Szarytki

Szarytki
Dewiza: Miłość Chrystusa Ukrzyżowanego przynagla nas!
Herb zakonu
Pełna nazwa

Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo

Nazwa łacińska

Institutum Puellarum Caritatis S. Vincenti a Paulo

Skrót zakonny

SM, FdlC, DC, HdC

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Założyciel

Wincenty a Paulo
Ludwika de Marillac

Data założenia

1633

Data zatwierdzenia

1668

Liczba członków

21 002 (2006)

Strona internetowa
Siostra Gabriela Batke w habicie z charakterystycznym czepcem (kornetem) noszonym przez siostry do 1964
Zakład Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo przy ul. Tamka 35 w Warszawie
Szarytki na świecie

Szarytki (także wincentynki, siostry miłosierdzia), oficjalnie Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo – żeńskie, katolickie stowarzyszenie życia apostolskiego założone przez Wincentego a Paulo i Ludwikę de Marillac[1], najliczniejsze na świecie (18 832 siostry w 96 krajach świata, na pięciu kontynentach[2]) i trzecie co do wielkości w Polsce[3].

Celem zgromadzenia jest pomaganie chorym i słabym m.in. przez prowadzenie szpitali, pielęgnowanie chorych w ich domach oraz działalność charytatywną.

Historia

  • 29 listopada 1633 – powstanie zgromadzenia we Francji, zatwierdzone przez papieża w 1668
  • 1652 – św. Wincenty a Paulo wysyła szarytki do Warszawy na prośbę żony polskiego króla Jana Kazimierza, Ludwiki Marii Gonzagi
  • 1659 – założenie pierwszego domu sióstr w Warszawie (przy ul. Tamka 35)
  • 1712 – utworzenie Prowincji Polskiej Sióstr Miłosierdzia z Domem Centralnym w Warszawie
  • 1789–1799 – w czasie rewolucji francuskiej zakazano działalności zgromadzenia, a wiele sióstr, będących dziś męczennicami skazano na śmierć, sześć spośród nich zostało beatyfikowanych (w okresie napoleońskim zezwolono zgromadzeniu na kontynuowanie działalności)
  • Czasy zaborów – podział Prowincji Polskiej zgodnie z granicami zaborów
  • 1796–1842 – funkcjonuje Prowincja Litewska
  • 1799 – utworzenie Prowincji Galicyjskiej
  • 1850 – utworzenie Prowincji Poznańskiej
  • 1859 – przeniesienie Domu Centralnego Prowincji Galicyjskiej ze Lwowa (ostatnią przełożoną tej prowincji w latach 1846–1859 była s. Łucja Borowska † 1864 we Lwowie, tłumaczka dzieł o objawieniach) do Krakowa (stąd późniejsza, używana do dziś nazwa Prowincja Krakowska)
  • 1863 – utworzenie głównej siedziby Zarządu Prowincji Poznańskiej w Chełmnie (stąd późniejsza nazwa Prowincja Chełmińska, obecnie Chełmińsko-Poznańska); pomoc rannym w powstaniu styczniowym
  • 1869–1871 – budowa Kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa i klasztoru szarytek w Krakowie.
  • 1870 – uniknięcie kasaty mimo udzielania pomocy rannym powstańcom styczniowym (wydanie carskiego ukazu z 7 sierpnia, zatwierdzającego Zgromadzenie)[4]
  • 1877–1878 – opieka polskich szarytek nad chorymi i rannymi w wojnie rosyjsko-tureckiej, przewożonymi pociągiem sanitarnym z Jassów do szpitali w Moskwie, Charkowie, Warszawie, Kownie, Berdyczowie, Kijowie i in.[4]
  • 27 sierpnia 1948 – aresztowanie s. Izabeli Zofii Łuszczkiewicz przez Urząd Bezpieczeństwa za udzielanie pomocy podziemiu niepodległościowemu[5]
  • 24 maja 2008 – beatyfikacja s. Marty Wieckiej we Lwowie
  • 2017 – siostry szarytki z Polski zakładają placówkę w Smotryczu k. Kamieńca Podolskiego, a w 2020 w Mariupolu. Po agresji Rosji w 2022 prowadzą wszechstronną pomoc dla uchodźców[6].

Objawienia

Zgromadzenie szarytek w Polsce

  • Prowincja Chełmińsko-Poznańska
  • Prowincja Krakowska
  • Prowincja Warszawska

W 2012 siostry szarytki w Polsce świętowały 300 lat polskiej prowincji. Z tej okazji powstał pełnometrażowy film fabularny Droga, opowiadający o pracy sióstr w Polsce[7].

Zobacz też

Przypisy

  1. Wielka Ilustrowana Encyklopedja Powszechna. T. XVIII: Victor-Żyżmory. Kraków: Gutenberga, 1932, s. 144.
  2. The Daughters of Charity of Saint Vincent de Paul – Where Are We. filles-de-la-charite.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-29)]..
  3. AgataA. Mirek AgataA., Atlas żeńskiego ruchu zakonnego na ziemiach polskich w XIX i XX w., 2007  (pol.).
  4. a b Helena Anna Jurczak. Siostra Augusta Sikorska (1834-1919). „Nasza Przeszłość: studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce”. 86, s. 247–310, 1996. Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy. ISSN 0137-3218. 
  5. S. Izabela Zofia Łuszczkiewicz 1898-1957 [online] .
  6. Redakcja, Siostry szarytki na Ukrainie i czas wojny - Życie Zakonne [online], 15 marca 2022 [dostęp 2023-08-09]  (pol.).
  7. Premiera filmu „Droga”.

Linki zewnętrzne

Zobacz multimedia związane z tematem: Szarytki
  • Prowincja Chełmińsko-Poznańska
  • Prowincja Krakowska.
  • Prowincja Warszawska
Kontrola autorytatywna (stowarzyszenie życia apostolskiego):
  • ISNI: 0000000119435555
  • VIAF: 169227985
  • BnF: 11866335v
  • SUDOC: 026411520
  • NKC: ph138566, xx0146880
  • J9U: 987007601853105171
  • WorldCat: lccn-n81120592
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3982569
  • Britannica: topic/Daughters-of-Charity-of-Saint-Vincent-de-Paul
  • Universalis: filles-de-la-charite