieuchwytny (The Glimmer Man) jako James Cole
• 1997: W morzu ognia (Fire Down Below) jako Jack Taggart
• 1998: Mój przyjaciel olbrzym (My Giant) jako on sam
• 1998: Patriota (The Patriot) jako Wesley McClaren
• 2001: Mroczna dzielnica (Exit Wounds) jako Orin Boyd
• 2001: Terrorysta (Ticker) jako Glass
• 2002: Wpół do śmierci (Half Past Dead) jako Sasha
• 2003: Cudzoziemiec (The Foreigner) jako Jonathan Cold
• 2003: Czas zemsty (Out for a Kill) jako profesor Robert Burns
• 2003: Bestia (Belly of the Beast) jako Jake Hopper
• 2004: Poza zasięgiem (Out of Reach) jako Billy Ray Lancing
• 2004: Clementine jako Jack Miller
• 2005: W stronę słońca (Into the Sun) jako Travis Hunter
• 2005: Zatopieni (Submerged) jako Chris Cody
• 2005: Prowokacja (Today You Die) jako Harlan Banks
• 2005: Czarny świt (Black Dawn) jako Jonathan Cold
• 2006: Najemnik (Mercenary for Justice) jako John Seeger
• 2006: Nieobliczalny (Shadow Man) jako Jack Foster
• 2006: Siła rażenia (Attack Force) jako Marshall
• 2007: Szalony lot (Flight of Fury) jako John Sands
• 2007: Sprawiedliwość ulicy (Urban Justice) jako Simon Ballister
• 2008: Gra o życie (Pistol Whipped) jako Matt
• 2008: Wiadomości bez cenzury (The Onion Movie) jako Cockpuncher
• 2008: Zabójczy cel (Kill Switch) jako detektyw Jacob King
• 2009: Naprzeciw ciemności (Against the Dark) jako komandor Tao
• 2009: Żądza śmierci (Driven to Kill) jako Rusłan
• 2009: Protektor (The Keeper) jako Rolland Sallinger
• 2009: Steven Seagal: Na straży prawa (Steven Seagal: Lawman) jako on sam
• 2010: Niebezpieczny człowiek (A Dangerous Man) jako Shane Daniels
• 2010: Maczeta (Machete) jako Torrez
• 2010: Sheep Impact jako Paul Weland
• 2011: W odwecie za śmierć (Born to Raise Hell) jako Robert "Bobby" Samuels
• 2011: Bez litości (True Justice albo Deadly Crossing) jako Elijah Kane
• 2012: Najwyższy wyrok (Maximum Conviction) jako Tom Steele
• 2013: Demonstracja Siły (Force of Execution) jako Alexander Coates
• 2014: Koniec Gry (The Game Over) jako żołnierz
• 2015: Człowiek zasad (Absolution) jako Alexander
• 2014: W imię zasad (A Good Man) jako Alexander
• 2016: Kodeks Sprawiedliwego (Code of Honor) jako Robert Sikes
• 2016: Snajper (Sniper) jako Jake
• 2016: Triumf sprawiedliwości (End of a Gun) jako Decker
• 2017: Zabić Salazara (Killing Salazar) jako John Harrison
• 2018: Wyniszczenie Wyniszczenie jako Axe
• 2019: Naczelny dowódca jako Aleksander
• 2020: Nad prawem (Beyond the law) jako Augis Finn
• 2020: Primet Target (Cel)

Występy gościnne

• 1988-1997: Roseanne jako on sam
• 2003: 20h10 pétantes jako on sam

Zdjęcia archiwalne

• 2002: Who Is Alan Smithee? jako on sam

Scenarzysta

• 2005: W stronę słońca (Into the Sun)

Reżyser

• 1994: Na zabójczej ziemi (On Deadly Ground)

Producent

• 1988: Nico (Above the Law)
• 1990: Wybraniec śmierci (Marked for Death)
• 1991: Szukając sprawiedliwości (Out for Justice)
• 1992: Liberator (Under Siege)
• 1994: Na zabójczej ziemi (On Deadly Ground)
• 1995: Liberator 2 (Under Siege 2: Dark Territory)
• 1996: Nieuchwytny (The Glimmer Man)
• 1997: W morzu ognia (Fire Down Below)
• 1998: Patriota (The Patriot)
• 1998: Not Even the Trees
• 2000: Książę z Central Parku (Prince of Central Park)
• 2002: Wpół do śmierci (Half Past Dead)
• 2003: Cudzoziemiec (The Foreigner)
• 2003: Czas zemsty (Out for a Kill)
• 2003: Bestia (Belly of the Beast)
• 2004: Poza zasięgiem (Out of Reach)
• 2004: Clementine
• 2005: W stronę słońca (Into the Sun)
• 2005: Czarny świt (Black Dawn)
• 2005: Prowokacja (Today You Die)
• 2006: Shadows of the Past

Producent wykonawczy

• 2001: The Path Beyond Thought
• 2004: Poza zasięgiem (Out of Reach)
• 2005: Zatopieni (Submerged)
• 2005: Maan lone
• 2006: Mercenary for Justice
• 2006: Harvester

Nagrody i nominacje

W 1995 roku został nominowany do Złotej Maliny za film Na zabójczej ziemi w trzech kategoriach (najgorszy aktor, najgorsze zdjęcia, najgorszy reżyser). Wygrał w jednej kategorii, jako najgorszy reżyser^[28]. W roku 1997 został nominowany za film Krytyczna decyzja w kategorii najgorszy wspierający aktor^[29]. W 1998 roku został nominowany za film W morzu ognia w czterech kategoriach^[30], a w roku 2003 za film Wpół do śmierci jako najgorszy aktor^[31].

Przypisy

Bibliografia

• Mary H.J. Farrell, Lorenzo Benet, Janice Fuhrman. Sure, He's Making a Box-Office Killing—but Who Is Steven Seagal?. „People”, November 19 1990. 

Linki zewnętrzne

• Steven Seagal w bazie IMDb (ang.)
• Steven Seagal w bazie filmweb.pl
• Steven Seagal. stopklatka.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-02)]. w bazie stopklatka.pl
• Steven Seagal w bazie Notable Names Database (ang.)