Szarłat siny : Morfologia, Biologia i ekologia, Przypisy, Bibliografia Wikipedia, wolna encyklopedia

Szarłat siny

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

szarłatowate

Rodzaj

szarłat

Gatunek

szarłat siny

Nazwa systematyczna

Amaranthus blitum L.
Sp. pl. 2:990. 1753

Multimedia w Wikimedia Commons

Szarłat siny^[3] (Amaranthus blitum) – gatunek rośliny należący do rodziny szarłatowatych. Znany też jako szarłat tępolistny, szarłat pospolity^[4] i szarłat szary^[5]. Pochodzi z Europy Południowej (obszaru śródziemnomorskiego). Na ziemie polskie został zawleczony, przy czym stwierdzony został po raz pierwszy w 1826 r. w Gdańsku. Nasiona tego gatunku znaleziono w warstwach archeologicznych średniowiecznego Krakowa^[6]. Obecnie rozprzestrzeniony jest na terenie całej Polski. Na rodzime gatunki nie wywiera wpływu. Status gatunku we florze Polski: kenofit^[7].

Morfologia

Pokrój: Osiąga 20-60 cm wysokości. Roślina jest naga, ciemnozielona.
Łodyga: Leżąca i podnosząca się, silnie rozgałęziona, mięsista, czerwono nabiegła i błyszcząca.
Korzeń: Palowy, gruby – do 2 cm średnicy.
Liście: Ulistnienie nakrzyżległe. Liście długoogonkowe, tępo zakończone z wycięciem na szczycie, w nasadzie zwężające się. Na brzegu drobno ząbkowane. Od spodu połyskujące, a z wierzchu z plamą jaśniejszą lub ciemniejszą od brzegu liścia.
Kwiaty: Zebrane w kuliste kłębiki w kątach liści. Na szczycie pędu skupione w przerywane, pozorne kłosy. Okwiat złożony z 3 wąskich listków. Od spodu z błoniastymi, trójkątnymi podkwiatkami.
Owoc: Niepękający orzech, 1-nasienny.
Nasiono: Kuliste o średnicy 1,2-1,5 mm, ciemne, gładkie i połyskujące.
Siewka: Podliścieniowa łodyżka jest cienka i ciemnoczerwona, do 1 cm długości. Liścienie wąskie, do 8 mm długości i 1,5 mm szerokości. Od góry zielone, od dołu czerwonawe.

Biologia i ekologia

Roślina jednoroczna. Kwitnie od lipca do września^[8]. Występuje w miejscach ruderalnych oraz jako chwast na polach, w ogrodach i ugorach. Wymaga gleb suchych i żyznych.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Vascular plants of Poland – a chekclist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. IB PAN, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
↑ Jakub Mowszowicz: Pospolite rośliny naczyniowe Polski. Wyd. czwarte. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 289. ISBN 83-01-00129-1.
↑ Łukasz Łuczaj: Dzikie rośliny jadalne Polski. Przewodnik survivalowy. Chemigrafia, 2004, s. 210.
↑ M. Lityńska-Zając, Chwasty w uprawach roślinnych w pradziejach i średniowieczu, IAiE PAN, Kraków 2005, s.303
↑ Gatunki obce w Polsce. IOP PAN. [dostęp 2008-05-05].
↑ W. Kulesza: Klucz do oznaczania drzew i krzewów. Warszawa: PWRiL, 1955.