Szachownica cesarska
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | liliopodobne (≡ jednoliścienne) | ||
Rząd | liliowce | ||
Rodzina | liliowate | ||
Rodzaj | szachownica | ||
Gatunek | szachownica cesarska | ||
Nazwa systematyczna | |||
Fritillaria imperialis L. Sp. pl. 1:303. 1753 | |||
Synonimy | |||
| |||
|
Szachownica cesarska, cesarska korona (Fritillaria imperialis L.) – gatunek rośliny cebulowej należący do rodziny liliowatych (Liliaceae). Występuje w stanie dzikim w południowej Azji – od Wyżyny Irańskiej po północne Indie. W Polsce uprawiana jako roślina ozdobna.
Morfologia
- Łodyga
- Wzniesiona, prosta, gruba, o wysokości do 1m, obficie ulistniona.
- Liście
- Lancetowate, zaostrzone. Na szczycie łodygi, nad kwiatami pęk liści.
- Kwiaty
- Dzwonkowate na długich szypułkach, zwisłe, zebrane pod szczytem łodygi w okółek. Okwiat ciemnoceglasty, pomarańczowy lub żółty.
Biologia i ekologia
Kwitnie na przełomie kwietnia i maja. Roślina trująca. Wydziela brzydką woń odstraszającą nornice i myszy, które często żerują na cebulkach innych roślin ozdobnych.
Zastosowanie
- Roślina uprawna
- Dawniej stosowana także jako roślina lecznicza.
- Używana do sadzenia na rabatach z bylinami a także w ogrodach skalnych.
Uprawa
Szachownica cesarska wymaga gleby bardzo żyznej, niezbyt ciężkiej, przepuszczalnej, wilgotnej i zasobnej w składniki pokarmowe (najlepiej o odczynie pH obojętnym). Najlepszym miejscem są stanowiska słoneczne lub lekko zacienione. Jest wrażliwa na wiosenne przymrozki. Rozmnażana jest przez cebulki przybyszowe oddzielane od cebul matecznych i przechowywane w wilgotnym torfie. Sadzone są we wrześniu[3].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-07-29] (ang.).
- ↑ Szachownica cesarska. Murator S.A., 2013. [dostęp 2013-04-29]. (pol.).
Bibliografia
- Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- Britannica: plant/crown-imperial
- SNL: keiserkrone
- DSDE: kejserkrone
- BioLib: 42046
- EoL: 1088518
- Flora of North America: 250095930
- GBIF: 5300716
- identyfikator iNaturalist: 437502
- IPNI: 535166-1
- ITIS: 810192
- NCBI: 279667
- Plant Finder: 263696
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-306669
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:535166-1
- Tela Botanica: 75787
- identyfikator Tropicos: 18400214
- USDA PLANTS: FRIM